Większa swoboda w wyznaczaniu przez przedsiębiorcę zarządu sukcesyjnego, mniej formalności dla spadkobierców i dostęp do rachunku firmowego rachunku bankowego zmarłego – to kolejne zmiany, które znalazły się w przedstawionym przez resort rozwoju pakiecie ulepszeń prawnych i instytucjonalnych dla przedsiębiorców (UD497).

Obecne brzmienie art. 11 ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwa osoby fizycznej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 170) jest dosyć zagmatwane i nastręcza trudności interpretacyjnych. Przedsiębiorca ma bowiem prawo do powołania zarówno zarządcy sukcesyjnego, jak i wyznaczenia swego rodzaju zapasowego zarządcy np. na wypadek śmierci tego pierwszego. W przypadku gdy jednak właściciel przedsiębiorstwa nie będzie zapobiegawczy i nie wskaże dwóch osób, wówczas w sytuacji rezygnacji bądź śmierci jedynego zarządcy nie jest możliwe powołanie następnego aż do czasu śmierci samego przedsiębiorcy. Jak uzasadniają autorzy projektu nowelizacji, należy usunąć niepotrzebne przeszkody i umożliwić przedsiębiorcy swobodę kreowania przyszłości jego działalności.

W przypadku natomiast, gdy właściciel firmy umarł bez wyznaczenia zarządu sukcesyjnego, prawo do jego wskazania przysługuje spadkobiercom. Dotychczas wymagano jednomyślności na poziomie 85 proc. Nowelizacja zakłada obniżenie tego progu do 75 proc. Ma to pomóc w przypadku konfliktów między następcami prawnymi zmarłego. W nowych przepisach wyjaśniono także, że za wykonywanie obowiązków zarządcy może, choć nie musi być, wypłacane wynagrodzenie. Rozwiewa to zgłaszane w tym zakresie wątpliwości.

Projekt nowelizacji wskazuje jasno, że zarząd sukcesyjny jest rozwiązaniem tymczasowym, dlatego po jego wygaśnięciu nie ma możliwości przywrócenia go pod jakimkolwiek warunkiem. Mogłoby to nieść wiele negatywnych skutków dla pracowników, spadkobierców, jak i samej pewności obrotu gospodarczego. Nie oznacza to jednak, że zdecydowano się na zniesienie możliwości przedłużania czasu trwania zarządu. Wielokrotnie zdarzało się, że wniosek o prolongowanie jego istnienia był składany do sądu tuż przed jego wygaśnięciem. Resort rozwoju wychodzi naprzeciw spadkobiercom i proponuje, by z chwilą złożenia dokumentów do sądu zarząd sukcesyjny był automatycznie przedłużany aż do wydania postanowienia.

Ministerstwo Rozwoju i Technologii zakłada także przyznanie dostępu do konta bankowego zmarłego przedsiębiorcy zarządowi sukcesyjnemu albo, w przypadku gdy ten pierwszy nie został jeszcze powołany, spadkobiercom. Rachunek ma być prowadzony na dotychczasowych zasadach. Oznacza to, że jeżeli przedsiębiorca korzystał np. z bankowości elektronicznej, to zarządca albo następcy prawni zmarłego zyskają dostęp do konta również w tej formie. Zmiana ma przede wszystkim ułatwić regulowanie bieżących zobowiązań przedsiębiorstwa.©℗

Podstawa prawna

Etap legislacyjny

Projekt skierowano do konsultacji publicznych