Deputaty węglowe lub wypłacane w ich miejsce ekwiwalenty pieniężne są przychodem ze stosunku pracy i trzeba je rozliczyć w PIT.
Pracodawca może przekazywać pracownikom świadczenia rzeczowe lub wypłacać ekwiwalenty tych świadczeń. Te należne górnikom wymienia rozporządzenie Rady Ministrów z 30 grudnia 1981 r. w sprawie szczególnych przywilejów dla pracowników górnictwa – Karta górnika (Dz.U. z 1982 r. nr 2, poz. 13 z późn. zm.).
Pracownikom objętym przepisami rozporządzenia przysługuje deputat węglowy w naturze i ekwiwalencie pieniężnym lub tylko w ekwiwalencie pieniężnym. Emerytom i rencistom uprawnionym do deputatu węglowego oraz wdowom (wdowcom) i zupełnym sierotom po nich przysługuje bezpłatny węgiel opałowy lub ekwiwalent pieniężny za ten węgiel. W zakładach pracy szczegółowe kwestie związane z przyznawaniem tego rodzaju świadczeń regulują układy zbiorowe pracy bądź regulaminy wynagradzania.
Deputat węglowy wypłacany pracownikom w naturze oraz jego ekwiwalent są przychodami ze stosunku pracy, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.). Obejmuje on nie tylko wypłaty pieniężne, ale również wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, w tym również różnego rodzaju dodatki i nagrody. Oznacza to, że przychodem będzie również tzw. nagroda barbórkowa wypłacana pracownikom górnictwa.
Także emeryt lub rencista uprawniony do otrzymania deputatu węglowego lub jego ekwiwalentu od byłego pracodawcy uzyskuje przychód. Jest on jednak zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT, który obejmuje wypłacane byłym pracownikom wszelkiego rodzaju świadczenia, zarówno pieniężne, jak i rzeczowe. Nadwyżka ponad kwotę limitu opodatkowana jest zryczałtowanym 10-proc. PIT. Podatek ten pobiera były pracodawca jako płatnik podatku.
Co jest przychodem
Przychodem ze stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia, czyli każda forma przysporzenia majątkowego (zarówno pieniężna, jak i niepieniężna) mająca swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy. Wyjątkiem są świadczenia zwolnione z opodatkowania art. 21 ustawy o PIT, m.in. świadczenia finansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych do wysokości 380 zł rocznie.
