Można wykończyć nowy dom za pieniądze z kredytu konsumpcyjnego i spłacić dług w banku zaliczką otrzymaną na poczet sprzedaży starego mieszkania, nie tracąc przy tym prawa do zwolnienia z PIT – potwierdził NSA.
Fiskus od lat uparcie twierdzi, że aby skorzystać z ulgi mieszkaniowej trzeba najpierw sprzedać nieruchomość, a dopiero potem ponieść wydatek na nowe lokum. Przeczą temu jednak najnowsze wyroki sądów administracyjnych.
Okazją do doprecyzowania tego zagadnienia była nowelizacja, która weszła w życie od 1 stycznia 2019 r. (ustawa z 23 października 2018 r., Dz.U. poz. 2159). Była ona jednak tylko połowiczna. Uściślono bowiem jedynie, że podatnik może ponosić wydatki, np. na remont lub wykończenie, zanim jeszcze oficjalnie stanie się właścicielem nieruchomości. Nadal natomiast nie uregulowano, czy pieniądze na nową nieruchomość wolno wydać jeszcze przed zbyciem poprzedniej (tej, z której dochód ma być objęty ulgą mieszkaniową).

Czytaj więcej: Jak korzystnie rozliczyć sprzedaż mieszkania, domu, lokal użytkowy lub działki budowlanej po zmianach przepisów

Spór o firmowy majątek: Co w małżeństwie, to bez VAT
Spór o firmowy majątek: Co w małżeństwie, to bez VAT

Zobacz również
Sprawa rozpatrzona przez NSA dotyczyła podatniczki, która sprzedała mieszkanie przed upływem pięciu lat od jego nabycia. Chcąc uniknąć 19-proc. PIT, postanowiła skorzystać z ulgi mieszkaniowej. Ulgą tą miały być objęte wydatki na wykończenie kupionego domu.
Problem polegał na tym, że podatniczka nie przeprowadziła transakcji w oczekiwanej przez fiskusa kolejności. Najpierw bowiem kupiła dom (zaciągając w tym celu kredyt hipoteczny) i zapłaciła za jego wykończenie, zaciągając w banku drugi kredyt (konsumpcyjny), potem spłaciła go z zaliczki otrzymanej od przyszłego nabywcy mieszkania, a dopiero na końcu je sprzedała.
Tłumaczyła, że nie miała innego wyjścia i musiała zaciągnąć kredyt, bo przyszły nabywca długo czekał na decyzję banku w sprawie finansowania zakupu, a firmy, które wykańczały dla niej nowy dom, niecierpliwiły się o zapłatę. Dodała, że z otrzymanej od nabywcy zaliczki kupiła też okna, zlew, okap i inne elementy wyposażenia domu.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził jednak, że podatniczce nie należy się ulga, bo warunkiem skorzystania z niej jest wydatkowanie pieniędzy z odpłatnego zbycia nieruchomości, a nie z zaciągniętego przed tym zbyciem kredytu konsumpcyjnego. Podkreślił, że nie można wydać pieniędzy przed sprzedażą mieszkania.
System opodatkowania budowli wymaga przebudowy [WYWIAD]
System opodatkowania budowli wymaga przebudowy [WYWIAD]

Zobacz również
Podatniczka wygrała w sądach obu instancji. Zarówno WSA w Warszawie, jak i NSA wyjaśniły, że z przepisów nie wynika wcale, by dochód ze sprzedaży mieszkania mógł być wydatkowany dopiero po definitywnym przeniesieniu na podatnika własności kolejnej nieruchomości. Sądy podkreśliły, że celem ulgi mieszkaniowej jest preferowanie przeznaczenia pieniędzy ze zbycia nieruchomości na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.
Fiskus wciąż twierdzi inaczej
Wydawane przez dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej interpretacje indywidualne nadal wskazują, że aby skorzystać z ulgi mieszkaniowej, trzeba najpierw sprzedać nieruchomość, a dopiero potem ponieść wydatek na nowe lokum.
Przykładem jest interpretacja z 19 grudnia 2018 r. (nr 0112-KDIL3-2.4011.447.2018.1.AK).
Pytanie zadała podatniczka, która w 2015 r. wspólnie z mężem kupiła mieszkanie. Okoliczności życiowe sprawiły, że już dwa lata później małżonkowie postanowili zmienić miejsce zamieszkania. Wystawili pierwszy lokal na sprzedaż, ale zanim znalazł się kupiec, nabyli inną nieruchomość za cenę płatną w dwóch transzach. Drugą ratę, będącą większą częścią ceny, uregulowali w całości z pieniędzy ze zbycia poprzedniego mieszkania (sprzedaż miała miejsce dwa miesiące wcześniej).
Podatniczka spytała, czy spłatę odroczonego zobowiązania można uznać za wydatek poniesiony na własne cele mieszkaniowe i tym samym skorzystać z ulgi mieszkaniowej na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT. Przepis ten pozwala nie płacić podatku od dochodu ze sprzedaży mieszkania przed upływem 5 lat od nabycia, jeśli podatnik wydatkuje przychód na własne cele mieszkaniowe (art. 21 ust. 25).
W odpowiedzi dyrektor KIS stwierdził, że w takiej sytuacji zwolnienie się nie należy, bo mieszkanie zostało kupione zanim doszło do zbycia poprzedniego lokalu. Nową nieruchomość należy nabyć nie wcześniej niż w dniu sprzedaży lokalu, z której dochód ma być zwolniony z opodatkowania – stwierdził dyrektor KIS, wyjaśniając zasady ulgi mieszkaniowej.

orzecznictwo

Wyrok NSA z 20 grudnia 2018 r., sygn. akt II FSK 3588/16.