NBP: Banki zaostrzają kryteria przyznawania kredytów

W ramach raportu na początku października 2019 r. NBP przeprowadził ankietę wśród 24 banków.

Banki zasygnalizowały zaostrzenie kryteriów przyznawania, jak i niektórych warunków udzielania kredytów dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) przy praktycznie niezmienionej polityce kredytowej względem dużych przedsiębiorstw i przy braku istotnych zmian po stronie popytu na kredyt.

Banki nieznacznie zwiększyły marżę kredytową oraz wymagane zabezpieczenie kredytów. Te, które zaostrzyły politykę kredytową, uzasadniały to możliwością pogorszenia się bieżącej lub oczekiwanej sytuacji: banku, największych kredytobiorców lub całej gospodarki oraz podniesieniem się ryzyka w danej branży i wzrostem udziału kredytów zagrożonych. Na IV kwartał 2019 r. przewiduje się kontynuację zaostrzania polityki kredytowej dla MŚP oraz brak istotnych zmian popytu.

W obszarze kredytów mieszkaniowych - przy wzroście popytu na nie - doszło do zaostrzenia kryteriów przy braku istotnych zmian warunków udzielania kredytów. W opinii ankietowanych instytucji do wzrostu popytu przyczyniły się głównie prognozy odnośnie do sytuacji na rynku mieszkaniowym, poprawa sytuacji ekonomicznej gospodarstw domowych oraz czynniki nieobjęte ankietą, m.in. poprawa sytuacji makroekonomicznej kraju.

Z ankiety wynika, że w IV kwartale 2019 r. oczekiwane jest dalsze zaostrzenie polityki kredytowej oraz spadek popytu. NBP zauważa jednak, że przewidywania banków odnośnie kształtowania się popytu na kredyty mieszkaniowe charakteryzują się stosunkowo niską trafnością.

W przypadku kredytów konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych banki zaostrzyły kryteria ich udzielania oraz nieznacznie zaostrzyły warunki: zwiększyły marżę kredytową, a pojedyncze z nich zwiększyły pozaodsetkowe koszty kredytu i skróciły okres kredytowania. Pojedyncze banki złagodziły warunki nieujęte w ankiecie, m.in. zmniejszyły wymogi dokumentacyjne.

W wyrażonej w ankiecie opinii banków do zaostrzenia polityki w segmencie kredytów konsumpcyjnych przyczyniły się wzrost udziału kredytów zagrożonych w portfelu tych kredytów, wzrost ryzyka związanego z przewidywaną sytuacją gospodarczą, a w pojedynczych przypadkach większy popyt na kredyty konsumpcyjne, wzrost ryzyka związanego z realizacją wymaganych zabezpieczeń oraz pogorszenie się bieżącej i przewidywanej sytuacji kapitałowej banku. Jak podkreślił NBP, żaden bank nie wskazał czynników, które skłaniałyby go do łagodzenia polityki kredytowej. Popyt na kredyty konsumpcyjne nieznacznie wzrósł.

Na IV kwartał 2019 r. banki przewidują istotne zaostrzenie polityki kredytowej oraz dalszy, choć nieznaczny, wzrost popytu na kredyty konsumpcyjne.

NBP przypomniał, że kryteria udzielania kredytów są w raporcie rozumiane jako ustalone przez bank minimalne standardy zdolności kredytowej, jakie musi spełnić kredytobiorca, aby uzyskać kredyt. Natomiast warunki udzielania kredytów są to cechy umowy kredytu uzgadniane przez bank i kredytobiorcę, w tym marża odsetkowa, pozaodsetkowe koszty kredytu, maksymalna kwota kredytu, wymagane zabezpieczenia i maksymalny okres kredytowania.