Jeżeli wskutek działu spadku podatnik otrzymał więcej, niż wynosił jego udział w masie spadkowej, to 5-letni termin, po upływie którego może sprzedać dom lub mieszkanie bez podatku, liczy się częściowo od daty jej nabycia przez spadkodawcę, a częściowo od daty podziału między spadkobierców.
Inaczej jest, gdy masa spadkowa jest dzielona przez spadkobierców stosownie do należnych im udziałów w spadku. Wtedy 5-letni termin, który musi upłynąć, aby sprzedaż nieruchomości była wolna od podatku, liczy się wyłącznie od daty nabycia jej przez spadkobiercę. Dział spadku nie ma w tym przypadku żadnego znaczenia.
To wnioski płynące z dwóch interpretacji dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.
Znowelizowane przepisy
Co do zasady dochód ze zbycia nieruchomości przed upływem 5 lat od nabycia jest opodatkowany 19-proc. podatkiem (art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT w związku z art. 30e ust. 1).
Z art. 10 ust. 5 ustawy o PIT wynika, że w przypadku zbycia nieruchomości nabytej w drodze spadku 5-letni termin liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie lub wybudowanie przez spadkodawcę. Zasada ta obowiązuje od 2019 r. Wcześniej (do 31 grudnia 2018 r.) termin ten liczyło się od daty otwarcia spadku, a więc śmierci spadkobiercy, co było zdecydowanie mniej korzystne dla podatników.
W 2019 r. w ustawie znalazł się również przepis, który mówi, że w przypadku nabycia nieruchomości wskutek śmierci małżonka termin liczy się od daty nabycia nieruchomości do majątku wspólnego lub wybudowania w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej (art. 10 ust. 6 ustawy o PIT).
Jednocześnie z ustawy o PIT wynika, że podatkowych skutków nie rodzi nabycie ani odpłatne zbycie w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku (art. 10 ust. 7 ustawy o PIT).
Znowelizowane przepisy mają zastosowanie do wszystkich, którzy dokonali lub dokonają zbycia nieruchomości po 31 grudnia 2018 r., bez względu na datę jej odziedziczenia.
Kolejne 5 lat od podziału
Pierwsza z interpretacji dyrektora KIS (z 9 marca br., sygn. 0115-KDIT2.4011. 880.2020.1.MD) dotyczyła podatniczki, która wspólnie z braćmi odziedziczyła nieruchomość po rodzicach. Następnie, wskutek działu spadku pomiędzy rodzeństwem, stała się wyłączną właścicielką tej nieruchomości.
Spytała fiskusa, kiedy będzie mogła ją zbyć bez podatku dochodowego.
Uważała, że najwcześniej nastąpi to 1 stycznia 2024 r., bo dopiero wtedy upłynie 5 lat od działu spadku, wskutek którego nabyła udziały w nieruchomości w wysokości przekraczającej jej udział w masie spadkowej. Wskazała, że postanowienie sądu w tej sprawie uprawomocniło się 4 stycznia 2018 r., a zatem 5-letni termin powinien być liczony od 31 grudnia 2018 r. i upłynie 31 grudnia 2023 r.
Dyrektor KIS to potwierdził, przy czym wyjaśnił, że dla części nieruchomości (tej odziedziczonej w spadku po rodzicach) 5-letni termin liczy się już od daty jej nabycia przez rodziców (co miało miejsce w 1999 r.). Natomiast całą nieruchomość będzie można sprzedać bez PIT, dopiero począwszy od 1 stycznia 2024 r., ponieważ dział spadku doprowadził do przyrostu majątku podatniczki.
Cena nie wpływa na termin
Analogiczne stanowisko dyrektor KIS zaprezentował w interpretacji z 8 marca br. (sygn. 0115-KDIT2.4011. 884.2020.1.MM). Chodziło o sprzedaż budynku, który żona wraz z dwójką dzieci odziedziczyła w spadku po mężu. Mąż nabył budynek w 1990 r., a zmarł w 2017 r.
Przed działem spadku wartość masy spadkowej przypadającej żonie wyniosła niecałe 350 tys. zł. Po dziale spadku, który miał miejsce w 2018 r., majątek kobiety wart był niemal dwa razy tyle. Stała się ona jedyną właścicielką budynku. W 2021 r. postanowiła go sprzedać.
Uważała, że choć od działu spadku nie upłynęło jeszcze 5 lat, to nie zapłaci ona podatku dochodowego, bo budynek sprzeda za mniej niż 350 tys. zł. W związku z tym cena sprzedaży będzie odpowiadać wartości jej udziału w spadku. Uważała, że PIT od zbycia byłby należny tylko wtedy, gdyby cena sprzedaży przekroczyła wartość udziału w masie spadkowej.
Dyrektor KIS stwierdził jednak, że podatniczka jest w błędzie. Wyjaśnił, że wskutek działu spadku doszło do nabycia przez nią części nieruchomości, która nie przysługiwała jej wcześniej. Tym samym – jak wyjaśnił – sprzedając budynek, podatniczka będzie musiała uwzględnić dwie daty nabycia: jedną liczoną od daty nabycia przez męża (w 1990 r.), a drugą od daty działu spadku (w 2018 r.). – W związku z tym odpłatne zbycie w 2021 r. budynku w części nabytej w wyniku działu spadku będzie skutkowało powstaniem przychodu, ponieważ nastąpi ono przed upływem 5 lat, licząc od końca 2018 r., w którym nastąpiło jego nabycie przez podatniczkę – wyjaśnił organ.
Interpretacja indywidualne dyrektora KIS z 9 marca 2021 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.880.2020.1.MD, oraz z 8 marca 2021 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.884.2020.1.MM
