ikona lupy />
Materiały prasowe

1 stycznia 2026 r. wchodzi w życie ustawa z 21 listopada 2025 r. o zmianie ustawy – Karta nauczyciela (Dz.U. poz. 1849). Uchwalone w trybie pilnym przepisy naprawiają inną nowelizację, która obowiązuje od 1 września 2025 r., a dotyczy godzin ponadwymiarowych. Zdaniem resortu edukacji od Nowego Roku nie będzie już żadnych wątpliwości dotyczących sposobu ich rozliczania w sytuacjach, kiedy nauczyciel jest gotowy do świadczenia pracy, a uczeń nie pojawia się na zajęciach (patrz: infografika).

W trakcie prac nad ustawą rzutem na taśmę parlamentarzyści zgłosili poprawkę, która ma gwarantować nauczycielom wypłatę wyrównania za godziny ponadwymiarowe również za okres od września do grudnia 2025 r. Jednak może się pojawić problem z wypłatą tych rekompensat.

Czas na wyrównanie

Zgodnie z nowelizacją Karty nauczyciela nowe, korzystniejsze dla nauczycieli zasady mają zastosowanie do ustalania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe przypadające do realizacji, począwszy od 1 września 2025 r., i muszą zostać wypłacone do 6 lutego 2026 r.

Jednak przepisy już nie precyzują, kto i jak ma wypłacić wyrównania.

– O wielu godzinach już nie pamiętamy. A przecież nie ma obowiązku ewidencjonowania czasu pracy w tym zawodzie. Obawiam się, że będzie wiele nieścisłości przy ustaleniu zaległego świadczenia – mówi nauczycielka szkoły podstawowej z warszawskiego Bemowa. – Skupiamy się więc raczej na nowym roku i pilnowaniu, aby korzystniejsze dla nas regulacje były przestrzegane – dodaje.

Na pamięć nauczycieli powołują się również samorządy.

– Problemem może być brak możliwości weryfikacji zrealizowanych godzin – wskazuje Magdalena Ściężor, kierownik Ośrodka Administracyjnego Szkół Gminy Stargard.

Samorządy i dyrektorzy uważają, że to nauczyciele powinni wskazać liczbę niezapłaconych godzin.

– System naliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe opracowuje każdy dyrektor szkoły. Nauczyciele są zobowiązani do przedstawienia liczby godzin, dyrektor weryfikuje te informacje i na tej podstawie są wypłacane pieniądze – wyjaśnia Patryk Pulikowski, rzecznik prasowy Urzędu Miasta Olsztyna.

Arkusze i ewidencja

Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich wskazuje, że w arkuszach organizacyjnych jest uwzględniona liczba godzin ponadwymiarowych, ale nie jest wykazane, które są to konkretnie zajęcia.

– Określenie, które godziny pracy nauczyciela mają być liczone jako ponadwymiarowe, będzie problematyczne – przyznaje również Sławomir Maciejewski z Urzędu Gminy w Andrespolu.

Wątpliwości mają też inne organy prowadzące placówki oświatowe.

– Urząd nie ma możliwości wyliczenia, które nadgodziny są ponadwymiarowe, i stąd mogą się pojawić problemy z naliczaniem wypłat – obawia się Beata Koścień, naczelnik wydziału edukacji urzędu miasta w Sosnowcu.

Zdaniem Moniki Głazik z Kancelarii Prezydenta Miasta Lublin podstawowym wyzwaniem jest to, że zobowiązania wynikające z nowelizacji uchwalonej w listopadzie dotyczą obecnego roku budżetowego i nie zostały uwzględnione w planie finansowym na 2026 r. Koszty nie powinny być jednak powalające.

Niewielkie kwoty

Sonda DGP przeprowadzona wśród samorządów pokazuje, że wielu dyrektorów placówek oświatowych mimo niekorzystnych rozwiązań starało się robić wszystko, aby nauczyciele nie tracili na przepisach obowiązujących od 1 września 2025 r.

– Generalnie nie będzie takich wyrównań. Tylko jedna ze szkół zgłosiła, że u nich są godziny ponadwymiarowe, a koszty to 7 tys. zł – potwierdza Katarzyna Kwiecień, rzecznik prasowy Urzędu Miasta Oświęcim.

– Nie ma się co obawiać, że wydatki na wyrównania będą duże. U mnie na przykład nie będzie ich wiele. Jeśli nauczyciel nie miał lekcji, to próbowałam go wysłać np. na zastępstwo lub do innych zajęć. Niemniej pokrzywdzonym przez prawo trzeba zapłacić za godziny ponadwymiarowe – mówi Danuta Kozakiewicz, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 103 w Warszawie.

Niektórzy lokalni włodarze przyznają, że nie mają informacji od dyrektorów szkół na temat wyrównywania godzin ponadwymiarowych w jakiejkolwiek placówce, stąd nie ma szacunkowych przeliczeń.

Inni mówią wprost, że nie przewidują żadnych wyrównań w podległych im szkołach.

– Wypłata wyrównania za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe dla nauczycieli następuje z inicjatywy pracodawcy placówek oświatowych, do tej pory urząd nie otrzymał żadnej informacji ze szkół o niezrealizowanych godzinach ponadwymiarowych w 2025 r., za które należałoby wypłacić wyrównanie. Nie przewidujemy wydatków na ten cel – potwierdza Biruta Balunas-Jankowska z Urzędu Gminy Puńsk.

– Przepisy obowiązujące od 1 września 2025 r. wprowadziły chaos w zasadach opłacania godzin ponadwymiarowych. Odbiło się to nie tylko na nauczycielach, lecz także na dzieciach, które przestały jeździć na wycieczki i uczestniczyć w imprezach. Apeluję do Ministerstwa Edukacji, aby przy kolejnych zmianach w oświacie pytali praktyków – podsumowuje Danuta Kozakiewicz. ©℗

Wynagrodzenie za gotowość
ikona lupy />
Wynagrodzenie za gotowość / Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe