Subskrybuj nas na Youtube
Samochód zastępczy z OC sprawcy w orzeczeniu Sądu Najwyższego
Do czasu wyroku Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 roku ubezpieczyciele masowo odmawiali zwrotu kosztów najmu samochodu zastępczego tłumacząc swoje decyzję tym, że nie poszkodowany nie potrzebował auta do celów zarobkowych lub że miał dostęp do komunikacji publicznej. Wspomniany wyrok Sądu Najwyższego rozjaśnił pewne kwestie i zamknął usta ubezpieczycielom, próbującym oszczędzić za wszelką cenę. Oto jego najważniejsze wnioski tego orzeczenia:
- Utrata możliwości korzystania z pojazdu na skutek jego uszkodzenia w wypadku nie jest szkodą majątkową samą w sobie. Szkodą jest zobowiązanie powstałe z tytułu umowy najmu pojazdu zastępczego. To oznacza, że jako poszkodowany nie możesz się domagać pieniędzy, za które będziesz mógł wynająć auto, ale masz prawo ubiegać się o zwrot poniesionych kosztów.
- Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu OC obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na wynajem samochodu zastępczego. To znaczy, że wynajęte auto powinno odpowiadać klasą temu utraconemu lub odstawionemu do naprawy, stawka czynszu nie powinna być wyższa niż przeciętna obowiązująca na lokalnym rynku, a poszkodowany może korzystać z auta zastępczego do czasu ukończenia naprawy lub kupna nowego środka transportu.
- Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu naprawienia szkody z OC dotycząca zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego nie jest uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej. Niezależnie więc od tego, czy w twojej okolicy jeździ metro, tramwaj czy autobus, należy Ci się zwrot kosztów – komunikacja miejska nie jest w stanie zastąpić osobistych czterech kółek.
- Zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego nie jest również uzależniony od tego, czy poszkodowany prowadzi działalność gospodarczą. Liczy się to, że utraciłeś możliwość korzystania z rzeczy, która objęta jest prawem własności i skutki tej utraty ma ograniczyć koszt w postaci najmu auta zastępczego.
Samochód zastępczy z OC w wytycznych Komisji Nadzoru Finansowego
W grudniu 2014 roku Komisja Nadzoru Finansowego wystosowała do zakładów ubezpieczeń wytyczne dotyczące likwidacji szkód z polis komunikacyjnych. Jednym z najważniejszych zapisów jest ten dotyczący najmu samochodu zastępczego. Wytyczna 20 poleca ubezpieczycielom rozpatrywanie każdego przypadku roszczenia o zwrot kosztów najmu indywidualnie. Mogą bowiem nastąpić okoliczności, w których na przykład nie wystarczy wypłata pieniędzy według z góry ustalonego cennika. Ponadto wytyczne KNF potwierdzają ustalenia Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 roku – zakres zwrotu kosztów najmu powinny wyznaczać kryteria celowości i ekonomicznej zasadności, refundacja kosztów najmu auta zastępczego nie może być uzależniona od możliwości korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej ani od tego, czy prowadzi on działalność gospodarczą.
Co za tym idzie jako poszkodowany nie musisz wykazywać, że bez możliwości korzystania z wynajętego pojazdu doznałbyś szkody majątkowej. Nie masz także obowiązku udowodnienia, że wynajęte auto wykorzystywałeś do realizacji bieżących czynności dnia codziennego - wystarczy że po prostu wykażesz, że nim jeździłeś. Ubezpieczyciel powinien poinformować o zasadach przyznawania zwrotu poniesionych wydatków zaraz po zgłoszeniu roszczenia, ale nie powinien ustanawiać limitu czasowego na wynajem samochodu zastępczego – prawo do korzystania z alternatywnego środka transportu przysługuje ci do momentu zakończenia naprawy uszkodzonego auta lub zakupu nowego. Ubezpieczyciel ma natomiast prawo pomniejszenia świadczenia o koszty eksploatacyjne twojego własnego pojazdu, które nie zostały poniesione w trakcie korzystania z samochodu zastępczego.
Zdaniem Dominiki Grabek, redaktor naczelnej Akademii ubezpieczeń mfind.pl, jeszcze nie wszystkie towarzystwa ubezpieczeń stosują się do wytycznych KNF przy rozpatrywaniu spraw o zwrot kosztów pojazdu zastępczego. „W dalszym ciągu otrzymuję sygnały od poszkodowanych o tym, że ubezpieczyciele uzależniają refundację kosztów od wykazania braku dostępu do komunikacji miejskiej” - mówi Grabek. „Jeśli ubezpieczyciel piętrzy trudności związane ze zwrotem kosztów auta zastępczego, należy odwołać się od jego decyzji, najlepiej powołując się przy tym na wytyczne KNF lub orzeczenie Sądu Najwyższego” - radzi Dominika Grabek.
Samochód zastępczy z ubezpieczeń dobrowolnych AC i assistance
Możliwość skorzystania z usługi zorganizowania auta zastępczego przez ubezpieczyciela lub/i zwrotu kosztów najmu z ubezpieczenia autocasco lub assistance zależy od warunków danego ubezpieczenia (OWU). Dlatego zanim zdecydujesz się na zawarcie umowy ubezpieczenia autocasco lub assistance, powinieneś zorientować się, czy przysługuje ci auto zastępcze, a jeśli tak, to jakie warunki musisz spełnić, żeby otrzymać zwrot poniesionych wydatków. Taka usługa może być częścią rozszerzonego ubezpieczenia AC lub wybranego wariantu assistance, może być także dostępna w obu rodzajach ochrony. PZU oferuje organizację i zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego zarówno w ramach AC (za dodatkową opłatą, w wersji Auto Non Stop), jak i w ramach assistance PZU Auto Pomoc (w wariantach Super i Komfort). Zwrot poniesionych kosztów związanych z koniecznością wynajmu zastępczego środka transportu odbywa się na określonych warunkach. Oto niektóre z nich:
- Auto po kolizji musi być unieruchomione przez określony minimalny czas (Link4 – 12 godzin, Liberty Ubezpieczenia – 48 godzin);
- W przypadku awarii auto zastępcze przyznawane jest tylko jeśli awaria nastąpiła w minimalnej określonej odległości od miejsca zamieszkania ubezpieczonego (Liberty Ubezpieczenia – 50 km, Link4 – brak ograniczenia, PZU PAP Super– 20 km, PZU PAP Komfort – 50 km) oraz jeśli auto zostało odholowane do warsztatu według zasad assistance ubezpieczyciela;
- W przypadku awarii ubezpieczony może korzystać z auta zastępczego do momentu zakończenia naprawy, ale nie dłużej niż przez maksymalny okres zapisany w OWU (Liberty Ubezpieczenia – 4 dni, PZU PAP Super – 7 dni, PZU PAP Komfort – 3 dni);
- Po kolizji ubezpieczony może korzystać z auta zastępczego do momentu zakończenia naprawy, ale nie dłużej niż przez maksymalny okres zapisany w OWU (Liberty Ubezpieczenia – 7 dni, PZU PAP Super – 7 dni, PZU PAP Komfort – 3 dni, Link4 – 3 dni);
- W przypadku kradzieży ubezpieczony może korzystać z pojazdu zastępczego do momentu odzyskania auta, ale nie dłużej niż przez maksymalny okres zapisany w OWU (Liberty Ubezpieczenia – 7 dni, PZU PAP Super – 7 dni, PZU PAP Komfort – 3 dni, Link4 – 3 dni).
Podobnie jak w przypadku zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego z ubezpieczenia OC sprawcy, wynajęte auto powinno być podobnej klasy jak to uszkodzone lub skradzione. W przypadku ubezpieczeń dobrowolnych jednak najczęściej prawo do wyboru pojazdu rości sobie ubezpieczyciel, określając w OWU maksymalną klasę wynajmowanego auta.