Ryczałt wypłacany co miesiąc skarbnikowi okręgowej izby radców prawnych trzeba pomniejszyć o zaliczkę na podatek dochodowy. Nie jest to dieta ani zwrot kosztów za wykonywanie obowiązków społecznych lub obywatelskich – orzekł WSA w Białymstoku.

Chodziło o zryczałtowane wynagrodzenie (2500 zł brutto), które skarbnik otrzymywał co miesiąc na podstawie uchwały samorządu zawodowego. Od tej kwoty była potrącana zaliczka na podatek. Skarbnik uważał, że niesłusznie, bo świadczenie to powinno być wolne od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o PIT. Przepis ten mówi o dietach i kwotach stanowiących zwrot kosztów dla osób wykonujących czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich. Zwolnienie wynosi do 3 tys. zł miesięcznie.
Skarbnik przekonywał, że spełnia warunki tego zwolnienia, bo świadczenie, które otrzymuje, może być zakwalifikowane do źródła przychodów, o którym mowa w art. 13 pkt 5 ustawy o PIT (przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób).
Powołał się na wyrok z 25 listopada 1997 r. (sygn. akt U 6/97), w którym Trybunał Konstytucyjny orzekł, że „z pełnieniem obowiązków społecznych mamy do czynienia wówczas, gdy dana osoba uczestniczy w pracy instytucji (w szczególności instytucji samorządu terytorialnego lub zawodowego) jako reprezentant pewnej społeczności, biorąc udział w rozwiązywaniu problemów tej społeczności w jej interesie”.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się ze skarbnikiem. Zwrócił uwagę, że w świetle wyroku TK można mówić o pełnieniu obowiązków społecznych bądź obywatelskich tylko, jeżeli istnieje ku temu podstawa prawna, a przychód zostanie odpowiednio zakwalifikowany w ustawie podatkowej. W tym wypadku warunki zwolnienia z PIT nie są spełnione, bo skarbnik otrzymuje zryczałtowane wynagrodzenie, które nie jest dietą ani zwrotem kosztów i nie zostało określone w ustawie o radcach prawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1575 ze zm.), lecz jest wypłacane na podstawie uchwały samorządu zawodowego.
Tego samego zdania był WSA w Białymstoku. Potwierdził, że skoro wynagrodzenie skarbnika nie jest dietą ani zwrotem kosztów i nie jest wypłacane na podstawie ustawy o radcach prawnych, nie jest objęte zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o PIT. WSA był natomiast zdania, że skarbnik uzyskuje przychody z tytułu wykonywania czynności związanych z pełnieniem obowiązków społecznych (o których mowa w art. 13 pkt 5 ustawy o PIT). Sąd uzasadnił to tym, że skarbnik jest członkiem prezydium OIRP.
Odmienne stanowisko zaprezentował WSA w Warszawie w wyroku z 16 listopada 2021 r. (sygn. akt III SA/Wa 954/21) dotyczącym organów Izby Architektów RP. Stwierdził, że sprawowanie funkcji w organach samorządu zawodowego nie jest równoznaczne z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich. Można by o tym mówić w przypadku uczestnictwa w zawiadywaniu sprawami państwowymi bądź gdy dana osoba uczestniczy w pracach danej instytucji jako reprezentant pewnej społeczności – wyjaśnił warszawski WSA. Z tego powodu orzekł, że diety przyznane członkom organów samorządu zawodowego architektów są opodatkowane PIT. Wyrok ten opisaliśmy w artykule „Diety w samorządzie zawodowym są objęte PIT” (DGP nr 223/2021).
Oba wyroki są nieprawomocne.

orzecznictwo

Wyrok WSA w Białymstoku z 20 października 2021 r., sygn. akt I SA/Bk 431/21. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia