Kto wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym, ten nie mógł rozliczyć się ze współmałżonkiem, nawet jeśli zawiesił działalność gospodarczą i nie osiągnął z niej żadnego przychodu – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
Od 2022 r. to się zmieniło wskutek wejścia w życie Polskiego Ładu. Co więcej, korzystna zmiana ma zastosowanie już do dochodów (przychodów) uzyskanych za 2021 r. (patrz ramka).
Wyrok NSA dotyczył jednak poprzedniego stanu prawnego. Chodziło o kobietę, która pod koniec 2015 r., za namową pracodawcy, zarejestrowała działalność gospodarczą, by od 2016 r. zmienić formę współpracy z dotychczasowym zakładem pracy. Wybrała już nawet liniowy 19-proc. PIT.
Ostatecznie jednak nie prowadziła działalności gospodarczej, z obawy o to, że zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną może być niezgodne z prawem pracy. Działalność zawiesiła jeszcze przed faktycznym jej rozpoczęciem i ostatecznie wyrejestrowała ją w listopadzie 2018 r.
Chciała się upewnić, czy ma prawo do wspólnego rozliczenia z mężem z dochodów uzyskanych ze stosunku pracy za lata 2017–2018.
W ówczesnym stanie prawnym art. 6 ust. 2 i 8 ustawy o PIT pozwalał na wspólne rozliczenie małżonków, pod warunkiem że do żadnego z nich nie miał zastosowania m.in. art. 30c, czyli przepis o podatku liniowym.
Kobieta argumentowała, że nigdy faktycznie nie rozpoczęła prowadzenia działalności gospodarczej i nie osiągnęła żadnych dochodów opodatkowanych liniowym PIT, więc w rzeczywistości przepisy o tym podatku nie miały do niej zastosowania.
Innego zdania był dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Stwierdził, że już samo podleganie przepisom art. 30c ustawy o PIT wyklucza możliwość wspólnego rozliczenia małżonków. Nie ma znaczenia, czy podatnik faktycznie osiągnął przychód z działalności objętej liniowym PIT, czy go nie miał – podkreślił dyrektor KIS (interpretacja indywidualna o sygn. 0115-KDIT2-2.4011.198.2019.1.BK).
WSA w Szczecinie przyznał rację podatniczce. Orzekł, że w świetle art. 6 ust. 8 ustawy o PIT dopiero uzyskanie dochodu opodatkowanego liniowym podatkiem powoduje wyłączenie możliwości wspólnego rozliczenia małżonków.
Z wyrokiem tym nie zgodził się NSA. – Użyty w art. 6 ust. 8 ustawy o PIT zwrot „mają zastosowanie przepisy art. 30c” dotyczy sytuacji, w której podatnik ma choćby potencjalną możliwość osiągnięcia dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30c – wyjaśnił sędzia Stefan Babiarz.
Dodał, że w tej kwestii utrwaliła się już linia orzecznicza NSA, czego przykładem są wyroki: z 10 czerwca 2021 r. (sygn. akt II FSK 3816/18), z 11 sierpnia 2020 r. (sygn. akt II FSK 1189/18) i z 8 lutego 2018 r. (sygn. akt II FSK 193/16).
Zmiana od 2022 r.
Polski Ład (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.) rozszerzył prawo do wspólnego opodatkowania dochodów małżonków. Z art. 6 ust. 8 ustawy o PIT wynika, że z podatku nie rozliczą się wspólnie małżonkowie, gdy chociażby jeden z nich „stosuje przepisy art. 30c (…) w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów”.
To oznacza, że jeżeli np. mąż wybrał liniowy PIT, ale nie uzyskał żadnych przychodów opodatkowanych w ten sposób (bo np. zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej), to może rozliczyć się wspólnie z żoną.
Zmiana ma zastosowanie już do przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2021 r., a więc można sięgnąć po nią już przy rozliczeniu rocznym za ubiegły rok.
orzecznictwo
Wyrok NSA z 11 stycznia 2022 r., sygn. akt II FSK 962/20 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
