Cytowany w poniedziałkowym komunikacie prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Marek Niechciał wskazał, że niepokojące są dwie rzeczy. "Przede wszystkim sposób informowania klientów o ryzyku związanym z zaciąganiem kredytów złotówkowych ze zmienną stopą oprocentowania" - mówił. W tej chwili - jak wyjaśnił - klienci nie zawsze mają świadomość ryzyk związanych z tym produktem.
"Ponadto niekorzystnym zjawiskiem jest praktyczny brak w ofercie banków kredytów hipotecznych ze stałym oprocentowaniem obowiązującym przez całą umowę lub też znaczącą jej cześć. Powinny one stanowić realną alternatywę dla kredytów ze zmiennym oprocentowaniem" - tłumaczył prezes UOKiK.
UOKiK oczekuje zatem, że banki wypracują i wdrożą takie rozwiązania, które zapewnią kompleksową i zrozumiałą informację o ryzyku związanym z umową kredytu hipotecznego. W szczególności chodzi o ryzyko wzrostu stóp procentowych; "dotyczy to etapu zawierania umowy, ale także jej wykonywania. Instytucje finansowe, oferując kredyty hipoteczne, powinny na każdym etapie współpracy, a nie tylko przy zawieraniu umowy kredytowej, brać pod uwagę sytuację konsumenta, zwłaszcza to, że nie ma on fachowej wiedzy prawniczej czy ekonomicznej" - czytamy w komunikacie.
Prezes UOKiK rekomenduje, by banki wypracowały system wczesnego informowania i ostrzegania konsumentów o przewidywanych niekorzystnych dla nich zmianach dotyczących stóp procentowych. Na wniosek klienta taki alert skutkowałby uruchomieniem przygotowanego przez bank mechanizmu stabilizacyjnego, który łagodziłby negatywne skutki bezpośrednio odczuwalne przez kredytobiorców.
"Nie tylko z punktu widzenia interesów konsumentów, ale także stabilności sektora finansowego w Polsce – konieczne jest, by banki wprowadziły w większym zakresie do swoich ofert kredyty hipoteczne o stałym oprocentowaniu" - stwierdził Niechciał, oceniając, że dotychczasowa mała popularność tego produktu spowodowana jest jego niższą atrakcyjnością w stosunku do kredytów o zmiennym oprocentowaniu. "Konsumenci będą zainteresowani takimi produktami, pod warunkiem, że będą one bardziej konkurencyjne" – podsumował.
W ocenie UOKiK, kredyty o stałym oprocentowaniu generują niższe ryzyko również dla banków. Powinno to znaleźć odzwierciedlenie w niższych marżach i sprawić, że aktualne raty kredytów o stałym oprocentowaniu będą konkurencyjne w porównaniu do kredytów o zmiennym oprocentowaniu.
Urząd wskazał, że obecnie punktem odniesienia dla wielu banków w zakresie kształtowania ofert kredytów złotowych oraz działań informacyjnych są wyłącznie rekomendacje Komisji Nadzoru Finansowego. Zdaniem prezesa Niechciała nie stanowi to ograniczenia w stworzeniu i stosowaniu wyższych standardów dostosowanych do zmieniającej się sytuacji. Jest to w interesie samych banków, gdyż zwiększa ich długoterminowe bezpieczeństwo ekonomiczne.
UOKiK stale monitoruje rynek kredytów hipotecznych. Banki mają przekazać urzędowi informacje o wdrożonych lub planowanych rozwiązaniach, dzięki którym konsumenci mogą zmniejszać ryzyko zaciąganych kredytów. Urząd nie wyklucza dalszych działań, które poprawią sytuację kredytobiorców.