Resort finansów wyjaśnił, że nie będzie można wycofać się z decyzji o wstecznym wyborze skali podatkowej dokonanej w PIT-36. Z kolei przy kilku formach prowadzenia działalności gospodarczej złożenie PIT-28 dla jednej z nich nie zamyka drogi do przejścia na zasady ogólne w innej
Tak wynika ze stanowiska, które wydano na prośbę DGP. Interesowało nas, czy podatnik, który zadeklaruje w zeznaniu rocznym przejście z podatku liniowego na skalę (identyczne zasady dotyczą ryczałtowców), będzie mógł jeszcze przed 2 maja 2023 r. zmienić zdanie, złożyć korektę i pozostać przy dotychczasowej formie opodatkowania. Chcieliśmy też wiedzieć, czy przedsiębiorca prowadzący firmę w dwóch różnych formach (np. indywidualna działalność gospodarcza i spółka cywilna) będzie mógł podejmować decyzję o przejściu z ryczałtu na skalę niezależnie, w zakresie każdej z tych działalności odrębnie.
Eksperci dość krytycznie oceniają ograniczanie przez Ministerstwo Finansów prawa do skorygowania oświadczenia o wyborze skali podatkowej zawartego w terminowo złożonym zeznaniu rocznym za 2022 r. Wszyscy natomiast zgadzają się z wykładnią MF dotyczącą przedsiębiorców, którzy osiągają przychody z indywidualnej działalności gospodarczej oraz jako wspólnicy spółek transparentnych podatkowo.
Czego może dotyczyć korekta
Przypomnijmy, że zgodnie z art. 14 ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1265; Polski Ład 2.0) podatnicy, którzy przed 1 lipca 2022 r. stosowali opodatkowanie podatkiem liniowym, mogą wybrać opodatkowanie dochodów osiągniętych w 2022 r. z pozarolniczej działalności gospodarczej wg skali podatkowej. Jak zwraca uwagę Rafał Sidorowicz, doradca podatkowy i starszy menedżer w zespole podatków osobistych i doradztwa dla pracodawców MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy, z art. 14 Polskiego Ładu 2.0. wynika, że złożenie zawiadomienia o wyborze skali podatkowej za cały 2022 r. będzie elementem zeznania PIT-36. Aby było skuteczne, zawiadomienie w tej formie powinno zostać złożone do 2 maja 2023 r.
- Przepisy przewidują jednak pewne ograniczenia w zakresie możliwości zmiany formy opodatkowania - mówi Natalia Wytrykowska, doradca podatkowy, menedżer w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce. Wyjaśnia, że zgodnie z art. 14 ust. 2 Polskiego Ładu 2.0 wybór dokonany po złożeniu zeznania PIT-36L nie wywołuje skutków prawnych, jeżeli podatnik wykazał w tym zeznaniu przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. - Ustawa nie przewiduje jednak, jakie skutki dla przedsiębiorcy będzie miała odwrotna sytuacja, tj. złożenie w pierwszej kolejności zeznania PIT-36 z wyborem formy opodatkowania wg skali podatkowej, a następnie, jeszcze w terminie ustawowym, złożenie zeznania PIT-36L, w ramach którego dochody będą opodatkowane wg stawki liniowej. Przepisy nie wskazują wprost, że złożenie zeznania PIT-36 ma uniemożliwić przedsiębiorcy powrót do uprzednio stosowanej formy opodatkowania - podkreśla ekspertka. Jej zdaniem przyjęta przez MF interpretacja ma więc charakter rozszerzający. - Zmiana formy opodatkowania jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem podatnika, co wprost wynika z art. 14 Polskiego Ładu 2.0. Ustawa nie zawiera wprost stwierdzenia, z którego wynikałby zakaz odwołania oświadczenia o skorzystaniu z preferencji i wyborze progresywnej formy opodatkowania. Działanie podatnika w tym zakresie mieściłoby się bowiem w dyspozycji art. 14 ust. 1 - mówi Wytrykowska.
W podobnym tonie wypowiada się Rafał Sidorowicz, który wskazuje, że zgodnie z ustawą z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1540; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1301), jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację. Ekspert przypomina, że przed kilku laty z podobnym zagadnieniem mieliśmy do czynienia w kontekście oświadczenia małżonków o wspólnym rozliczeniu za dany rok, które na gruncie ówczesnych przepisów musiało zostać złożone do końca kwietnia następnego roku. Wówczas Krajowa Informacja Skarbowa wypracowała stanowisko, że do końca kwietnia małżonkowie mogą zmienić oświadczenie o wspólnym bądź rozdzielnym opodatkowaniu, nawet jeżeli zostało ono wyrażone w złożonym już zeznaniu rocznym. - Czytając zatem powołane przepisy łącznie, można dojść do wniosku, że oświadczenie o wyborze skali podatkowej może zostać zmienione w drodze korekty deklaracji PIT-36, z tym ograniczeniem, że korekta taka powinna zostać złożona do 2 maja 2023 r. - mówi Sidorowicz. Jego zdaniem po złożeniu w tym terminie korekty PIT-36, podatnik powinien mieć możliwość powrotu do 19-proc. stawki liniowej za cały 2022 r. i zadeklarowania dochodów z działalności gospodarczej na formularzu PIT-36L.
Większą ostrożność - mimo oceny, że MF stosuje interpretację rozszerzającą ‒ zachowuje Natalia Wytrykowska, która podkreśla, że możliwość odwołania oświadczenia o wyborze formy opodatkowania może budzić wątpliwości interpretacyjne ze względu na wyjaśnienia MF i brak jednoznacznego uregulowania tej kwestii w przepisach. Podobnego zdania jest doradca podatkowy Radosław Kowalski. Uważa, że powrót do opodatkowania podatkiem liniowym poprzez złożony w terminie do 2 maja 2023 r. PIT-36L powinien być skuteczny, ale niestety stanowisko MF wyklucza taką możliwość. - Szkoda, że zakaz odwołania wyboru nie został wprost zapisany w ustawie, zwłaszcza że stosowne zastrzeżenie zostało poczynione na okoliczność złożenia przed PIT-36 odpowiednio PIT-28 czy PIT-36L, gdzie podatnik uwzględnił przychody, wobec których chciałby następnie złożyć PIT-36 - mówi ekspert.
Co przy kilku formach prowadzenia działalności
Jak przypomina Rafał Sidorowicz, podatnik osiągając przychody z indywidualnej działalności gospodarczej oraz jako wspólnik transparentnej podatkowo spółki osób fizycznych, może do jednej z tych formuł prowadzenia działalności stosować opodatkowanie podatkiem dochodowym wg skali podatkowej lub podatkiem liniowym, a zyski z drugiego rodzaju działalności opodatkować w ten sam sposób lub wybrać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Natalia Wytrykowska zwraca uwagę, że zgodnie z art. 15 ust. 2 Polskiego Ładu 2.0 wybór dokonany po złożeniu zeznania PIT-28 nie wywołuje skutków prawnych, jeżeli podatnik wykazał w tym zeznaniu przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Tymczasem zarówno przychody z działalności, jak i przychody ze spółki osobowej transparentnej podatkowo są zaliczane do kategorii przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, o której jest mowa w art. 15 ust. 2 Polskiego Ładu 2.0. - Wątpliwości budzi więc, czy zmiana formy opodatkowania tylko jednej z tych form działalności nie wpłynie na sposób opodatkowania drugiej. Wedle wyjaśnień MF wybór formy opodatkowania ma odnosić się do każdej z form prowadzenia działalności gospodarczej z osobna - mówi ekspertka.
- Należy zgodzić się z resortem finansów, że jeżeli w 2022 r. podatnik stosował ryczałt do rozliczania przychodów z własnej działalności gospodarczej oraz zysków ze spółki transparentnej podatkowo, to na podstawie art. 15 Polskiego Ładu 2.0 może zdecydować, że wraca do skali podatkowej w zakresie jednej lub obu form prowadzenia działalności - twierdzi Rafał Sidorowicz. Dodaje, że w odniesieniu do spółek transparentnych podatkowo zmiana ryczałtu na skalę za 2022 r. będzie możliwa, jeżeli zawiadomienia o zmianie formy opodatkowania dokonają wszyscy wspólnicy tej spółki. Także Radosław Kowalski uważa, że możliwe jest dokonanie zmiany formy opodatkowania z ryczałtu na skalę podatkową tylko dla jednej z form prowadzenia działalności. - Zmiana taka jest możliwa zarówno w przypadku modyfikacji w trakcie roku, jak i po jego zakończeniu - dodaje ekspert. ©℗
Odpowiedzi Ministerstwa Finansów z 19 lipca 2022 r. na pytanie DGP
DGP: Z art. 14 ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1265; Polski Ład 2.0) wynika, że oświadczenie o zmianie formy opodatkowania zawarte w PIT-36 złożonym w terminie do 2 maja 2023 r. nie jest skuteczne, jeżeli podatnik wcześniej złożyłby PIT-36L, w którym wykazałby przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Czy po złożeniu PIT-36 zawierającego oświadczenie o zmianie formy opodatkowana z podatku liniowego na opodatkowanie wg skali podatnik może skutecznie w terminie do 2 maja 2023 r. złożyć PIT-36L, poprzez który odwoła takie oświadczenie?
MF: Wybór skali podatkowej dla opodatkowania dochodów, które przez cały 2022 r. podatnik opodatkowywał wg jednolitej 19-proc. stawki podatku (tzw. podatek liniowy), dokonany w terminowo złożonym zeznaniu PIT-36 jest ostateczny. Decyzji tej podatnik nie może zmienić poprzez złożenie zeznania PIT-36L.
DGP: W przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych możliwe jest współistnienie podatku płaconego na podstawie ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1301; dalej: ustawa o PIT), w tym wg skali, i opodatkowania w formie ryczałtu, ponieważ gdy podatnik prowadzi działalność na podstawie wpisu do CEIDG oraz uzyskuje przychody z takiej działalności w ramach spółki transparentnej podatkowo, to może do jednej formy prowadzenia działalności stosować ustawę o PIT, a do drugiej - regulacje ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1993; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1265). W związku z tym, czy w świetle art. 15 Polskiego Ładu 2.0. złożenie PIT-28 przed PIT-36 wykluczy możliwość zmiany formy opodatkowania dla dochodów z innej formy aktywności przedsiębiorcy, nawet jeżeli w obu deklaracjach zostały ujęte różne przychody z działalności gospodarczej (z różnych form)?
MF: Złożenie PIT-28 za 2022 r., w którym podatnik wykaże przychody z działalności gospodarczej osiągnięte w ramach prowadzenia działalności w określonej formie, uniemożliwi dokonanie wyboru skali podatkowej w zeznaniu PIT-36 dla opodatkowania tych samych przychodów, z tej samej działalności.
W sytuacji, gdy np. w 2022 r. podatnik prowadzi działalność jednoosobową oraz działalność w formie spółki niebędącej osobą prawną i przychody z obu tych form prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowuje w 2022 r. ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, po zakończeniu 2022 r. będzie mógł wybrać skalę podatkową dla przychodów osiągniętych w ramach działalności prowadzonej w obu tych formach bądź jednej z nich.
Zatem w przypadku, gdy podatnik złoży PIT-28, w którym rozliczy np. przychody osiągnięte w 2022 r. z działalności prowadzonej jednoosobowo, to nie ma przeszkód, żeby dla przychodów osiągniętych w 2022 r. ze spółki niebędącej osobą prawną, opodatkowanych w trakcie 2022 r. ryczałtem, wybrał skalę podatkową w zeznaniu PIT-36 złożonym po zeznaniu PIT-28.
Czytaj też: Jak przygotować się do zmian od 1 lipca 2022 r. Podatki. Wynagrodzenia (książka + ebook)
