Naczelny Sąd Administracyjny zastanawia się, czy fiskus faktycznie może zarabiać kosztem obywatela, gdy prawo zostało ewidentnie naruszone przez organy państwa.
W ubiegłym tygodniu NSA odroczył ogłoszenie wyroku w sprawie opodatkowania odsetek od zadośćuczynienia. W wielu dotychczasowych wyrokach sądy orzekały, że odsetki są opodatkowane, nawet gdy od odszkodowania lub zadośćuczynienia nie ma PIT (patrz tabela poniżej).
Tym razem jednak NSA nabrał wątpliwości, czy rzeczywiście tak być powinno w każdej sytuacji. Chodziło o podatnika, który dostał od państwa rekompensatę za bezprawne pozbawienie wolności, szykanowanie i represjonowanie za działalność związkową i niepodległościową w latach 1980–1989. Jego droga po rekompensatę była długa i wyboista. Na pieniądze czekał 5 lat i 8 miesięcy. Za ten czas dostał 51, 5 tys. zł odsetek.
Opłaty za nielegalny pobór energii nie są opodatkowane VAT
Opłaty za nielegalny pobór energii nie są opodatkowane VAT

Zobacz również
Fiskus zażądał od nich podatku. Uznał, że odsetki za opóźnienie dłużnika w spełnieniu świadczenia są odszkodowaniem dotyczącym korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Nie są one zwolnione z PIT – stwierdził dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, powołując się na art. 21 ust.1 pkt 3b lit. b ustawy o PIT.
Rację przyznał mu WSA w Warszawie. Stwierdził, że ustawa o PIT zwalnia z podatku odszkodowania, ale nie towarzyszące im odsetki.
Na rozprawie przed sądem kasacyjnym (sygn. akt II FSK 1966/16) fiskus wytoczył jeszcze jeden argument - uchwałę NSA z 6 czerwca 2016 r. (sygn. akt II FPS 2/16). Wynikało z niej, że odsetki za zwłokę są zaliczane do przychodów z innych źródeł i opodatkowane według skali podatkowej (18 lub 32 proc. PIT).
Podatnik uważał, że uchwała NSA nie może mieć zastosowania w jego sprawie, choćby ze względu na to, jak doszło do zasądzenia odsetek na jego rzecz. Mianowicie, w ustawie, która dała możliwość występowania o rekompensaty, znalazł się przepis ograniczający ich wysokość – kwota wypłacana niepodległościowcom z lat 80. nie mogła przekroczyć 25 tys. zł.
Takiego ograniczenia nie było dla działaczy z roku '56. Sprawa trafiła więc do Trybunału Konstytucyjnego. Na jego orzeczenie trzeba było czekać 3 lata (sygn. akt P21/09). Trybunał orzekł, że przepis był niekonstytucyjny.
Błąd ustawodawcy był więc ewidentny, a rekompensata została ostatecznie wypłacona po prawie 6 latach – wskazywał podatnik. Przekonywał, że państwo nie może zarabiać kosztem obywatela, gdy samo łamie prawo. To, że ustawodawca popełnił błędy, nie było przecież winą podatnika – tłumaczył.
Wyrok w jego sprawie ma zostać ogłoszony w tym tygodniu.

Fiskus zarabia na odsetkach

PIT od odsetek za opóźnioną wypłatę muszą zapłacić: Sygnatura sprawy
podatniczka, która przez 6 lat walczyła z ubezpieczycielem o wypłatę zadośćuczynienia po śmierci syna Wyrok WSA w Warszawie z 16 maja 2018 r. (sygn. akt III SA/Wa 2097/17)
podatnik, na rzecz którego komornik ściągnął po latach zaległe alimenty Wyrok NSA z 8 maja 2018 r. (sygn. akt II FSK 1007/16)
podatniczka, która wywalczyła odszkodowanie od szpitala za zakażenie żółtaczką Wyrok NSA z 12 kwietnia 2018 r. (sygn. akt II FSK 968/16)
podatnik, który uzyskał odszkodowanie za wypadek związany z pracą na roli Wyrok NSA z 14 marca 2018 r., (sygn. akt II FSK 686/16)
podatnik, który wywalczył o odszkodowanie za uszkodzenie budynku mieszkalnego wskutek ruchu zakładu górniczego Wyrok NSA z 7 lutego 2018 r. (sygn. akt II FSK 1684/17)
podatniczka, która otrzymała rekompensatę za wypadek drogowy Wyrok NSA z 8 listopada 2017 r. (sygn. akt II FSK 2780/15)
podatnik, który otrzymał rekompensatę za działalność niepodległościową w czasie stanu wojennego Wyrok NSA z 12 października 2017 r. (sygn. akt II FSK 2426/15)