Senatorowie chcą ułatwić funkcjonowanie organizacjom pozarządowym. W czwartek na posiedzeniu Komisji Praw Człowieka i Praworządności oraz Komisji Ustawodawczej odbędzie się pierwsze czytanie projektu w tej sprawie. Chodzi o przygotowany przez Komisję Petycji projekt nowelizacji dwóch ustaw: prawa o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2261 ze zm.) i ustawy o fundacjach (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 166 ze zm.). Zmiany dotyczą głosowań i spotkań online.

Zebrania online tylko w czasie pandemii

Obecnie stowarzyszenia i fundacje mogą głosować oraz uczestniczyć w posiedzeniach przez internet, jeśli członkowie wyrażą na to zgodę i spełnione są określone warunki: transmisja odbywa się na żywo, istnieje dwustronna komunikacja, a członek może głosować samodzielnie lub przez pełnomocnika. Statut stowarzyszenia może wprowadzać własne ograniczenia albo całkowicie wyłączyć taką możliwość.

Problem polega na tym, że obecne przepisy blokują korzystanie z tych możliwości, bo uzależniają to od stanu epidemii. Projekt przewiduje likwidację tych barier zarówno w prawie o stowarzyszeniach, jak i w ustawie o fundacjach. Po zmianach korzystanie z internetu podczas posiedzeń i głosowań nie będzie już możliwe tylko podczas epidemii. Wciąż jednak statut stowarzyszenia lub fundacji będzie mógł określić własne zasady albo całkowicie wyłączyć możliwość głosowania online.

Po zakończeniu prac nad projektem w Senacie trafi on do Sejmu. Projekt przewiduje standardowy, 14-dniowy okres vacatio legis.

Zaproponowane zmiany realizują postulaty zawarte w petycji, która wpłynęła na początku roku do Senatu. Jej autor wskazywał, że obecnie stowarzyszenia nie mogą w pełni korzystać z przepisów wprowadzonych w czasie epidemii, co utrudnia ich codzienne funkcjonowanie i ogranicza aktywny udział w posiedzeniach, zwłaszcza tych członków, którzy mają utrudnione przemieszczanie się. Senatorowie uznali, że problem dotyczy również fundacji, dlatego postanowili wprowadzić analogiczne rozwiązania także w przypadku tych podmiotów, a nie – jak postulował autor petycji – tylko w stosunku do stowarzyszeń.

Zielone światło od resortu sprawiedliwości

Projekt nowelizacji prawa o stowarzyszeniach oraz ustawy o fundacjach poparło również Ministerstwo Sprawiedliwości. Zdaniem tego resortu wprowadzenie przepisów pozwoli obniżyć koszty funkcjonowania stowarzyszeń i fundacji, oszczędzić czas podczas organizowania i przeprowadzania posiedzeń władz, a także zwiększyć frekwencję i reprezentatywność organów. Projekt umożliwi także przeprowadzanie głosowań nad uchwałami władz stowarzyszenia lub fundacji poza posiedzeniami, jeśli członkowie wyrażą na to zgodę w formie dokumentowej. Dotyczy to wszystkich kompetencji organu, np. wyboru i uzupełnienia składu władz, zmian w statucie, a nawet rozwiązania stowarzyszenia lub fundacji.

Zielone światło projekt otrzymał także od ministra finansów, ministra gospodarki oraz Krajowej Izby Radców Prawnych.

W Polsce w 2022 r. działało 68,9 tys. stowarzyszeń i podobnych organizacji społecznych oraz 19,3 tys. fundacji. ©℗

Podstawa prawna

Etap legislacyjny

Projekt skierowany do I czytania w komisjach senackich