Z początkiem roku weszła w życie ustawa o ułatwieniach w prowadzeniu handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników, która pozwala sprzedawać produkty rolne w określone dni na wyznaczonych przez gminę miejscach bez opłat targowych. Na co dzień prowadzę komis samochodowy, ale chciałbym również sprzedawać warzywa z gospodarstwa ojca, z którym wspólnie stale zamieszkuję. Czy będę miał prawo do zwolnienia z opłaty targowej?

Faktycznie 1 stycznia 2022 r. weszła w życie ustawa z 29 października 2021 r. o ułatwieniach w prowadzeniu handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników (Dz.U. z 2021 r. poz. 2290; dalej: ustawa o ułatwieniach w handlu), która nałożyła na gminy nowe obowiązki związane właśnie z ułatwieniami dla rolników i ich domowników w zakresie handlu. Między innymi zobowiązała ona rady gmin do wyznaczenia w drodze uchwały miejsc na terenie gmin do prowadzenia handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników (art. 3 ustawy o ułatwieniach w handlu). Wyznaczając takie miejsce, rada bierze pod uwagę w szczególności dogodną komunikację, bliską lokalizację z centrum danej gminy lub miasta lub bliską lokalizację miejsc atrakcyjnych turystycznie. Rady gminy zgodnie z art. 5 ww. ustawy ma też obowiązek uchwalenia regulaminu określającego zasady prowadzenia handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników na wyznaczonych miejscach, o których mowa w art. 3 ust. 1. Warto podkreślić, że wyznaczenie takich miejsc należy do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym.
Kto jest adresatem
W przypadku miejsc, które rada ma obowiązek wyznaczyć na podstawie ustawy o ułatwieniach w handlu, gmina nie może pobierać opłaty targowej. Mówi o tym art. 7 pkt 2 ww. ustawy, który stanowi, że z opłaty targowej zwalnia się m.in. „rolników i ich domowników prowadzących w piątki i soboty handel w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy o ułatwieniach w prowadzeniu handlu”.
Warto podkreślić, że zwolnienie z opłaty dotyczy nie tylko rolników, lecz także ich domowników. Ustawodawca przy tym definiuje domownika. Mianowicie jest nim „osoba bliska rolnikowi, która:
a) ukończyła 15 lat,
b) pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie,
c) stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy”.
Sklep stał się placówką pocztową. Kogo można wezwać do pracy w niedzielę
Sklep stał się placówką pocztową. Kogo można wezwać do pracy w niedzielę

Zobacz również
Brak opłaty może być istotny dla wielu rolników i ich domowników. Przypomnijmy, że co do zasady na targowiskach gmina ma prawo pobierać opłatę targową - zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1170; ost.zm. Dz.U. poz. 209; dalej: u.p.o.l.) taką opłatę pobiera się od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach, z zastrzeżeniem ust. 2b. W art. 19 pkt 1 u.p.o.l. podano, że rada gminy w drodze uchwały określa zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek opłat określonych w ustawie, z tym że - stawka opłaty targowej nie może przekroczyć kwoty 852,75 zł.
Czy można handlować
W art. 4 ustawy o ułatwieniach w handlu postanowiono, że przedmiotem handlu na wyznaczonych miejscach mogą być tylko produkty rolne lub spożywcze oraz wyroby rękodzieła wytworzone w gospodarstwie rolnym. Ustawa definiuje przy tym określenia „handel” i „produkty rolne lub spożywcze”. I tak:
  • produkty rolne lub spożywcze - to produkty wymienione w załączniku I do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, runo leśne i dziczyznę, a także produkty przetworzone z przeznaczeniem do spożycia z wykorzystaniem produktów wymienionych w załączniku I do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, runa leśnego lub dziczyzny;
  • handel - to proces sprzedaży polegający na wymianie produktów rolnych lub spożywczych oraz wyrobów rękodzieła wytworzonych w gospodarstwie rolnym na środki pieniężne.
Z powyższego należy wnioskować, że zwolnieniu z opłaty targowej podlega handel produktami rolnymi lub spożywczymi.
Jak więc wynika z powyższych regulacji, domownik rolnika niewątpliwie może być objęty zwolnieniem ustawowym z opłaty targowej. Wydaje się, że czytelnik spełnia taki warunek. Po pierwsze, zamieszkuje z rolnikiem, po drugie, pracuje w gospodarstwie domowym, wreszcie po trzecie - skoro prowadzi już pozarolniczą działalność gospodarczą, to zapewne spełnia kryterium wieku. Kolejne przesłanki też wydają się spełnione, bowiem handel dotyczy warzyw (a te zostały wymienione w załączniku I do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej). Nie powinno być też przeszkodą to, że domownik prowadzi równolegle działalność gospodarczą (np. komis samochodowy). Ustawa nie zawiera bowiem ograniczeń czy wyłączeń odnośnie do aktywności zawodowej domownika rolnika. O ile więc zostają spełnione kluczowe przesłanki z definicji rolnika i handlu, o tyle nie powinno być przeszkodą, aby domownik rolnika prowadzący jednocześnie własną działalność gospodarczą korzystał z ustawowego zwolnienia z opłaty targowej w zakresie sprzedaży warzyw wytworzonych w gospodarstwie rolnym. Należy dodać, że rada gminy również nie może modyfikować ww. zwolnienia ustawowego, bowiem nie ma kompetencji w tym zakresie przedmiotowym.