Powstanie Funduszu Ekologicznych Poręczeń i Gwarancji, z którego będą udzielane gwarancje lub poręczenia spłaty kredytów i pożyczek udzielonych na projekty ekologiczne w ramach programu "Czyste powietrze" - przewiduje podpisana przez prezydenta nowela ustawy o wspieraniu termomodernizacji.

Kancelaria Prezydenta poinformowała w piątek, że Andrzej Duda podpisał nowelę ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów. Celem nowych przepisów jest przede wszystkim usprawnienie dwóch rządowych programów antysmogowych "Stop smog" oraz "Czyste powietrze", tak by więcej beneficjentów mogło sięgnąć po pieniądze przeznaczone na termomodernizację domu i wymianę źródeł ciepła na te ekologiczne. Trzecim komponentem ustawy jest stworzenie Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków - informatycznego narzędzia, "mapy" na której umieszczona byłaby informacja jakiego rodzaju ogrzewanie stosowane jest w budynkach.

Zgodnie z nowelą, rozwiązaniem które ma usprawnić sztandarowy program "Czyste powietrze" ma być stworzenie Funduszu Ekologicznych Poręczeń i Gwarancji. Będą z niego udzielane gwarancje lub poręczenia spłaty kredytów i pożyczek udzielonych na projekty ekologiczne np. termomodernizację i wymianę źródeł ciepła w domach jednorodzinnych. Fundusz ma działać przy BGK i będzie zasilany środkami przez NFOŚiGW.

Nowela pozwoli również udostępniać środki NFOŚiGW do wojewódzkich funduszy ochrony środowiska, na realizację proekologicznych inwestycji.

W niedawnej rozmowie z PAP prezes NFOŚiGW Maciej Chorowski informował, że obecnie trwają negocjacje z BGK nt. powstania Funduszu Ekologicznych Poręczeń i Gwarancji, a także wartości gwarancji jakiej udzieli Narodowy Fundusz.

Chorowski dodał, że w ciągu paru miesięcy banki powinny wystartować z korzystną ofertą kredytową dla wszystkich osób, które będą chciały ocieplić dom i wymienić źródło ogrzewania. Dotacja z NFOŚiGW będzie częściową spłatą kredytu. "W uproszczeniu polegałoby to na tym, że po zaciągnięciu kredytu na inwestycję i jej realizacji, dotacja z NFOŚiGW przewidziana w +Czystym powietrzu+ stanowiłaby częściową spłatę pożyczki, resztę zobowiązania regulowałby beneficjent" - wyjaśniał.

Podpisana przez prezydenta nowela - odnośnie programu "Stop smog" - przewiduje zmniejszenie minimalnej liczby budynków jednorodzinnych, która umożliwi samorządom wnioskowanie o środki z programu (z 2 do 1 proc. lub 20 budynków). Przepisy zakładają ponadto jednorazowe zniesienie tego limitu, o ile wcześniej gmina zawarła co najmniej jedno porozumienie.

Nowe prawo wydłuża też z 3 do 4 lat okres realizacji porozumienia - w przypadku realizacji przez gminę w danym porozumieniu więcej niż 2 proc. budynków jednorodzinnych w gminie.

W ramach usprawnienia programu zaproponowano również zmniejszenie z 50 na 30 proc. wymaganej redukcji zapotrzebowania na ciepło grzewcze liczonego łącznie dla wszystkich przedsięwzięć niskoemisyjnych realizowanych przez gminę.

Skuteczności programu "Stop smog" ma też pomóc skrócenie z 10 do 5 lat okresu utrzymania efektów przedsięwzięć niskoemisyjnych. Nowela przewiduje ponadto, że takie inwestycje zostaną rozszerzone o m.in. przyłączenie budynku do sieci elektroenergetycznej, modernizację istniejącego przyłącza ciepłowniczego, gazowego lub elektroenergetycznego.

Nowe przepisy pozwolą również na realizację przedsięwzięć niskoemisyjnych w budynkach będących w zasobach mieszkaniowych gminy, a także umożliwią związkom międzygminnym i powiatom wnioskowanie do programu w imieniu kilku gmin.

Budżet programu "Stop smog" to 1,2 mld zł i ma być realizowany do końca 2024 r. Skierowany jest on głównie do gmin, w których stężenie zanieczyszczeń powietrza przekracza normy unijne.

Nowelizacja zakłada też stworzenie Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Ma być to narzędzie informatyczne, które posłuży do identyfikowania źródeł niskiej emisji z budynków. W systemie tym zostaną zebrane informacje na temat źródeł emisji w sektorze komunalno-bytowym, które zostaną pozyskane w ogólnopolskiej powszechnej inwentaryzacji.

W CEEB mają znaleźć się również dane nt. stanu energetycznego budynków, formach udzielonej pomocy publicznej (np. dotacje) przyznanej na termomodernizację lub wymianę kotłów w budynkach.

Zgodnie z ustawą, CEEB dla samorządów będzie ogólnodostępnym narzędziem inwentaryzacji budynków. Inwentaryzacja ma objąć ok. 5-6 mln budynków; rocznie ma być to pół miliona budynków.

Kancelaria poinformowała, że nowe przepisy wejdą w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia. Wyjątkiem są przepisy odnoszące się do CEEB, które zaczną obowiązywać w momencie wdrożenia odpowiednich rozwiązań technicznych umożliwiających prowadzenie ewidencji. Zostaną one określone w komunikacie ogłoszonym przez ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.