Jak wynika z prognoz Międzynarodowego Funduszu Walutowego, światowa gospodarka w 2020 r. może skurczyć się o 3 proc. Do nagłego pogorszenia się perspektyw gospodarczych przyczynił się nie tylko koronawirus. Na początku kwietnia na rynki silnie oddziaływało m.in. zerwanie porozumienia między dostawcami ropy w ramach OPEC + (Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową, w tym Rosja i inni eksporterzy ropy spoza OPEC), ponieważ w dużym stopniu wpływało to na ceny surowców. Odnotowywano 15-proc. spadki cen metali nieszlachetnych, prawie 40-proc. spadki cen gazu ziemnego i ok. 65-proc. ropy naftowej.
– Na skutek wybuchu epidemii praca fabryk w Chinach została ograniczona, ale sytuacja na tamtym rynku wraca do normy. Obecnie to europejskie firmy działają w sposób ograniczony, co jest bezpośrednią przyczyną spadku zamówień – wyjaśnia Piotr Kozłowski, Dyrektor Frachtu Oceanicznego Klastra Europy Północno-Wschodniej w DB Schenker. – Aktualna sytuacja pokazuje, jak bardzo gospodarka Chin i gospodarki państw europejskich są ze sobą powiązane. Najpierw eksport towarów z Państwa Środka wstrzymała pandemia, ale w ciągu najbliższych miesięcy również zmaleje zainteresowanie towarami, ponie-waż wiele regionów świata wstrzymuje zakupy. Już teraz chińskie fabryki otrzymują o wiele mniejsze zamówienia, niż się spodziewano – mówi ekspert.
Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego, zawartych w raporcie „Sytuacja społeczno-gospodarcza w kraju w kwietniu 2020”, znaczna część przedsiębiorstw przemysłowych odnotowała spadki produkcji sprzedanej w porównaniu z marcem bieżącego roku. Zmniejszona liczba zamówień dotyczyła zakładów specjalizujących się m.in. w wyrobach metali czy wyrobach z gumy i tworzyw sztucznych. Jako przyczynę spadku produkcji firmy podawały także przebywanie osób zatrudnionych na tzw. „postojowym” czy zmianę wymiaru etatów pracowników. Natomiast o wzroście liczby zamówień w związku z pandemią mogą mówić zakłady specjalizujące się np. w produkcji chemikaliów i wyrobów chemicznych.
Zdaniem Piotra Kozłowskiego obecnie wzrasta zainteresowanie przeniesieniem produkcji np. do Turcji czy do krajów Kaukazu – szczególnym atutem są w tym przypadku połączenia drogowe i kolejowe. – Mimo wszystko zaletą chińskich firm jest zaawansowana technologia. Dzięki temu Państwo Środka bardzo szybko stało się liderem produkcji skomplikowanych rozwiązań i wielu komponentów, co pozwoliło mu oddziaływać na światową gospodarkę – wyjaśnia.
Firmy poszukują sposobów, by utrzymać ciągłość procesów i zabezpieczyć się przed wydarzeniami, których doświadczamy. Potencjalnym rozwiązaniem byłaby dywersyfikacja produkcji. – Co najmniej połowa gotowych wyrobów wraz z komponentami do ich produkcji mogłaby być wytwarzana bliżej rynków zbytu. Jednak konsumenci muszą mieć świadomość, że wtedy towary byłyby znacznie droższe. Nie obędzie się również bez wprowadzenia zmian już na etapie kształcenia przyszłych pracowników – mówi Piotr Kozłowski i dodaje: – Odpowiednie przygotowanie szkolnictwa pozwoli na stworzenie zasobów i kompetencji, które umożliwią rozwinięcie, lub w przypadku niektórych branż, rozpoczęcie produkcji w Europie.
