Co więcej, w takiej sytuacji NFZ zwróci część kosztów zakupu leków, jeżeli w polskim systemie będą one refundowane. To skutki unijnej dyrektywy związanej z leczeniem transgranicznym, która zacznie obowiązywać 25 października 2013 r. Komisja Europejska właśnie opublikowała szczegóły dotyczące recept.
– Nowe prawo bardzo ułatwi życie pacjentom, szczególnie przewlekle chorym. Nie będą musieli się obawiać, że zabraknie im leków – cieszy się Natalia Łojko z kancelarii Baker & McKenzie Krzyżowski i Wspólnicy sp.k. Zaraz jednak dodaje, że głównym problemem może być niska świadomość lekarzy i pacjentów, że takie prawo istnieje.
Zgodnie z wytycznymi dyrektywy receptę od polskiego lekarza będzie musiał zrealizować każdy europejski aptekarz, bez względu na to, czy prowadzi placówkę w Niemczech, Grecji lub w Wielkiej Brytanii. Jednak będzie musiała ona spełniać określone kryteria. Przede wszystkim będzie musiała być opisana substancja czynna zawarta w leku, a nie nazwa handlowa produktu. Oprócz tego trzeba będzie podać m.in. wiek i nazwisko pacjenta. Dalsze procedury – przynajmniej teoretycznie – mają być już proste: jeżeli pacjent kupi lek za granicą, to następnie wraz z kserokopią recepty oraz fakturą będzie mógł się ubiegać o zwrot części kosztów w NFZ. Fundusz będzie miał obowiązek oddać mu taką kwotę, jaka jest refundowana w Polsce.
– Nowe regulacje to oszczędność zarówno dla pacjentów, jak i systemów zdrowotnych – uważa Andrzej Ryś, dyrektor w Dyrekcji Generalnej ds. Zdrowia i Ochrony Konsumentów Komisji Europejskiej. Przede wszystkim dlatego, że do tej pory pacjenci, którzy chcieli kupić lek za granicą (np. zabrakło im go na wakacjach), musieli odwiedzić tamtejszego lekarza. – To obciążało ich kieszeń, ewentualnie otrzymywali zwrot kosztów od ubezpieczyciela – wyjaśnia Ryś. Sama Komisja szacuje, że rocznie w Unii wydawanych będzie ok. 2,3 mln transgranicznych recept.
Nowe przepisy dotyczą również produktów medycznych, w przypadku których nie można ustalić substancji czynnej. W takim wypadku farmaceuta będzie musiał zadzwonić lub w inny sposób skonsultować się z lekarzem, który ją wypisał.
– Tu mogą się pojawić trudności językowe – zwraca uwagę Natalia Łojko. Właśnie ta kwestia wywołała żywiołowe dyskusje podczas prac nad dyrektywą. W Unii obowiązują trzy alfabety – łaciński, grecki i bułgarski. Do tego dochodzi transkrypcja. Lekarze mogą zatem napotkać poważne problemy, gdy będą musieli podać nazwę konkretnego leku, a nie tylko substancji czynnej.
Na listę refundacyjną trafiły nowe leki

Zobacz również
Eksperci pracujący przy projekcie wskazują też na inne sytuacje, które mogą rodzić trudności. Co będzie, jeżeli polski pacjent zachoruje w Grecji i otrzyma receptę od greckiego lekarza, zrządzeniem losu zrealizuje ją w Bułgarii, a o refundację leku będzie się ubiegał w Polsce? Choć będzie to dotyczyło marginalnej liczby osób, NFZ może stawać przed koniecznością rozwiązania takiego kazusu.
Mimo 28 systemów opieki zdrowotnej funkcjonujących w Unii udało się stworzyć wspólną regulację. Państwa członkowskie, w tym Polska, mają 10 miesięcy na to, aby ją wdrożyć.