Ranking Państwowych Wyższych Szkół Zawodowych 2014 »
Ranking Niepublicznych Uczelni Magisterskich 2014 »
Ranking Akademickich Szkół Wyższych 2014 »
Opinia: Waldemar Siwiński, prezes zarządu Fundacji Edukacyjnej „Perspektywy”
Ważna jest jakość i odpowiedzialność
Rosnące znaczenie rankingów jest jednym z najbardziej istotnych zjawisk w krajobrazie szkolnictwa wyższego ostatnich 10–15 lat, zarówno w Polsce, jak i na świecie. Skąd tak duża ich popularność? Część odpowiedzi zawiera się w prostocie rankingów, co jest ważne dla kandydatów na studia i ich rodziców. Część – istotna dla władz uczelni – związana jest z tym, że zawiodły inne metody zapewniania jakości wyższego wykształcenia, jak na przykład akredytacja czy benchmarking. Zaś z politycznego punktu widzenia jest to użyteczne narzędzie porównywania się z innymi i monitoringu wdrażanych programów naprawczo-rozwojowych.
Pierwszy ranking uczelni opublikowany został na łamach „US News & World Report” w 1983 r. W Polsce pierwszy profesjonalny Ranking Szkół Wyższych opublikowały „Perspektywy” w 2000 r. Natomiast pierwszy globalny ranking uniwersytetów ujrzał światło dzienne w Szanghaju w roku 2003. Dziesięć lat wystarczyło, aby międzynarodowe rankingi uczelni stały się tak opiniotwórcze, że w oparciu o nie podejmowane są decyzje rządowe o alokacji miliardów dolarów. Przykładowo rankingi są podstawą wieloletnich programów stypendialnych w Rosji i Brazylii, w Indiach zaś są instrumentem nawiązywania międzynarodowej współpracy edukacyjnej przez tamtejsze uczelnie.
W parze z upowszechnianiem się rankingów globalnych rośnie również znaczenie rankingów narodowych, których corocznie publikuje się na świecie ponad 70. Przygotowywane są one z zamysłem ułatwienia maturzystom wyboru studiów, są też dokładnie analizowane przez kadrę uczelni, pracodawców i polityków. Coraz częściej za tymi analizami idą konkretne pieniądze. Bo w epoce upowszechniania się gospodarki opartej na wiedzy nikt nie chce popełniać błędu inwestowania w słabych.
Z punktu widzenia twórców rankingów, ich rosnące znaczenie oznacza wielkie wyzwanie związane z jakością przygotowywanych zestawień i analiz oraz odpowiedzialnością za ich publiczne funkcjonowanie. W Fundacji Edukacyjnej „Perspektywy” w pełni zdajemy sobie sprawę z tych uwarunkowań. Wymóg najwyższej jakości obowiązuje nas w procesie zbierania i weryfikowania informacji, na których budujemy ranking. Najwyższej jakości jest też Kapituła Rankingu, pracująca pod kierownictwem prof. Michała Kleibera, prezesa Polskiej Akademii Nauk, która decyduje o ostatecznym kształcie metodologicznym rankingowych zestawień.
Staramy się też zrozumiale wyjaśniać, w jaki sposób rankingi są przygotowywane i obliczane. Szczegółową metodologię rankingu prezentujemy oddzielnie (m.in. na stronach ranking.perpseptywy.pl i dziennik.pl), a tutaj przedstawiamy jej zasadnicze elementy:
● W rankingu uwzględniono 33 wskaźniki, podzielone na sześć grup kryteriów, które odzwierciedlają wszystkie zasadnicze funkcje współczesnego uniwersytetu – badania, kształcenie, innowacyjność (transfer wiedzy) oraz umiędzynarodowienie.
● Pomiar poziomu badań naukowych prowadzonych przez uczelnie dokonany został przez wzięcie pod uwagę 104 574 publikacji naukowych i 422 678 ich cytowań, które znalazły się w ciągu ostatnich pięciu lat w bazie Scopus.
● Wszystkie dane dotyczące uczelni były normalizowane, dzięki czemu o miejscu uczelni w rankingowych zestawieniach decydowała jakość uzyskiwanych efektów, a nie wielkość uczelni.
● W badaniu prestiżu akademickiego uczelni uwzględniono opinie uzyskane od 675 najmłodszych profesorów belwederskich i 1077 nowo mianowanych doktorów habilitowanych, którzy swoje tytuły uzyskali w ciągu ostatnich trzech lat.
● Jakość przygotowania zawodowego absolwentów uczelni oceniona została przez Centrum Badań Marketingowych „Indicator” za pomocą ogólnopolskiego badania wśród 1800 pracodawców, wyselekcjonowanych w sposób odzwierciedlający terytorialną i branżową strukturę polskiego rynku pracy.
● Większość wykorzystywanych w rankingu danych pochodziła ze źródeł egzogenicznych, tzn. zewnętrznych w stosunku do uczelni (GUS, MNiSW, OPI, UP RP, UE i inne). Uczelnie wypełniały też kontrolną ankietę umożliwiającą porównanie danych i eliminację ewentualnych pomyłek w statystykach.
To wszystko sprawia, że nasze zestawienie – znane w obiegu międzynarodowym jako „Perspektywy University Ranking (Poland)” – jako pierwszy narodowy ranking na świecie uzyskał prestiżowy certyfikat jakości przyznawany przez międzynarodową organizację twórców i analityków rankingów akademickich Observatory on Academic Ranking and Excellence IREG.
Cieszymy się, że grupa osób korzystających z rankingu, dzięki jego publikacji wspólnie z „Dziennikiem Gazetą Prawną”, znacznie się w tym roku poszerzyła. Życzymy pożytecznej lektury.
Kapituła Rankingu Szkół Wyższych
Nad przygotowaniem rankingu czuwała Kapituła pod przewodnictwem prof. dr hab. Michała Kleibera, prezesa Polskiej Akademii Nauk, w skład której weszli: prof. dr hab. Marek Safjan – sędzia Trybunału Europejskiego w Luksemburgu, b. prezes Trybunału Konstytucyjnego RP, honorowy przewodniczący Kapituły, prof. dr hab. inż. Bogusław Smólski – b. dyrektor NCBiR, b. rektor-komendant WAT, prof. dr hab. Marek Rocki – senator RP, przewodniczący Polskiej Komisji Akredytacyjnej, b. rektor SGH, prof. dr hab. Franciszek Ziejka – przewodniczący Społecznego Komitetu Odbudowy Zabytków Krakowa, b. rektor UJ, prof. dr hab. Tadeusz Tołłoczko – b. rektor Akademii Medycznej w Warszawie, dr Alicja Adamczak – prezes Urzędu Patentowego RP, Włodzimierz Kiciński – b. prezes Nordea Bank Polska, b. I wiceprezes KGHM S.A. oraz Waldemar Siwiński – prezes Fundacji Edukacyjnej Perspektywy, b. prezes PAP.