Ministerstwo Finansów opublikowało projekt objaśnień w sprawie oświadczeń i wniosków, które podatnicy złożą swoim płatnikom w 2023 r. dla celów prawidłowego obliczania zaliczek na PIT.

Czytaj też: Jak przygotować się do zmian w 2023 r.

Uwagi można przesyłać do 15 grudnia br. na adres PIT wnioski@mf.gov.pl.

Objaśnienia dotyczą oświadczeń i wniosków, które będzie można złożyć na zmienionych formularzach PIT-2 (wersja 9), PIT-2A (8) i PIT-3 (8). Uwzględniają one zmiany wprowadzone nowelizacją z 9 czerwca 2022 r. (Dz.U. poz. 1265).
MF podkreśla jednak, że podatnik nie ma obowiązku stosowania tych wzorów. Może je złożyć na innym druku przygotowanym przez płatnika albo poprzez system płacowo-księgowy obowiązujący w danej firmie.
Chodzi o:
  • oświadczenie o stosowaniu lub niestosowaniu pomniejszenia zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek,
  • oświadczenie o zamiarze preferencyjnego opodatkowania dochodów z małżonkiem albo jako osoba samotnie wychowująca dziecko,
  • oświadczenie o stosowaniu ulgi na powrót z zagranicy, ulgi dla rodziców co najmniej czwórki dzieci oraz ulgi dla pracujących seniorów,
  • wniosek o niestosowanie ulgi dla młodych,
  • wniosek o niestosowanie kosztów uzyskania przychodów,
  • wniosek o stosowanie wyższej stawki podatku,
  • wniosek o niepobieranie zaliczek.
Resort przypomniał, że mogą być one składane w dowolnym momencie roku podatkowego. Płatnik co do zasady uwzględni je najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym oświadczenia i wnioski otrzymał. Więcej czasu będzie miał organ rentowy, który otrzymane dyspozycje zastosuje najpóźniej od drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał.
Ministerstwo Finansów potwierdziło, że wnioski i oświadczenia złożone przed 1 stycznia 2023 r. zachowują moc, jeśli nie zmieniły się okoliczności mające wpływ na obliczenie zaliczek.

Kwota zmniejszająca

Jeżeli np. przed 2023 r. podatnik upoważnił już pracodawcę do pomniejszania miesięcznej zaliczki o 1/12 kwoty wolnej od podatku, to w 2023 r. pracodawca nadal będzie potrącał 300 zł.
Podatnik może jednak zmienić dyspozycję, aby skorzystać z nowych możliwości, które nowelizacja z 9 czerwca br. wprowadzi od przyszłego roku.
Od 2023 r. podatnik może bowiem zobowiązać nawet trzech płatników do potrącania kwoty zmniejszającej podatek (łącznie nie więcej niż 300 zł miesięcznie). Może więc złożyć oświadczenie o pomniejszaniu zaliczki nie o 300 zł, lecz o 150 zł lub o 100 zł, czyli odpowiednio 1/24 lub 1/36 kwoty zmniejszającej podatek.
Ponadto upoważnienie to będą mogli złożyć nie tylko pracownicy, lecz także inni zatrudnieni, np. zleceniobiorcy, wykonawcy dzieł, członkowie zarządów i rad nadzorczych, osoby na kontraktach menedżerskich.
Jeżeli płatnik (np. zakład pracy) w ogóle nie otrzyma oświadczenia, to w ogóle nie będzie potrącał kwoty zmniejszającej podatek. Wyjątkiem będą tacy płatnicy jak ZUS czy organy egzekucyjne. One automatycznie, z mocy prawa, potrącają 1/2 kwoty zmniejszającej podatek. Podatnik będzie mógł natomiast poprosić, aby pomniejszali zaliczki tylko o 1/24 lub 1/36 kwoty zmniejszającej.

Pracownik i zleceniobiorca

Ministerstwo Finansów zwraca też uwagę na nowe obowiązki osób, które z jedną firmą podpiszą (mają podpisane) dwie umowy – o pracę i zlecenia. W takiej sytuacji dla celów poboru zaliczki na PIT firma występuje w roli dwóch płatników – zakładu pracy oraz zleceniodawcy.
To oznacza – jak podkreśla MF – że każdemu z tych płatników należy złożyć odrębne oświadczenia i wnioski wpływające na wysokość obliczanych zaliczek. Resort zalecił, aby w takiej sytuacji w części B „Dane płatnika, któremu składane jest oświadczenie/wniosek” wskazać również źródło przychodów, którego dotyczy dany PIT-2 (np. czy źródłem tym jest umowa o pracę, czy umowa zlecenia). Problem polega na tym, że rubryka ta nie jest do tego przewidziana, mowa w niej tylko o pełnej nazwie płatnika.
Podatnicy nie będą więc wiedzieć, że mają postąpić tak, jak chciałoby MF, jeżeli nie zapoznają się z jego objaśnieniami.

Wspólne rozliczenie

Ministerstwo Finansów przypomniało, że oświadczenie o zamiarze preferencyjnego opodatkowania z małżonkiem może złożyć swojemu zakładowi pracy zarówno mąż, jak i żona. „Należy jedynie sprawdzić, czy konsekwencją takiego działania nie będzie wyższa dopłata podatku w rozliczeniu rocznym” – stwierdza MF w projekcie objaśnień.

Nowe ulgi zero PIT

Ministerstwo Finansów przypomniało też, że nie trzeba składać nowych wniosków o zastosowanie nowych ulg (na powrót z zagranicy, dla rodziców co najmniej z czwórką dzieci oraz dla pracujących seniorów), jeżeli podatnik złożył taką dyspozycję w 2022 r.
Inaczej będzie, gdy dodatkowo podpisze z pracodawcą umowę zlecenia. Wówczas będzie mógł złożyć pracodawcy drugie oświadczenie w tym zakresie – dla celów uwzględniania ulgi również przy obliczaniu zaliczki od dochodu ze zlecenia.

Ulga dla młodych

Inaczej jest z ulgą zero PIT dla młodych, tj. dla osób do 26. roku życia. Tę płatnicy stosują obowiązkowo, z mocy ustawy. Można natomiast poprosić płatnika, aby jej nie stosował w trakcie roku. Co więcej – jak przypomina MF – nie pozbawia to prawa do skorzystania z niej w rozliczeniu rocznym.

Odpowiedzialność płatnika

MF przypomniało też, że od 1 stycznia 2023 r. płatnik nie będzie odpowiadał za zaniżenie podstawy opodatkowania lub jej nieujawnienie, jeżeli zastosuje się do wniosków i oświadczeń złożonych przez podatnika. ©℗