Wybieram się do rodziny mieszkającej we Francji. W prezencie chciałabym im zawieźć współczesną ikonę i kilka starych książek pochodzących z rodzinnych zbiorów. Czy muszę je gdzieś zgłaszać lub mieć zgodę na wywóz – pyta pani Lucyna.
Wymóg uzyskania pozwolenia dotyczy tylko niektórych zabytków – takich, które przekroczyły zarówno progi wiekowe, jak i cenowe określone w ustawie o ochronie zabytków. Są to głównie dzieła malarskie, graficzne, fotografie, rękopisy, rzeźby i posągi i inne liczące powyżej 50 lat i przekraczające określoną ustawowo wartość. Na pojedyncze lub znajdujące się w zbiorach książki pozwolenie potrzebne jest wtedy, jeśli mają ponad 100 lat, a ich wartość przekracza 6 tys. zł, zaś mapy drukowane i partytury – 150 lat przy tej samej wartości.
Pozwolenie wydaje Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków bądź jego delegatura, a w przypadku materiałów bibliotecznych – Biblioteka Narodowa. Wszystkie inne przedmioty i dzieła sztuki można wywozić bez pozwolenia, pod warunkiem że nie są wpisane do rejestru zabytków, nie znajdują się w inwentarzach muzeów lub narodowym zasobie bibliotecznym i nie wchodzą w skład zbiorów publicznych (np. własność Skarbu Państwa, samorządu terytorialnego, sektora finansów publicznych).
W razie wątpliwości służby celne lub Straż Graniczna mogą zażądać od osoby wywożącej obraz okazania dokumentu potwierdzającego to, że nie wymaga on pozwolenia, czyli że jego wiek lub wartość nie przekraczają ustawowych progów wartości. Jeśli więc ikona, o której pisze czytelniczka, może wyglądać na oryginalną, warto zaopatrzyć się w stosowny dokument. Może to być ocena wskazująca czas jej powstania, wycena, faktura zawierająca dane pozwalające na identyfikację przedmiotu.
Podstawa prawna
Art. 51 ustawy z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2014 r. poz. 1466).