Subskrybuj nas na Youtube
Jestem zainteresowany możliwością przystąpienia do egzaminu radcowskiego bez odbywania aplikacji. Czy istnieje wykaz osób i zajmowanych przez te osoby stanowisk, które mogą się ubiegać o przystąpienie od razu do egzaminu – pyta pan Krzysztof
Standardowa ścieżka do zawodu radcy prawnego składa się z trzech etapów. Po pierwsze uzyskanie tytułu magistra prawa, po drugie odbycie aplikacji radcowskiej i wreszcie zaliczenie egzaminu końcowego. Celem aplikacji jest nabycie doświadczenia, przygotowanie do pracy i do egzaminu zawodowego na radcę prawnego. Szkolenie obejmuje zarówno umiejętności prawnicze, ale także aspekty etyczne, komunikację z klientem i marketing usług prawniczych. Aplikacja trwa trzy lata i aby się na nią dostać, należy zdać egzamin wstępny, który ogłasza minister sprawiedliwości raz w roku. Poza praktykami, najczęściej w kancelarii, aplikant uczestniczy także w szkoleniach i zajęciach organizowanych przez swoją okręgową izbę radców prawnych. Na zakończenie musi zdać egzamin państwowy, który składa się z czterech części, a od 2016 roku dojdzie jeszcze jedna część dotycząca zasad wykonywania zawodu lub etyki.
Jednak do końcowego egzaminu radcowskiego można przystąpić bez odbycia aplikacji. Decyzję o tym, czy jest to możliwe, podejmuje okręgowa izba radców prawnych na podstawie wielu dokumentów potwierdzających doświadczenie zawodowe. W ustawie wymieniony jest katalog osób, które są uprawnione do takiej skróconej ścieżki. Kto ma tytuł doktora nauk prawnych lub tylko wykształcenie prawnicze i udokumentowane doświadczenie w zawodzie, może złożyć wniosek o przystąpienie od razu do egzaminu końcowego (patrz opinia eksperta). Aplikację radcowską mogą pominąć np. osoby, które przez co najmniej 4 lata, w okresie 6 lat, były zatrudnione na stanowisku referendarza sądowego, asystenta prokuratora lub sędziego lub pracowały na podobnym stanowisku w Sądzie Najwyższym, Trybunale Konstytucyjnym, Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Można także legitymować się umową o pracę lub umową cywilnoprawną, na podstawie której przez cztery lata prawnik wykonywał pracę związaną z obowiązkami radcy prawnego lub też wykonywał czynności, wykorzystując wiedzę prawniczą, był zaangażowany w tworzenie projektów ustaw, rozporządzeń. Oprócz tych formalności kandydat na radcę prawnego musi jeszcze spełniać warunek nieskazitelnego charakteru, a swym dotychczasowym zachowaniem dawać rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu oraz korzystać w pełni z praw publicznych i mieć zdolność do czynności prawnych.
Zawód radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej, doradczej, sporządzaniu opinii, opracowań i reprezentowaniu klienta. Zgodnie z nowelizacją prawa od lipca 2015 roku radca prawny będzie mógł także występować w charakterze obrońcy w postępowaniu karnym i w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe.
Podstawa prawna
Art. 24–25 ustawy z 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 637).
PORADA EKSPERTA
Patrycja Frenkiel, aplikant adwokacki, Kancelaria Radcy Prawnego Anna Malicka
Prawnicy, którzy po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez co najmniej 4 lata w okresie nie dłuższym niż ostatnie 6 lat wykonywali czynności wymagające wiedzy prawniczej, bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej, mogą wnioskować o dopuszczenie do egzaminów radcowskich bez aplikacji. Decydujące jest w tym przypadku wykształcenie prawnicze, zakres obowiązków potwierdzony przez pracodawcę, czas ich wykonywania oraz życiorys. Nie istnieje zatem lista, która jasno wskazywałaby, jakie konkretnie stanowiska i obowiązki zagwarantują możliwość zdawania egzaminu radcowskiego bez aplikacji.
Osoby uprawnione do przystąpienia do egzaminu radcowskiego bez aplikacji składają wniosek o dopuszczenie do egzaminu do przewodniczącego komisji egzaminacyjnej najpóźniej 45 dni przed dniem jego rozpoczęcia. Do wniosku dołącza się m.in. umowę o pracę i dokumenty poświadczające wymagany staż. Dla pracujących w niepełnym wymiarze okresy, o których wspomniałam, są proporcjonalnie wydłużane.