Małżeństw, które przed zawarciem związku lub w trakcie jego trwania zdecydowały się na podpisanie intercyzy, w przypadku ich rozpadu nie dotyczy problem podziału zgromadzonych oszczędności. Gorzej, jeżeli intercyzy nie było. Wtedy takie składniki majątku, jak lokaty bankowe, jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych czy akcje i obligacje, podlegają podziałowi między małżonków.
Z podziałem pieniędzy ulokowanych w banku, na depozytach terminowych czy kontach oszczędnościowych albo oszczędnościowo-rozliczeniowych nie powinno być większych problemów, pod warunkiem że małżonkowie zgadzają się co do proporcji, wedle których podział ma się dokonać. Do czasu kiedy bank nie zostanie powiadomiony o rozwodzie, nie podejmuje żadnych działań, i osoba, która założyła lokatę czy konto, może dysponować tymi środkami. Pieniądze można więc wypłacić i swobodnie podzielić. – Dopiero na wniosek jednego z małżonków możemy zablokować wypłatę środków z depozytu. Odblokowanie może nastąpić np. po dostarczeniu z sądu orzeczenia o sposobie podziału środków – mówi Justyna Rysiak z banku Pekao.
Podobne zasady obowiązują w odniesieniu do jednostek uczestnictwa otwartych funduszy inwestycyjnych. – W przypadku ustania wspólnoty, co najczęściej ma miejsce z powodu rozwodu, małżonkowie mogą złożyć stosowne dyspozycje przeniesienia jednostek uczestnictwa na odrębne rejestry w odpowiednich, ustalonych między sobą lub w sądzie, proporcjach, bądź zbycia tych jednostek i przelewu środków pieniężnych na wskazane rachunki bankowe – mówi Aleksandra Leszczyńska, rzecznik grupy Axa w Polsce.
Podziałowi podlegają również wchodzące w skład wspólnego majątku papiery wartościowe: akcje, obligacje i inne instrumenty zapisane na rachunkach maklerskich. Najlepiej, jeżeli małżonkowie podzielą je między sobą bez pomocy sądu.
ikona lupy />
Gdzie Polacy trzymają swoje oszczędności / DGP
Część małżeństw otwiera również wspólne rachunki maklerskie. W takiej sytuacji całością zdeponowanych tam środków może dysponować jedna osoba. – Rozwód, chociaż powoduje ustanie dotychczasowego ustroju wspólności majątkowej, nie zmienia co do zasady określonych w umowie z domem maklerskim reguł dysponowania przez współwłaścicieli środkami zgromadzonymi na wspólnym rachunku – mówi Jakub Kubacki z X-Trade Brokers. Jeżeli więc małżonkowie nie dojdą do porozumienia w sprawie podziału kapitału i jeden z nich upłynni całość inwestycji na niekorzyść drugiego, biuro maklerskie nie będzie mogło w tym przeszkodzić. Jednak nie zmienia to faktu, że poszkodowany małżonek może dochodzić swojej części majątku przed sądem.
Specjaliści podkreślają, że w skład majątku podlegającego podziałowi wchodzą również akcje pracownicze nabyte w trakcie trwania małżeństwa. Wyjątkiem są jedynie papiery otrzymane w formie darowizny. Wtedy wchodzą one w skład majątku odrębnego i nie podlegają podziałowi po ustaniu wspólnoty majątkowej.
PRAWO
Pełnomocnictwo a rachunek wspólny
Mąż z żoną czy rodzice z dziećmi mogą otworzyć rachunek w banku czy w biurze maklerskim jako wspólny. W takiej sytuacji każdy współposiadacz może w pełni dysponować tym rachunkiem oraz zgromadzonymi na takim koncie pieniędzmi czy papierami wartościowymi. Bank w żaden sposób nie może zablokować czy odmówić realizacji jakiejś transakcji, jeżeli chce jej dokonać jeden ze współposiadaczy, nawet jeżeli właściciele konta się rozwiedli.
Inaczej jest w przypadku pełnomocnictwa do rachunku. Właściciel konta w każdej chwili może odwołać pełnomocnictwo, a pełnomocnik nie może się temu przeciwstawić. To również właściciel decyduje o zakresie pełnomocnictwa. Może więc ono być ograniczone na przykład do wykonywania przelewów na rachunki zdefiniowane. Jednak zarówno w przypadku rachunku wspólnego, jak i w przypadku rachunków z pełnomocnikami, majątek tam zgromadzony podlega podziałowi po rozpadzie małżeństwa, jeżeli nie było intercyzy, a zakupione akcje czy ulokowane na depozytach oszczędności pochodziły z majątku wspólnego.