Subskrybuj nas na Youtube
UOKiK wydał decyzję z dnia 10 lipca 2020 roku w sprawie uznania za nieuczciwą praktykę rynkową oraz za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów działań banku "w postaci oferowania przez emitenta możliwości przystąpienia do ubezpieczeń na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi angażującymi środki w niestandaryzowane sekurytyzacyjne fundusze inwestycyjne zamknięte, polegających na nierzetelnym przekazywaniu informacji o ryzykach wynikających z inwestowania środków pieniężnych ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych w niestandaryzowane fundusze inwestycyjne zamknięte, związanych z możliwością utraty całości lub części wpłacanych środków, opóźnień w realizacji wykupu, a także nieuzyskania zysku".
"W decyzji I prezes UOKIK stwierdził zaniechanie stosowania ww. praktyki przez emitenta z dniem 28 grudnia 2017 roku i nałożył na emitenta obowiązek usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów poprzez opublikowanie w terminie 14 dni od uprawomocnienia się decyzji I na stronie internetowej emitenta oświadczenia o treści wskazanej w decyzji I. Ponadto na podstawie decyzji I prezes UOKIK nałożył na emitenta karę pieniężną w kwocie 11 511 449 zł z tytułu naruszenia zakazu, o którym mowa w art. 24 ust. 1 i 2 Ustawy, w zakresie określonym w decyzji I" - czytamy w komunikacie.
Druga decyzja Urzędu dotyczy uznania za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów działań Idea Banku polegających na:
a) informowaniu o cechach produktu - w toku prezentowania przez bank informacji o możliwości nabycia i proponowania konsumentom nabycia certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez Lartiq (dawniej Trigon) Profit XXII, XXIII, XXIV Niestandaryzowane Sekurytyzacyjne Fundusze Inwestycyjne Zamknięte, reprezentowane przez Lartiq Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. (dawniej Trigon TFI S.A.) - "w sposób mogący wprowadzać konsumentów w błąd w zakresie ryzyka związanego z inwestowaniem środków pieniężnych w ramach przedmiotowych instrumentów finansowych poprzez rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową w rozumieniu ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 roku o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym oraz narusza art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy";
b) proponowaniu konsumentom, którzy związani byli z bankiem umową o lokatę bankową lub umową o prowadzenie rachunku oszczędnościowego, nabycia certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez Lartiq (dawniej Trigon) Profit XXII, XXIII, XXIV Niestandaryzowane Sekurytyzacyjne Fundusze Inwestycyjne Zamknięte, reprezentowane przez Lartiq Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. (dawniej Trigon TFI S.A.), pomimo tego, że warunki emisji tych certyfikatów w zakresie akceptowalnego ryzyka inwestycyjnego nie odpowiadają potrzebom tych konsumentów, co stanowi praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 4 w związku z art. 24 ust. 1 ustawy;
c) proponowaniu konsumentom, którzy byli związani z bankiem umową o lokatę strukturyzowaną lub umową ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, nabycia certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez Lartiq (dawniej Trigon) Profit XXII, XXIII, XXIV Niestandaryzowane Sekurytyzacyjne Fundusze Inwestycyjne Zamknięte, reprezentowane przez Lartiq Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. (dawniej Trigon TFI S.A.), pomimo tego, że warunki emisji tych certyfikatów w zakresie akceptowalnego ryzyka inwestycyjnego nie odpowiadają potrzebom tych konsumentów, co stanowi praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 4 w związku z art. 24 ust. 1 ustawy.
"W decyzji II prezes UOKIK stwierdził zaniechanie ww. praktyk przez emitenta z dniem 23 lutego 2017 roku. Na podstawie decyzji II prezes UOKiK nałożył na emitenta obowiązek usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów według następujących zasad:
1) wypłaty rekompensaty publicznej wszystkim klientom, którzy nabyli certyfikaty inwestycyjne emitowane przez Lartiq (dawniej Trigon) Profit XXII, XXIII, XXIV Niestandaryzowane Sekurytyzacyjne Fundusze Inwestycyjne Zamknięte, w wysokości 20% z kwoty 190 000 zł, która stanowiła cenę emisyjną jednego certyfikatu, przy czym nie obejmie to klientów, którzy na dzień złożenia przez nich wniosku o wypłatę rekompensaty zawarli z Emitentem ugodę, uzyskali prawomocne orzeczenie sądu, sądu polubownego lub innej instytucji uprawnionej do prowadzenia postępowania w sprawie pozasądowego rozstrzygania sporów konsumenckich, w oparciu o inne zdarzenia uzyskali całkowity zwrot środków lub zwrot częściowy, w takiej wysokości, że zwrot ten wraz z kwotą rekompensaty przewyższyłby kwotę środków zainwestowanych w certyfikaty;
2) poinformowania wszystkich nabywców certyfikatów o gotowości wypłacenia rekompensaty w trybie określonym w decyzji II,
3) opublikowania przez emitenta na jego stronie internetowej oświadczenia o treści wskazanej w decyzji II w terminie 14 dni od jej uprawomocnienia się" - czytamy dalej.
UOKiK wydał też decyzję w sprawie o uznanie postanowień wzorców umów stosowanych przez Idea Bank za niedozwolone, w której prezes Urzędu zakwestionował klauzule modyfikacyjne dotyczące możliwości zmian wzorców regulaminów i umów stosowanych przez bank w relacjach z konsumentami, tj.: (i) Regulaminie kredytowania dla konsumentów, (ii) Regulaminie kart kredytowych dla klientów indywidualnych Idea Bank S.A. oddział Lion's Bank w Warszawie, (iii) Regulaminie prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w Idea Banku S.A. dla klientów indywidualnych, (iv) Regulaminie prowadzenia rachunków bankowych, świadczenia usług bankowości elektronicznej oraz wydawania i używania debetowych kart płatniczych w Idea Banku S.A. oddział Lion's Bank w Warszawie dla klientów indywidualnych, (v) Umowie o kartę kredytową dla klientów indywidualnych, (vi) Umowie Kredytu Limit w rachunku pod aktywa finansowe, (vi) Umowie kredytu kredyt finansowy, (vii) umowie pożyczki finansowej.
"Prezes UOKIK uznał wskazane w decyzji III postanowienia wzorców umów za niedozwolone postanowienia umowne, o których mowa w art. 3851 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny, co stanowi naruszenie zakazu określonego w art. 23a Ustawy i zakazał ich wykorzystywania. Ponadto prezes UOKIK nałożył na emitenta obowiązek usunięcia trwających skutków naruszenia zakazu stosowania we wzorcach umów zawieranych z konsumentami niedozwolonych postanowień umownych poprzez poinformowanie w terminie 1 miesiąca od dnia uprawomocnienia się decyzji III wszystkich konsumentów, którzy zawarli umowy z emitentem w oparciu o kwestionowane wzorce umów o uznaniu tych postanowień za niedozwolone oraz w skutkach z tego wynikających oraz umieszczenia w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się decyzji III oświadczenia na stronie internetowej emitenta" - napisano w komunikacie.
Czwarta decyzja dotyczy stosowania przez Idea Bank praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów - prezes UOKIK uznał za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów, określone w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy:
a) rozpowszechnianie przez bank za pośrednictwem dokumentu "Warunki Lokaty Strukturyzowanej" zawierającego "Ważne zastrzeżenia prawne" informacji, które wprowadzały w błąd co do:
i) funkcji, jaką pełni dokument przy zawarciu umowy oraz roli, jaką powinny odgrywać dane w nim zawarte przy podjęciu przez konsumentów decyzji o zawarciu umowy o lokaty strukturyzowane poprzez zredagowanie dokumentu w sposób sugerujący, iż podane w dokumencie parametry są wiążące, podczas gdy ostateczne warunki umowy mogą być inne, co stanowiło nieuczciwą praktykę rynkową, o jakiej mowa w art. 5 ust. 1 i ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym;
ii) możliwości osiągnięcia zysku i poniesienia strat oraz ryzyk, jakie wiążą się z prezentowanymi w dokumencie produktami, poprzez wyeksponowanie informacji o możliwości osiągnięcia zysku z inwestycji w postaci odsetek związanych z inwestycją, kosztem informacji dotyczących okoliczności, w których inwestycja może nie przynieść zysku lub wygenerować straty, co stanowiło nieuczciwą praktykę rynkową, o jakiej mowa w art. 5 ust. 1 i ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym;
b) działanie Idea Banku polegające na wprowadzeniu konsumentów w błąd, co do braku odpowiedzialności przedsiębiorcy za stosowane przez niego praktyki rynkowe, które mogą doprowadzić konsumentów do podjęcia decyzji o zawarciu umowy, której by nie podjęli, gdyby takie praktyki nie były stosowane, poprzez zamieszczenie w dokumencie "Warunki Lokaty Strukturyzowanej" informacji sugerujących, że konsument ponosi wyłączną odpowiedzialność za podjęcie decyzji o zawarciu umowy, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową, o jakiej mowa w art. 5 ust. 1 i ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, a przez to stanowi praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 ustawy;
c) działanie banku polegające na wprowadzeniu konsumentów w błąd, co do wartości, które są objęte ochroną Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, przez wskazanie w dokumencie "Warunki Lokaty Strukturyzowanej", że gwarancją jest objęta Kwota Lokaty, gdy faktycznie jest nią objęta Kwota Wykupu, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową, o jakiej mowa w art. 5 ust. 1 i ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, a przez to stanowi praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 3 Ustawy;
d) zobowiązanie konsumentów do zasięgania u innego podmiotu informacji związanej z koniecznością poniesienia kosztu podatku związanego z osiągnięciem dochodu z tytułu zawartej umowy Lokaty strukturyzowanej i wysokości takiego kosztu, co może wyłączać odpowiedzialność przedsiębiorcy za jakość przekazywanych informacji dotyczących tego kosztu oraz może zwalniać przedsiębiorcę z obowiązku powołania pełnych, jednoznacznych informacji związanych z koniecznością lub brakiem konieczności poniesienia takiego kosztu, co zostało uznane za naruszające dobre obyczaje, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową, o której mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.
"W decyzji IV prezes UOKIK stwierdził zaniechanie stosowania przez emitenta praktyk opisanych w lit. a) i d) powyżej z dniem 1 lutego 2018 roku, natomiast praktyk wskazanych w lit. b) i c) powyżej z dniem 14 sierpnia 2019 roku. Ponadto prezes UOKIK nałożył na emitenta obowiązek usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów poprzez opublikowanie w terminie 14 dni od uprawomocnienia się decyzji IV na stronie internetowej emitenta oświadczenia o treści wskazanej w decyzji IV. Ponadto na podstawie decyzji IV prezes UOKIK nałożył na emitenta kary pieniężne w łącznej kwocie 5 750 545 zł z tytułu naruszenia zakazu stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, o którym mowa w art. 24 ust. 1 i 2 Ustawy, wskutek naruszeń wskazanych powyżej' - czytamy dalej.
Decyzje nie są prawomocne; Idea Bankowi przysługuje odwołanie od nich do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w terminie miesiąca od daty doręczenia każdej z decyzji.
"Emitent rozważa skorzystanie z prawa do złożenia odwołań od decyzji, jednak ostatecznie podejmie decyzję w tym zakresie dopiero po szczegółowym zapoznaniu się z obszernymi uzasadnieniami decyzji" - napisano w materiale.
Bank wskazał, że zdaniem prezesa UOKiK prawomocne decyzje mają charakter prejudykatu w postępowaniu sądowym. Oznacza to, że w przypadku prawomocności decyzji ustalenia zawarte w decyzji co do faktu stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów są dla sądu wiążące, i sąd nie musi w tym zakresie prowadzić własnego postępowania dowodowego. Konsumenci mogą się powołać na prawomocne decyzje, gdy będą chcieli dochodzić swoich praw przed sądem powszechnym. Niezależnie od powyższego, wydanie decyzji nie zamyka konsumentom drogi do indywidualnego dochodzenia roszczeń, podkreślono w komunikacie.
"O przewidywanym wpływie decyzji po ich uprawomocnieniu się na przyszłe wyniki finansowe emitenta w związku z możliwymi skutkami wykonania przez emitenta zobowiązań finansowych wynikających z decyzji oraz o stanowisku emitenta w sprawie decyzji, emitent poinformuje odrębnym raportem bieżącym po szczegółowym zapoznaniu się z obszernym uzasadnieniem decyzji i przeprowadzeniu odpowiednich analiz w tym zakresie" - podsumowano.
Grupa Idea Bank specjalizuje się w usługach bankowych i finansowych dla mikro, małych i średnich firm. Akcje Idea Banku są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie od 2015 r. Aktywa razem banku wyniosły 17,32 mld zł na koniec 2019 r.