Nie oznacza to, że zeznanie muszą od razu składać. Chodzi tylko o skorzystanie z możliwości odliczenia straty za 2022 r. w zaliczkach za marzec. Dyrektor KIS przypomniał właśnie, że tak można.

Zgodnie z przepisami jednostka będąca podatnikiem CIT może odliczyć stratę w roku podatkowym, w którym osiągnie dochód. Zazwyczaj wiedzę, czy taką stratę posiada, uzyskiwała pod koniec marca po przygotowaniu CIT-8. Jednak zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów z 16 marca 2023 r. w sprawie przedłużenia terminów wykonania niektórych obowiązków w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych termin rozliczenia podatku dochodowego za 2022 r. został przesunięty z 31 marca na 30 czerwca. W efekcie wielu płatników CIT się zastanawia, czy z odliczeniem straty za 2022 r. trzeba poczekać do złożenia CIT-8 czy też można skorzystać z tej możliwości już teraz, obliczając zaliczki na poczet CIT za marzec. [ramka]Odpowiedź brzmi: nie trzeba czekać, można rozliczyć ją wcześniej. A przypomniał o tym ostatnio dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidulanej z 20 marca 2023 r. sygn. 0111-KDIB1-2.4010.69.2023.1.EJ. Czytamy w niej, że: „podatnik może odliczyć stratę podatkową wówczas, gdy osiągnie dochód podatkowy. Nie ma natomiast możliwości rozliczenia straty podatkowej w roku podatkowym, w którym nie osiągnięto dochodu. Jeżeli zatem podatnik osiąga dochód w trakcie trwania roku podatkowego, tj. stwierdza w trakcie roku podatkowego, że obowiązany jest do wykazania zaliczek na podatek dochodowy od osób prawnych, to zasadne jest uznanie, że osiągnął on dochód, który może obniżyć o kwotę straty w odpowiedniej wysokości. Oznacza to, że podatnik nie musi czekać do momentu sporządzenia rocznego zeznania podatkowego, w którym wykaże dochód z całego roku podatkowego, i dopiero wówczas obniży jego wysokość o odpowiednią kwotę straty.”

Ujęcie podatkowe i bilansowe

Podatek dochodowy od osób prawnych, który jest wykazywany w księgach rachunkowych jednostki będącej podatnikiem CIT, obciąża wynik finansowy jednostki (zobowiązanie to wyliczone na bieżąco jest księgowane na koncie: Wn „Podatek dochodowy”, Ma „Rozrachunki z urzędem skarbowym”). CIT jest obliczany zgodnie z regułami wynikającymi z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a więc z uwzględnieniem przychodów i kosztów podatkowych, dochodów zwolnionych z opodatkowania, ulg i zwolnień podatkowych. Przy czym wynik finansowy i podstawa opodatkowania mogą stanowić różne kwoty, gdyż przychody i koszty w ujęciu podatkowym zasadniczo się różnią od przychodów i kosztów w ujęciu rachunkowym. ©℗

Takie stanowisko organu skarbowego oznacza, że nawet jeśli zeznanie podatkowe wykazujące stratę za 2022 r. nie zostanie jeszcze złożone, to podatnik, który od początku 2023 r. do końca marca osiągnął dochód, może nie zapłacić podatku. Jego podstawa opodatkowania już na etapie obliczania zaliczek za marzec 2023 r. zostanie bowiem obniżona o stratę z poprzedniego roku. Co więcej, z takiej możliwości można było skorzystać już w zaliczkach za wcześniejsze miesiące, tj. za styczeń i luty. Dyrektor KIS we wskazanej interpretacji zaznaczył bowiem, że „złożenie zeznania CIT-8 za ubiegły rok nie jest warunkiem koniecznym, który pozwala obniżyć dochód uzyskany w kolejnym roku o wysokość poniesionej w poprzednim roku straty. Wymogiem niezbędnym jest natomiast wiedza podatnika o wysokości poniesionej straty”. W praktyce lepiej jednak mieć potwierdzenie dokumentacyjne, z którego wynika podstawa do odliczenia straty.

W konkluzji do tej interpretacji stwierdzono także, że „Wnioskodawca może – przy uwzględnieniu maksymalnej dopuszczalnej wysokości odliczenia i wystąpieniu dochodu pozwalającego na dokonanie tego odliczenia w określonej wysokości – odliczyć poniesioną w 2022 r. stratę na etapie zaliczek w trakcie trwania roku 2023”. I choć z interpretacji nie wynika konieczność złożenia zeznania, to jednak warto rozważyć jego złożenie, jeśli jednostka poddaje swoje sprawozdanie finansowe badaniu przez biegłego rewidenta i chciałaby utworzyć w związku ze stratą podatkową aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Samo obliczenie straty niepotwierdzone złożonym zeznaniem może bowiem nie być wystarczająco wiarygodne dla audytora. Przypomnieć należy, że utworzenie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego podwyższa wynik finansowy, a w tym obszarze należy zachować szczególną ostrożność.

Najczęściej ujęcie niższej zaliczki odbywa się poprzez księgowanie kwoty obliczonej zgodnie z zasadami podatkowymi, uwzględniającej obliczenie na kontach:

  • Wn „Podatek dochodowy”,
  • Ma „Rozrachunki z US”.

W przypadku gdy obniżenie o stratę podatkową z lat ubiegłych powoduje, że zaliczka nie wystąpi, nie ma potrzeby dokonywania zapisów w księgach rachunkowych.

Interesująco wygląda sytuacja w większych jednostkach, które ustalają odroczony podatek dochodowy. Jeśli te podmioty złożą zeznanie podatkowe wykazujące stratę podatkową możliwą w przyszłości do rozliczenia, to powinny utworzyć w sprawozdaniu finansowym w związku z tym aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Przykład

Z badaniem

Spółka A SA złożyła zeznanie za 2022 r. 20 marca 2023 r. Spółka sporządziła sprawozdanie finansowe za 2022 r. 30 marca 2023. Podlega ono badaniu przez biegłego rewidenta. W zeznaniu podatkowym wykazano stratę podatkową w kwocie 700 000 zł. Budżet spółki oraz przyjęte założenia przez zarząd wskazują, że strata ta będzie mogła być odliczona w kolejnych latach podatkowych. Potwierdza to też kształtowanie się podstawy opodatkowania za 2023 r. – spółka za styczeń i luty płaciła wysokie zaliczki na podatek dochodowy. W związku z powyższym zarząd spółki postanowił:

• sporządzając sprawozdanie za 2022 r., utworzyć aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego w kwocie 7 000 000 zł x 19 proc. = 133 000 zł;

• odliczyć stratę, obliczając zaliczkę na podatek dochodowy za marzec w terminie do 20 kwietnia br.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego będą ujęte w sprawozdaniu za 2022 r. następująco:

• Wn „Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego” 133 000 zł;

• Ma „Podatek dochodowy” 133 000 zł.

W 2023 r. pod datą 31 marca zostanie zaksięgowana zaliczka uwzgledniająca obliczenie podstawy opodatkowania po odliczeniu straty podatkowej. Spółka nie jest natychmiast zobowiązana, aby rozwiązywać aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Może poczekać z tym aż do końca 2023 r., czyli do momentu gdy zostanie ostatecznie ustalona wartość korzyści podatkowej z tytułu straty podatkowej podlegającej odliczeniu.©℗