Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Nagrody w liczbach
Urzędy administracji rządowej w 2011 r. przeznaczyły średnio około 9 proc. funduszu wynagrodzeń na dodatkowe wypłaty dla członków korpusu służby cywilnej. To – wbrew temu, co niektórzy twierdzą – nie jest dużo. Według danych firmy HRM Partners w przedsiębiorstwach udział wynagrodzenia zmiennego w całości płac waha się od 9 proc. do 15 proc.
Jednak wynagrodzenie zmienne w firmach to bardzo często premia, której wypłata jest uzależniona od spełnienia konkretnych przesłanek, osiągnięcia mierzalnych celów. W służbie cywilnej ustawodawca przewidział jedynie nagrody, które ze swojej natury są bardziej uznaniowe i nie powodują roszczenia o ich otrzymanie ze strony pracowników. Takie rozwiązanie jest uzasadnione specyfiką funkcjonowania urzędów.
Regulacje dotyczące dodatkowych gratyfikacji w służbie cywilnej są bardzo ogólne. Stanowią, że tworzy się fundusz nagród w wysokości 3 proc. środków z puli przewidzianej na wynagrodzenia. Przepisy stanowią też, że członkom korpusu służby cywilnej można przyznać nagrodę za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej. Pracodawca może zdecydować się na ustalenie wewnętrznych zasad ich podziału, uszczegółowiających regulacje ustawowe. W tym przypadku, jeżeli działają związki zawodowe – regulaminy nagród są ustalane i zmieniane w uzgodnieniu z nimi.
Podział w praktyce
Regulaminy przyznawania dodatkowych gratyfikacji często zawierają inspirujące i nowoczesne rozwiązania, np. można je dostać za udział w projektach, za wprowadzenie usprawnień lub prowadzenie szkoleń wewnętrznych.
Jednak zwraca także uwagę znaczny egalitaryzm w przyznawaniu nagród w urzędach – otrzymuje je większość pracowników, a ich wysokość jest mniej zróżnicowane niż w przedsiębiorstwach. Może być to próba rekompensowania niższej niż w prywatnych firmach płacy zasadniczej. Taka praktyka obniża jednak potencjalne walory motywacyjne nagradzania.
Ważne są zalecenia
Szef służby cywilnej w zarządzeniu nr 3 z 30 maja 2012 r. w sprawie standardów zarządzania zasobami ludzkimi w służbie cywilnej zaleca urzędom stosowanie wielu rozwiązań, które powinny przyczynić się do zwiększenia walorów motywacyjnych nagród. Przede wszystkim zaleca się wprowadzenie systemu bieżącej informacji zwrotnej mającej na celu regularną, częstą ocenę wyników pracy, która powinna być brana pod uwagę przy podziale nagród. Powinny one być przyznawane tylko za szczególnie dobre wykonywanie obowiązków, a także za wykazywanie samodzielności i zaangażowania.
Rekomendowane jest także stosowanie szerokiego katalogu nagród, m.in. za pracę zespołową lub za szkolenie innych pracowników. Kolejnym elementem jest podkreślenie wagi niezwłoczności przyznawania dodatkowych gratyfikacji po zakończeniu wyznaczonego zadania. Tylko wtedy bowiem nagroda motywuje. Zalecane jest także wyraźne różnicowanie ich wysokości oraz rozmowa z pracownikiem na temat jego osiągnięć.
Mimo że zgodnie z ustawą o służbie cywilnej decyzję w sprawie przyznawania nagród podejmuje dyrektor generalny urzędu, zaleca się, aby te zawsze zapadały po uwzględnieniu opinii przełożonych.
Ważna komunikacja
Należy oczekiwać, że wdrożenie standardów zarządzania zasobami ludzkimi przez urzędy przełoży się m.in. na bardziej efektywny i motywacyjny podział nagród, tym bardziej że na stronach internetowych departamentu służby cywilnej dostępny jest także katalog dobrych praktyk w tym zakresie wraz z konkretnymi przykładami rozwiązań. Należy także podkreślić, że aby tego typu elementy motywacyjne spełniały swą funkcję, muszą być przestrzegane następujące zasady:
● istnienie jasnych reguł przyznawania nagród, które są zrozumiałe dla pracowników;
● respektowanie tych warunków przez kadrę zarządzającą;
● przyjęcie zasady, że nagroda nie należy się za samo przychodzenie do pracy;
● prowadzenie dialogu z pracownikami.
Polityka przyznawania nagród musi odzwierciedlać aktualne priorytety urzędu. Przykładem mogą być odrębne gratyfikacje, które były wypłacane najbardziej zaangażowanym w przygotowanie prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej w 2011 r.
122 tys. osób jest zatrudnionych w administracji w korpusie służby cywilnej
6,9 mld zł tyle wynosi w 2012 r. fundusz wynagrodzeń w korpusie służby
cywilnej
Podstawa prawna
Art. 93 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz.U. nr 227, poz. 1505 z późn. zm.).
Wojciech Zieliński, zastępca dyrektora w departamencie służby cywilnej, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów
