Prezentujemy drugi kazus, z którym zmierzyć w tym roku musieli się kandydaci do Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Zadanie dotyczyło materii prawa prywatnego.

Jan G., w pozwie wniesionym w dniu 6 maja 2014 r. do Sądu Okręgowego w P., domagał się aby jego brat Zenon G. wydał mu nieruchomość zabudowaną budynkiem mieszkalnym, położoną w P. przy ulicy Głównej 190. Wskazał, że w dniu 10 lutego 2012 r. Jan G., sprzedając nieruchomość Zenonowi G., liczył na to, że bart zamieszka w tej nieruchomości wraz z niedołężna matką stron, której zapewni stosowną opiekę. Jan G nie mógł opiekować się matką, gdyż niedługo po zawarciu tej umowy wyjechał do pracy za granicę. Zenon G. wynajął sporną nieruchomość, z czego czerpie zyski, które przeznacza wyłącznie na potrzeby swoje i konkubiny, u której aktualnie zamieszkuje. Z kolei ich matka mieszka u dalszej rodziny, które się nią opiekuje. Jan G. przekonał się o tym, gdy wrócił do kraju w styczniu 2013 r. W dniu 20 marca 2014 r. Jan G. złożył oświadczenie w formie aktu notarialnego o uchyleniu się od skutków złożonego w umowie z dnia 10 lutego 2012 r. oświadczenia woli. Powołał się na błąd polegający na tym, że oczekiwał od brata Zenona G. opieki nad matką i zapewnienia jej mieszkania na tej nieruchomości. To właśnie przekonanie skłoniło go do zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości za bardzo niską cenę. Tymczasem ze strony brata spotkał go zawód.
Pozwany, w odpowiedzi na pozew, podniósł zarzut zawisłości sporu, wskazując, ze powód wytoczył już powództwo o zapłatę czynszu przeciwko najemcy spornej nieruchomości. W ramach tego postępowania Jan G. powołuje się ja te same okoliczności, jak w niniejszej sprawie, twierdząc, ze jest właścicielem nieruchomości, a zatem osobą uprawnioną do uzyskania czynszu najmu. Zenon G. wnosząc o oddalenie powództwa, zaprzeczył aby zobowiązywał się wobec powoda do zapewnienia matce opieki. Podniósł też, że w treści aktu notarialnego nie było żadnego zastrzeżenia dotyczącego opieki nad matką, co powód przyznał w trakcie procesu.

Sąd Okręgowy w P. oddalając powództwo przyjął, że wskazane przez Jana G. okoliczności pozwalają uznać, że składając oświadczenie woli w umowie z dnia 10 lutego 2012 r. działał pod wpływem błędu wywołanego przez Zenona G. i był to istotny błąd. Sąd Okręgowy uznał, że gdyby powód wiedział, że brat nie zaopiekuje się matką, że nie zawarłby umowy sprzedaży za cenę zdecydowanie niższą od cen rynkowych. Jednak przyczyną nie uwzględnienia powództwa przez Sąd Okręgowy było przyjęcie, że powód oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli założył po upływie roku, od kiedy dowiedział się, ze brat nie zapewnił matce stosownej opieki.

ZADANIA

1. Omów przesłanki uzasadniające możliwość uchylenia się od skutków prawnych oświadczenie woli złożonego pod wpływem błędu. Wskaż, w jakim terminie można skutecznie uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu, jaki jest charakter tego terminu i czy sąd może upływ tego terminu uwzględnić z urzędu.

2. Oceń zasadność podniesionego przez pozwanego zarzutu zawisłości sporu.

3. Oceń wydane przez Sąd Okręgowy w P. rozstrzygnięcie i motywy jakimi się kierował.

Źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości