Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu Ośrodek Badawczo – Rozwojowy jako jeden z nielicznych na świecie bierze udział w badaniach nad wszczepianiem pacjentom protez naczyniowych – Humacyte wytwarzanych w inkubatorze.
Technologię wytwarzania protezy biologicznej pochodzenia ludzkiego opracował zespół naukowców z uniwersytetów Yale i Duke w Stanach Zjednoczonych kierowany przez prof. Laurę Niklason.
Humacyte to naczynia krwionośne hodowane z komórek aorty umieszczanych na specjalnym biodegradowalnym rusztowaniu wielocukrowym, kształtem zbliżonym do naczynia krwionośnego. Namnażane na rusztowaniu komórki mięśni gładkich aorty produkują ludzkie białka macierzy międzykomórkowej, w tym głównie kolagen. Po 2 miesiącach namnożone komórki są usuwane, rusztowanie wielocukrowe ulega biodegradacji, pozostaje natomiast obojętne immunologicznie naczynie zbudowane wyłącznie z białek ludzkich.
Tak przygotowane naczynie po wszczepieniu ulega kolonizacji (zasiedleniu) przez komórki organizmu biorcy – w ściankach wyhodowanej protezy tworzą się typowe dla ludzkiego naczynia krwionośnego struktury, powstaje śródnabłonek naczyniowy, odżywcze naczynia krwionośne.
Proteza Humacyte jest pierwszym narządem ludzkim wytworzonym całkowicie poza organizmem człowieka.
W 2011 r. zakończyła się sukcesem faza badań zastosowania bezkomórkowego przeszczepu naczyniowego u zwierząt. Po fazie badań na zwierzętach rozpoczęto badania kliniczne z udziałem ludzi.
Amerykańscy uczeni przez 2 lata poszukiwali ośrodków, mogących spełnić najwyższe standardy wymagane w tego typu badaniach klinicznych.
Wybór padł między innymi na Polskę . W 2012 r. Prof. dr hab. Wojciech Witkiewicz – Dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego we Wrocławiu Ośrodka Badawczo - Rozwojowego otrzymał zgodę Komisji Bioetycznej na pierwsze w świecie wszczepienie ludzkiego bezkomórkowego przeszczepu naczyniowego choremu pacjentowi. Do dziś wszczepiono 36 tego typu protez – najwięcej z uczestniczących w badaniu ośrodków.
Główną grupą chorych, dla których proteza jest często ostatnim ratunkiem to pacjenci dializowani z powodu niewydolności nerek. Wykonana w tym celu przetoka, którą krew przetacza się do tzw. sztucznej nerki, z czasem ulega zużyciu. Możliwości pobierania kolejnych fragmentów żył i tętnic do wykonania kolejnej przetoki są ograniczone i tu zastosowanie znajdują wyhodowane naczynia - odporne na infekcję, pozbawione antygenów i nieodrzucane przez organizm, który traktuje je jako narząd własny.
Drugą ważną grupą potencjalnych kandydatów do wszczepiania protez naczyniowych Humacyte są chorzy z miażdżycą.
W niedalekiej przyszłości ludzkie naczynia z hodowli tkankowej będą wszczepiane również w innych obszarach układu naczyniowego – np. jako bypassy wieńcowe lub protezy aorty brzusznej i tętnic biodrowych. Planowane jest również zastosowanie bezkomórkowego przeszczepu naczyniowego jako szkieletu do rekonstrukcji innych narządów rurowych, takich jak jelito cienkie i moczowód.
Szpital bierze udział wraz z ośrodkami z USA, Wielkiej Brytanii, Portugalii, Niemiec, Izraela w wieloośrodkowym badaniu klinicznym, porównującym ludzki bezkomórkowy przeszczep naczyniowy z dotychczas stosowanymi sztucznymi protezami naczyniowymi.