Spółka komandytowa popularną formą prowadzenia działalności

Spółka komandytowa z osobą prawną - komplementariuszem. Ograniczenie odpowiedzialności i nadmiernych podatków.

Czy gdy robisz zakupy zwracasz uwagę na nazwę firmy wydrukowaną na paragonie lub fakturze ? Jeśli tak, to pewnie coraz częściej spotykasz się z tajemniczym skrótem s.k. lub Sp. z o.o. s.k. W moim artykule postaram się wyjaśnić dlaczego spółka komandytowa (s.k.) jest coraz częściej spotykaną formą prowadzenia działalności w Polsce.

Powstanie spółki

Podstawą prawną dla tworzenia i funkcjonowania spółek komandytowych jest Kodeks Spółek Handlowych, a konkretnie art.102-124 (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, Poz. 1037 z późniejszymi zmianami). Spółka komandytowa jest spółką osobową, którą muszą tworzyć co najmniej dwaj wspólnicy. Przynajmniej jeden wspólnik musi być komplementariuszem, a co najmniej jeden komandytariuszem. Zarówno komplementariuszem jak i komandytariuszem może być osoba prawna. Umowa spółki musi być sporządzona w formie aktu notarialnego. W umowie wspólnicy określają jakie wkłady wnoszą do spółki, jaki będzie podział zysków oraz wysokość sumy komandytowej, czyli kwoty do której wspólnik-komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki. Ustawodawca nie wprowadza minimalnej wysokości wkładów jakie należy wnieść, aby utworzyć spółkę komandytową. Nie ma więc bariery w tworzeniu spółek komandytowych dla osób, które nie posiadają dużych środków finansowych.

W spółce komandytowej występują dwie grupy wspólników : komplementariusze i komandytariusze. Komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczeń, całym swoim majątkiem tak jak wspólnik spółki jawnej. Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki do wysokości sumy komandytowej, sumę tą określają wspólnicy w umowie spółki.

Jeżeli komandytariusz wniósł do spółki wkład odpowiadający wysokości sumy komandytowej, jego majątek pozostający poza spółką jest wolny od jakichkolwiek roszczeń wierzycieli spółki. Sytuacja komandytariusza jest więc podobna do sytuacji udziałowca spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Wspólnicy w umowie spółki ustalają podział zysków. Warto zauważyć, że podział zysków nie musi być proporcjonalny do stosunku wkładów wspólników. Można więc wyobrazić sobie sytuację, w której jeden ze wspólników wnosząc niewielki wkład ma stosunkowo duży udział w zysku firmy.

Opodatkowanie

Spółka komandytowa jest bardzo ciekawą formą prawną dla prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce ze względu na korzystne opodatkowanie. Spółka komandytowa nie istnieje jako podmiot podatku dochodowego więc zyski osiągnięte przez spółkę nie są opodatkowane.

Obowiązek podatkowy spoczywa na wspólnikach spółki którzy muszą opodatkować zyski według skali podatkowej lub też mogą wybrać liniowy podatek dochodowy. Opodatkowanie takie jest możliwe ponieważ podmiotem opodatkowania są bezpośrednio wspólnicy a nie spółka.

Podstawą prawną opodatkowania spółki komandytowej jest art. 8 ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych :

„1. Przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.”

Choć w cytowanym artykule jest mowa o opodatkowaniu według skali podatkowej, na mocy art. 30c ustawy o PIT dochody ze spółki komandytowej mogą być opodatkowane 19% podatkiem liniowym.

W analogicznej sytuacji opodatkowanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wyglądałoby następująco :

Podmiotem podatku CIT byłaby spółka. Oznaczałoby to, że zysk byłby opodatkowany 19% podatkiem CIT już na poziomie spółki. Gdyby udziałowcy spółki z o.o. zdecydowali się na wypłatę dywidendy z zysku, musieliby zapłacić dodatkowo 19 % podatku dochodowego od zysków kapitałowych.

Spróbuję zilustrować to prostym przykładem :

Przedsiębiorstwo ABC Sp. z o.o. osiągnęło w tym roku 100 000 zysku brutto. Firma musi opodatkować swój zysk więc płaci 19% (19 000 zł) podatku CIT. Udziałowcy chcą wypłacić zysk z firmy. Oznacza to konieczność zapłaty kolejnych 19% z zysku netto 81000 X 19% = 15 390 zł. Łączna wysokość podatków dochodowych zapłaconych przez spółkę i jej udziałowców wynosi zatem 34 390 zł.

Teraz porównajmy to z opodatkowaniem spółki komandytowej :

Spółka, która zarobiła 100 000 zł nie płaci podatku na poziomie spółki. Zysk jest dzielony między wspólników a każdy wspólnik płaci podatek samodzielnie. Zakładając, że wszyscy wspólnicy spółki rozliczają się płacąc 19 procentowy podatek liniowy, zapłacą oni razem 19 000 zł. Łatwo policzyć, że jeśli chodzi o podatki to spółka komandytowa jest korzystniejszą formą prawną niż spółka z o.o.

Odpowiedzialność za zobowiązania

Jak już wspomniałem za zobowiązania spółki komandytowej odpowiada bez ograniczeń komplementariusz, a komandytariusz jest odpowiedzialny do wysokości sumy komandytowej. Następujący sposób podziału odpowiedzialności w spółce jest bardzo ciekawą i wygodną konstrukcją. Spółkę komandytową wykorzystuje się czasem w inwestycjach gdy jeden ze wspólników ma pomysł na biznes a drugi ma kapitały które chciałby zainwestować. W następującym przypadku wspólnik który będzie prowadził biznes może zostać komplementariuszem a inwestor komandytariuszem. Komplementariusz będzie odpowiadać za zobowiązania firmy bez ograniczeń a inwestor w wyniku ewentualnych roszczeń, będzie odpowiadał do wysokości sumy komandytowej. Taka konstrukcja jest więc korzystna dla obydwu stron.

Innym ciekawym sposobem ograniczenia odpowiedzialności za zobowiązania w biznesie jest stworzenie spółki komandytowej w której komplementariuszem jest osoba prawna czyli np. spółka z o.o. Rozwiązanie jest korzystne dla osób które chcą całkowicie wyłączyć swoją odpowiedzialność za zobowiązania.

Wygląda ono następująco :

Najpierw należy utworzyć spółkę z o.o. która będzie komplementariuszem. Następnie tworzy się spółkę komandytową której wspólnikami-komandytariuszami są udziałowcy spółki z o.o. Rozwiązanie takie daje korzyści podatkowe i ograniczenie odpowiedzialności wspólników, gdyż spółka z o.o. może odpowiadać całym swym majątkiem, a komandytariusze tylko do wysokości sumy ustalonej w umowie spółki. Dzięki temu majątek prywatny wspólników jest chroniony przed roszczeniami wierzycieli spółki, którzy muszą dochodzić swych pieniędzy od komplementariusza, którym jest spółka z o.o. W tym miejscu warto wspomnieć, że minimalna wysokość kapitału zakładowego spółki z o.o. wynosi od 2009 roku 5 000 zł. Tak niski kapitał zakładowy może skutecznie uniemożliwić dochodzenie roszczeń, gdyż po prostu nie będzie ich z czego dochodzić.

Korzyść podatkowa takiego rozwiązania polega na tym, że spółka będąca komplementariuszem może mieć bardzo niewielki udział w zyskach spółki komandytowej. Udział komplementariusza może wynosić nawet 1%. W takiej sytuacji praktycznie cały zysk przypadnie komandytariuszom, którzy zapłacą niski bo 19 procentowy podatek. Jeżeli porównamy to z podatkami jakie płacą udziałowcy spółki z o.o. zauważymy duże korzyści podatkowe.

Mamy więc sytuację w której tworząc spółkę komandytową z osobą prawną jako komplementariusz, uzyskujemy ochronę majątku tak jak w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością i opodatkowanie tak jak w przypadku posiadania udziałów w spółce osobowej. Z rozwiązania takiego korzysta wiele zachodnich firm prowadzących działalność w Polsce. Jest ono legalne i daje duże oszczędności podatkowe w porównaniu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Spółka komandytowa z udziałem osoby prawnej jako komplementariusza może więc być rozwiązaniem problemu nadmiernego opodatkowania biznesu i jednocześnie chronić wspólników przed odpowiedzialnością za zobowiązania.

Autor: Tomasz Śnioch, student prawa, Katolicki Uniwersytet Lubelski

Bibliografia :