Sędziowie pochylili się nad tym problemem, gdy pod koniec listopada 2013 r. rozstrzygali, jakie zadania z zakresu gospodarki odpadami gmina może przekazać do realizacji spółkom komunalnym lub jednostkom budżetowym (sygn. akt II OSK 2409/13). Skład orzekający uznał wówczas, że samorządowcy mogą zlecić takim podmiotom zbieranie od mieszkańców deklaracji o wysokości opłat za gospodarowanie odpadami, sprawdzanie ich prawidłowości oraz prowadzenie egzekucji zaległych danin.
„Wydaje się, że brak jest przeszkód dla takiego zakresu upoważnienia organu pozostającego poza strukturą jednostki samorządu terytorialnego [np. zarządu spółki komunalnej – red.]” – czytamy w opublikowanym już uzasadnieniu wyroku.
Właśnie to budzi zastrzeżenia prawników.
– W tym zakresie w mojej ocenie rozstrzygnięcie NSA jest błędne. Sąd nie wziął bowiem pod uwagę, że nie da się sprawdzić deklaracji śmieciowych ani prowadzić egzekucji bez dostępu do informacji zawartych w tych dokumentach – stwierdza mecenas Jędrzej Klatka z Kancelarii Radców Prawnych Klatka i Partnerzy.
Okazuje się zaś, że poufność deklaracji jest chroniona przez zapisy ustawy ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.), a ma ona zastosowanie również do rozliczania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Zgodnie z jej art. 293 par. 1 dane zawarte w deklaracjach są objęte tajemnicą skarbową. Nasz rozmówca wskazuje, że w ocenie doktryny dostęp do nich mogą więc uzyskać jedynie podmioty określone w art. 294, 297, 298 i 299 ordynacji podatkowej. Jednocześnie są one zobowiązane do przestrzegania rygorów tajemnicy.
– Katalog ten ma charakter zamknięty. Z żadnego powołanego przepisu ordynacji podatkowej nie wynika dopuszczalność udostępnienia informacji objętych tajemnicą skarbową pracownikom spółki komunalnej – mówi Jędrzej Klatka. Tymczasem nieuprawnione ujawnienie danych chronionych przez przepisy grozi karą pozbawienia wolności.
– W związku z tym, że sprawdzanie deklaracji śmieciowych i egzekucja opłaty za odpady wiąże się z udostępnianiem informacji objętych tajemnicą skarbową, nadal nie można upoważniać zarządów spółek komunalnych do dokonywania tych czynności – uważa ekspert.
Więcej na ten temat w artykule „Samorząd może zrzucić z siebie śmieciowy problem” dziś tylko dla prenumeratorów w tygodniku Samorząd i Administracja
Śmieciowa rewolucja dotarła do Warszawy. Sprawdź, jakie czekają cię obowiązki >>