Spłaszczenie struktury sądownictwa, jednolity status sędziego oraz punkty sądowe w każdej gminie – to główne założenia reformy wymiaru sprawiedliwości forsowanej przez resort Zbigniewa Ziobry. Dzisiaj poznaliśmy jego szczegóły.

- Uznaliśmy ze jest ten moment by przedstawić zbiór projektów. Mamy jeszcze przygotowane projekty reformy Sądu Najwyższego, ale to jeszcze nie jest moment żeby go przedstawiać. Trwają jeszcze konsultacje - powiedział na konferencji prasowej minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro.

Dodał, że w związku z reformą żaden z pracowników sądów nie zostanie zwolniony.

Bez sądów rejonowych

Jednym z głównych założeń reformy jest „spłaszczenie” struktury sądownictwa. Obecne sądy rejonowe i okręgowe w I instancji zostaną przekształcone w okręgowe, natomiast dotychczasowe okręgowe w II instancji oraz sądy apelacyjne staną się sądami regionalnymi. Spłaszczenie struktury spowoduje, że mniej będzie sędziów funkcyjnych.

- Ponad 2100 sędziów zostanie przeniesionych na pierwszą linię orzeczniczą - powiedział Zbigniew Ziobro.

Obecnie funkcjonuje 318 sądów rejonowych, 46 sądów okręgowych, 11 sądów apelacyjnych. Według resortu sprawiedliwości po reformach miałoby powstać 79 okręgów sądowych z sądami oraz 20 sądów regionalnych.

Sędzia sądu powszechnego

Kolejną istotną zmianą ma być ujednolicenie statusu sędziów. Obecnie są sędziowie sądu rejonowego, okręgowego i apelacyjnego. W ich miejsce ma powstać jeden: status sędziego sądu powszechnego.

W założeniu ma to zmniejszyć dysproporcje w wynagrodzeniach i zwiększyć ich niezależność.

- Nie będą oni musieli się starać o korporacyjne akceptacje, zabiegać o to, by być na tyle uznanym, by w przeszłości awansować. Awans będzie związany tylko z pracą sędziego - stwierdził minister sprawiedliwości

Każdy sędzia stanie się sędzią sądu powszechnego o takim samym statusie – niezależnie od sądu, w którym orzeka – i uprawnionym do orzekania w sądach obu instancji. Nowi sędziowie powoływani będą raz na całą służbę, a jednorazowa procedura nominacyjna dotyczyć będzie wyłącznie stanowiska sędziego sądu powszechnego.

- To spłaszczenie spowoduje również, że obciążenie sędziów będzie wyrównane, aby sędziowie w referatach mieli podobną liczbę spraw - powiedziała wiceminister sprawiedliwości Katarzyna Frydrych.

Delegacja

- Ograniczenie uprawnień ministra sprawiedliwości jest zawarte w projekcie i odnosi się do kwestii związanej z delegowaniem sędziów. Projekt uniemożliwia odwołanie sędziów z delegacji. Będzie ona przewidziana tylko na czas określony nie dłuższy niż 2 lata. - powiedziała Katarzyna Frydrych.

Punkty sądowe

Reforma zakłada również zmiany organizacyjne, których celem ma być ułatwienie dostępu do sądu.

Powstać mają w każdej gminie punkty sądowe. W nich obywatel będzie miał możliwość ustalenia jaki jest jego stan sprawy, dowiedzieć się o wyznaczonych terminach, poznać skład orzekający czy uczestniczyć w rozprawie online.