Subskrybuj nas na Youtube
Projekt nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw przygotowała grupa posłów Prawa i Sprawiedliwości. Prace nad projektem, który wpłynął do Sejmu w połowie listopada, mają rozpocząć się na najbliższym posiedzeniu niższej izby parlamentu.
Zgodnie z przedstawionymi propozycjami uczelnie publiczne, które na studia pierwszego stopnia lub jednolite studia magisterskie przyjmą najlepszych maturzystów, otrzymają dodatkowe finansowanie. Mianem najlepszych określani są ci maturzyści, którzy na egzaminie maturalnym otrzymali 100 proc. punktów lub są finalistami, laureatami ogólnopolskich olimpiad przedmiotowych lub olimpiad międzynarodowych. Dane potrzebne do określenia dotacji będą pozyskiwane z Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i Okręgowych Komisji Egzaminacyjnych.
Uzyskane środki - głosi projekt noweli - uczelnie będą mogły przeznaczyć na doskonalenie form kształcenia. "Dotacja ta pozwoli na dofinansowanie uczelni, które ze względu na jakość oferowanego kształcenia oraz perspektywy zawodowe związane z ich ukończeniem będą preferowane przez najzdolniejszych abiturientów w Polsce. Jednocześnie ten model weryfikacji jakości kształcenia wyłoni uczelnie cieszące się największym prestiżem, a zarazem będzie niepodatny na ewentualne zarzuty o arbitralności podmiotów/gremiów przyznających dofinansowanie" - uzasadniają autorzy projektu.
Pieniądze na dofinansowanie uczelni, które przyjmą najlepszych maturzystów, mają pochodzić m.in. ze środków przeznaczanych dotąd na Krajowe Naukowe Ośrodki Wiodące. Projekt zakłada bowiem rezygnację z możliwości nadawania statusu KNOW, czyli statusu jednostki o największym potencjale naukowym w kraju. Jedenaście ośrodków, które już posiadają taki status, będzie finansowanych na dotychczasowych zasadach, do czasu posiadania tego statusu. Sześć z nich będzie więc otrzymywało finansowanie do 2016 roku, cztery do 2018 roku, a jedna do 2019 roku. Jak uzasadniają posłowie PiS, wątpliwości środowiska akademickiego wobec KNOW budzą m.in. zasady ich wyłaniania, co następuje w drodze konkursu, a nie na podstawie jasno określonego algorytmu.
Zlikwidowana ma być też - przyznawana w drodze konkursu - dotacja dla wydziałów uczelni na wdrażanie: systemów poprawy jakości kształcenia i Krajowych Ram Kwalifikacji. Konkursy umożliwiające przyznanie uczelniom dofinansowania tego typu odbyły się w 2012 i 2013 roku. "W kolejnych latach zrezygnowano z ogłaszania konkursu z uwagi na fakt, iż cele zakładane do osiągnięcia poprzez ten strumień dotacji projakościowej zostały osiągnięte. (...) Dalsze utrzymywanie tego źródła finansowania jest zatem niecelowe" - czytamy w uzasadnieniu noweli ustawy.
Ponadto projekt noweli przewiduje likwidację Komisji do spraw Pożyczek i Kredytów Studenckich. Likwidacja komisji ma usprawnić m.in. proces umarzania kredytów studenckich. Konieczność opiniowania przez Komisję wniosków o umorzenie spłaty kredytów znacznie spowalniała ten proces, bo obradowała ona tylko kilka razy w roku. Po likwidacji komisji decyzje w sprawie umorzeń ma podejmować minister. Jak uzasadniają autorzy projektu, komisja - jako organ doradczy ministra - w ostatnich latach straciła na znaczeniu. Opinie komisji miały jedynie charakter pomocniczy, gdyż decydującą rolę przy planowaniu wydatków Funduszu Pożyczek i Kredytów Studenckich i tak mają: minister nauki i szkolnictwa wyższego oraz minister finansów. "Ponadto Komisja stała się bierna w zakresie poprawy sytuacji socjalnej i bytowej studentów i doktorantów" - czytamy projekcie noweli.
Projekt zakłada, że nowelizacja ustawy wejdzie w życie z początkiem stycznia 2017 roku.
Obecnie trwają też prace nad całkowicie nową ustawą o szkolnictwie wyższym, której założenia przygotowują trzy zespoły, wyłonione w konkursie zorganizowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.