Polski Ład wprowadził dwie zmiany w zakresie małżeńskiego PIT. Można je stosować już w rozliczeniu za 2021 r. Ministerstwo Finansów interpretuje przepisy korzystnie, ale eksperci uważają, że rozminęły się one z założeniami.
Z nowych regulacji wynika, że małżonkowie mogą rozliczyć się wspólnie, nawet jeśli zawarli związek w trakcie 2021 r. Wątpliwości budzi, czy jeżeli wzięli ślub np. w maju, to mogą wspólnie rozliczyć dochody uzyskane od maja do grudnia czy od stycznia do grudnia.
Druga zmiana pozwala skorzystać ze wspólnego rozliczenia PIT, nawet jeśli jeden z małżonków w 2021 r. wybrał opodatkowanie ryczałtem lub liniowym PIT, ale nie miał żadnego przychodu , bo np. zawiesił biznes.
Według ekspertów z przepisów wcale nie wynika to, o czym informuje Ministerstwo Finansów.
Od dnia ślubu…
Pierwsza zmiana nastąpiła w art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT. Zgodnie z nim małżonkowie mogą rozliczyć się wspólnie, gdy pozostają w związku i we wspólności majątkowej:
- przez cały rok podatkowy albo
- „od dnia zawarcia związku małżeńskiego do ostatniego dnia roku podatkowego” - gdy związek małżeński został zawarty w trakcie roku podatkowego.
W uzasadnieniu projektu Polskiego Ładu resort finansów wyjaśniał, że chodzi o „przyznanie prawa do złożenia wniosku o wspólne opodatkowanie dochodów małżonków również za rok, w którym został zawarty związek małżeński, pod warunkiem że małżeństwo i wspólność majątkowa trwało/istniała do końca roku podatkowego”.
Część osób, które pobrały się w trakcie 2021 r., chce na tej podstawie rozliczyć wspólnie cały dochód uzyskany w 2021 r. Zdaniem ekspertów to błąd.
- Jeśli kobieta i mężczyzna wstąpili w związek małżeński np. 31 grudnia 2021 r., to nie oznacza to, że mogą zastosować wspólne opodatkowanie za cały zeszły rok. Nie o to chodziło prawodawcy - uważa Radosław Kowalski, doradca podatkowy prowadzący własną kancelarię
Zwraca uwagę, że art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT mówi o prawie do wspólnego rozliczenia dopiero „od dnia zawarcia związku małżeńskiego”. Przykładowo, jeśli ślub był 14 sierpnia 2021 r., to wspólne rozliczenie jest możliwe w stosunku do dochodów osiągniętych od 14 sierpnia do 31 grudnia 2021 r.
Podobnie uważa dr Jowita Pustuł, doradca podatkowy i radca prawny w J. Pustuł i Współpracownicy Doradztwo podatkowo-prawne. - Wspólne rozliczenie nie powinno obejmować okresu od pierwszego dnia roku podatkowego do dnia zawarcia związku małżeńskiego - mówi.
Eksperci nie są natomiast zgodni co do innego przykładu podanego przez Radosława Kowalskiego: podatnik wykonywał do marca 2021 r. działalność gospodarczą, uzyskując z niej niewielkie dochody opodatkowane liniowym PIT lub ryczałtem. Oprócz tego miał dochody ze stosunku pracy. W maju zawarł ślub i od tej pory łączy go wspólność majątkowa z żoną.
- Wspólne rozliczenie jest możliwe w stosunku do dochodów uzyskanych od momentu zawiązania małżeństwa do końca roku, ale tylko w zakresie dochodów ze stosunku pracy (obojga) - uważa Kowalski.
Innego zdania jest Rafał Sidorowicz, doradca podatkowy i starszy menedżer w MDDP. Podkreśla, że znowelizowany art. 6 ust. 8 ustawy o PIT mówi o przychodach osiągniętych w roku podatkowym, a nie o przychodach osiągniętych w trakcie trwania związku małżeńskiego.
- A zatem jeżeli w 2021 r. jeden z małżonków osiągał przed ślubem przychody z działalności gospodarczej opodatkowanej liniowym PIT lub ryczałtem ewidencjonowanym, to nie będzie miał prawa do wspólnego rozliczenia z drugim małżonkiem - uważa Sidorowicz.
…do końca roku
Jowita Pustuł zwraca uwagę na drugi warunek wynikający z art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT - „do ostatniego dnia roku podatkowego”.
- Ze wspólnego rozliczenia nie skorzystają więc osoby, które były małżeństwem przez część roku, ale rozwiodły się w jego trakcie - tłumaczy ekspertka.
Szczególne zasady są przewidziane w ustawie o PIT na wypadek śmierci jednego z małżonków, ale one obowiązywały już przed wejściem w życie Polskiego Ładu.
W trakcie małżeństwa
Druga wątpliwość dotyczy rozliczenia małżonków w sytuacji, gdy jeden z nich (lub oboje) miał w zeszłym roku działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem ewidencjonowanym lub liniowym PIT. W tym zakresie zmienił się art. 6 ust. 8 ustawy o PIT. Wynika z niego, że nie ma wspólnego rozliczenia, gdy chociażby jeden z małżonków: stosuje przepisy o liniowym PIT lub ryczałcie „w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń”.
Zmiana ta - jak tłumaczy Ministerstwo Finansów - oznacza, że wspólnie mogą rozliczyć się małżonkowie, jeśli biznes opodatkowany ryczałtem lub liniowym PIT nie przyniósł żadnych przychodów. Chodzi więc o sytuacje, gdy jeden z małżonków lub oboje złożą „zerowy” PIT-36L lub PIT-28 - tłumaczył resort finansów w uzasadnieniu projektu Polskiego Ładu.
Z taką interpretacją nie zgadza się Jowita Pustuł. Jej zdaniem z przepisu wynika, że wspólne rozliczenie małżonków wyklucza już samo „stosowanie” przepisów o liniowym PIT lub ryczałcie.
- Z brzmienia art. 6 ust. 8 nie wynika, by jakiekolwiek znaczenie miał fakt wykazania przychodu z działalności opodatkowanej liniowo albo ryczałtowo. Wręcz przeciwnie. Jeśli dana osoba wykazuje wyłącznie straty z danej działalności, to wciąż „stosuje” przepisy dotyczące danej formy opodatkowania (np. przy ustalaniu zasad zaliczania wydatków do kosztów uzyskania przychodów) - mówi ekspertka.
Jeszcze inaczej interpretuje przepisy Radosław Kowalski. Uważa, że gdy żona uzyskała przychody ze stosunku pracy oraz przychody opodatkowane ryczałtem, a mąż tylko przychody ze stosunku pracy, to oboje mogą skorzystać ze wspólnego opodatkowania w zakresie dochodów ze stosunku pracy.
- Żona musi natomiast samodzielnie rozliczyć się z przychodów opodatkowanych ryczałtem. Moim zdaniem tak wynika z aktualnego brzmienia art. 6 ust. 8 ustawy o PIT, a jeżeli prawodawca chciał osiągnąć inny efekt, to należy zmienić przepis - uważa Kowalski.
Z jego wykładnią nie zgadza się Rafał Sidorowicz. Jego zdaniem prowadzenie przez jednego z małżonków działalności gospodarczej, z której osiągnięty został przychód opodatkowany ryczałtem, całkowicie pozbawia prawa do wspólnego rozliczenia.
- Nie ma tu znaczenia uzyskiwanie przez podatnika również przychodów opodatkowanych według skali podatkowej - uważa Sidorowicz. ©℗
Zmiany w rozliczeniach małżonków
| O jaką sytuację chodzi | Rozliczenie za 2020 r. | Rozliczenie za 2021 r. |
| Małżonkowie, którzy wstąpili w związek w trakcie roku | Wspólne rozliczenie nie było możliwe. | Wspólne rozliczenie jest możliwe od dnia zawarcia związku małżeńskiego do ostatniego dnia roku podatkowego. |
| Jeden z małżonków osiąga przychody ze stosunku pracy, a drugi wybrał opodatkowanie przychodów ryczałtem lub liniowym PIT, ale nie uzyskał żadnego przychodu z działalności (złoży zerowy PIT-36L lub PIT-28) | Brak możliwości wspólnego rozliczenia małżonków. | Według Ministerstwa Finansów wspólne rozliczenie małżonków jest możliwe.Eksperci wskazują, że możliwe są różne interpretacje przepisu. |
