Kontynuujemy cykl publikacji, które ułatwią wszystkim aplikantom przygotowanie się do egzaminu końcowego, zaplanowanego na 19–22 marca. Co tydzień na łamach „Prawnika” zamieścimy kazusy, które pojawiały się podczas egzaminów w poprzednich latach, wraz z propozycjami odpowiedzi. Do tego informacje o książkach, po które warto sięgnąć, by usystematyzować swoją wiedzę.

Fałszerstwo dokumentu, obraza przepisów prawa materialnego

Warszawa, 2.9.2003 r.
Adw. Stanisław Jankowski
Kancelaria Prawna
ul. Mysia 16
00-999 Warszawa



Do
Sądu Okręgowego w Warszawie
Wydział Karny Odwoławczy

za pośrednictwem
Sądu Rejonowego w Warszawie
II Wydział Karny

adwokata Stanisława Jankowskiego
obrońcy oskarżonego Tomasza Zielińskiego

Sygn. akt II K 292/02

Apelacja

od wyroku Sądu Rejonowego w Warszawie, II Wydział Karny z 3.8.2003 r. , sygn. akt. II K 292/02

Na podstawie art. 444 i 425 § 2 KPK w imieniu oskarżonego Tomasza Zielińskiego zaskarżam powyżej opisany wyrok w całości w stosunku do tego oskarżonego.

Na podstawie art. 427 § 2 i art. 438 pkt 1 KPK wyrokowi temu zarzucam:
obrazę przepisów prawa materialnego , a mianowicie art. 270 § 1 zw. z art. 1 § 1 KK, poprzez zastosowanie tego artykułu do stanu faktycznego, polegającego na złożeniu podpisu przez Tomasza Zielińskiego - który był do tego upoważniony - na umowie o pracę Marcina Dąbrowskiego, mimo że tak ustalony stan faktyczny nie zawiera znamion czynu zabronionego opisanego w tym artykule ani w żadnym innym przepisie Kodeksu karnego.

Na podstawie art. 427 § 1 i art. 437 § 2 w zw. z art. 414 § 1 KPK wnoszę o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego Tomasza Zielińskiego od popełnienia przypisanego mu czynu.

Uzasadnienie

Z uwagi na podniesiony zarzut, obrona nie kwestionuje ustaleń faktycznych, jakie poczynił Sąd Rejonowy. Zdaniem obrony Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy. Jest bezdyskusyjne, że Tomasz Zieliński jest prezesem zarządu spółki z o.o. „Kijowska". Marcin Dąbrowski uchwałą z 6.1.2001 r. Rady Nadzorczej tej spółki został powołany do jej zarządu.

Rada Nadzorcza tą samą uchwałą upoważniła zarząd do sporządzenia i podpisania umowy o pracę z Marcinem Dąbrowskim. W związku z tym kierownik działu kadr polecił swojemu podwładnemu przygotowanie odpowiednich dokumentów. Z tak sporządzoną umową Marcin Dąbrowski udał się do Tomasza Zielińskiego, który złożył na niej podpis.

Sąd Rejonowy przyjął, że umowa została podrobiona. Jednakże sąd ten nie pokusił się o bliższe wyjaśnienie swojego stanowiska. W tej sytuacji czyn Tomasza Zielińskiego został zakwalifikowany z art. 270 § 1 KK.

Takie stanowisko sądu narusza prawo materialne, zwłaszcza zasadę nullum crimen sine lege wyrażoną w art. 1 § 1 KK, bowiem przypisany Tomaszowi Zielińskiego czyn nie wypełnia dyspozycji art. 270 § 1 KK ani żadnego innego przepisu ustawy karnej.

Nie wnikając w cywilnoprawną problematykę podpisu Tomasza Zielińskiego na tej umowie, należy stwierdzić, że odpowiedzialności karnej z mocy powyżej wymienionego przepisu za fałszowanie podlega ten, kto w celu użycia za autentyczny:

1) podrabia dokument,

2) przerabia dokument,

3) lub używa takiego dokumentu za autentyczny.

Ad 1)

Przez podrabianie dokumentu należy rozumieć sporządzenie dokumentu polegające na zachowaniu pozorów, że pochodzi on od innej osoby. Innymi słowy, dokument jest podrobiony wówczas, gdy nie pochodzi od tej osoby, w imieniu której został sporządzony. W tym przypadku powstaje falsyfikat dokumentu. Na tle powyżej ustalonego stanu faktycznego nie sposób przyjąć, że umowa o pracę Marcina Dąbrowskiego została podrobiona. Umowa została podpisana przez osobę do tego upoważnioną.

Ad 2)

Przerobienie dokumentu zachodzi wówczas, gdy nadano mu inną treść od autentycznej. Czyli dokument jest przerobiony, gdy osoba nieupoważniona zmienia jego treść, a wówczas w wyniku przeróbek dokument autentyczny otrzymuje odmienną od pierwotnej treść lub odmienne brzmienie od pierwotnego. W tym przypadku również nie można przyjąć, że umowa o pracę została przerobiona. Żadne z jej postanowień nie zostało bezprawnie zmienione.

Wobec powyższego oraz ustalonego stanu faktycznego nie sposób uznać, że Tomasz Zieliński podrobił lub przerobił umowę o pracę, ponieważ złożył swój podpis. Tomasz Zieliński był uprawnionym członkiem zarządu do zawarcia umowy o pracę z Marcinem Dąbrowskim.

Mając powyższe na uwadze, wnoszę jak na wstępie.
(własnoręczny podpis)

Stanisław Jankowski
adwokat

Załącznik:

- odpis apelacji.

Komentarz

Jeśli chodzi o formułowanie zarzutu naruszenia prawa materialnego, to może on wówczas wchodzić w grę, gdy sąd prawidłowo ustalił stan faktyczny i przypisał niewłaściwą normę prawa materialnego lub wadliwie ją zinterpretował albo zastosował normę uchyloną albo taką, która jeszcze nie weszła w życie.

W żadnym przypadku nie będzie można mówić o zarzucie naruszenia prawa materialnego w sytuacji, gdy apelujący kwestionuje ustalenia faktyczne sądu I instancji. Kwestia ta była przedmiotem wielu orzeczeń, w tym miejscu można podać, że: skarżący obrońca oskarżonego popadł w sprzeczność, gdy formułując zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, równocześnie stawia wyrokowi zarzut obrazy prawa materialnego, który aktualizuje się przecież dopiero, gdy ustalenia faktyczne przyjęte za podstawę zaskarżonego orzeczenia nie są kwestionowane (wyr. Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 10.2.2010 r., II AKa 267/09, Prok. i Pr. 2010, Nr 9, poz. 33, s. 16).

Wniosek apelacyjny został sformułowany jako o wydanie orzeczenia reformatoryjnego, poprzez uniewinnienie oskarżonego, a to z uwagi na fakt, że nie są kwestionowane ustalenia faktyczne, a zarzut dotyczy naruszenia prawa materialnego.

W kwestii wydawania wyroku uniewinniającego przez sąd II instancji w orzecznictwie przyjmuje się, że sąd odwoławczy jest uprawniony do wydania wyroku reformatoryjnego, w szczególności - uniewinniającego oskarżonego, ale może to uczynić tylko wtedy, gdy pozwalają na to zebrane dowody, a ocena wiodąca do takiego rozstrzygnięcia mieści się w granicach art. 7 KPK, czyli respektuje zasady wartościowania dowodów określone w tym przepisie, albo też, odpowiada wysokim standardom oceny co do istoty sprawy (o odpowiedzialności karnej oskarżonego), narzuconym przez art. 7 KPK (wyr. Sądu Najwyższego z 18.3.2009 r., IV KK 388/08, Legalis).

Partnerem cyklu „Strefa aplikanta” jest C.H. Beck.
Przedstawiony materiał pochodzi z książki mecenasa Stefana Jaworskiego "Apelacje cywilne i karne. 69 wzorów pism procesowych" wydawnictwa C.H. Beck