Sejmowa Komisja Polityki Senioralnej zapoznała się z informacją MRiPS na temat działań podejmowanych przez rząd na rzecz wsparcia osób starszych.
Wiceminister Szwed wymieniając inicjatywy PiS w tym zakresie wskazał m.in. na wprowadzenie trzynastej emerytury i na waloryzację rent i emerytur. Wiceszef resortu rodziny podkreślił, że wsparcie w postaci trzynastej emerytury jest na stałe wpisane w ustawę i będzie dalej wypłacane. Przypomniał, że z dodatkowego świadczenia dla wszystkich emerytów i rencistów, bez żadnego kryterium, w 2020 r. skorzystało ponad 9,8 mln osób. Koszt tego świadczenia to ok. 11,75 mld zł.
"Mamy też już projekt rządowy, który został skierowany do Sejmu o tzw. czternastej emeryturze. Liczymy, że po nowym roku Sejm również ten projekt przyjmie. Zakładamy, że od 1 listopada 2021 r. czternasta emerytura będzie już wypłacana, przy zachowaniu kryterium a poziomie 2900 zł. Taka jest propozycja ze strony rządu" - powiedział Szwed. Zapewnił, że środki na ten cel są zabezpieczone.
W projekcie zaproponowano, aby czternastki były równe minimalnej emeryturze (zgodnie z propozycją MRiPS w przyszłym roku najniższe emerytury mają być podniesione do 1250 zł). Nie oznacza to jednak, że wszystkie osoby będą miały wypłacane świadczenia w tej samej wysokości. Czternastki w pełnej wysokości mają otrzymać ci seniorzy, których świadczenie nie przekracza 2900 zł brutto. Osoby, które otrzymują wyższe emerytury, czternastki będą miały wypłacane na zasadzie złotówka za złotówkę. Oznacza to, że ich czternastka będzie pomniejszana o różnicę między wysokością renty lub emerytury a kwotą 2900 zł.
Wiceminister wspomniał też o waloryzacji rent i emerytur. Zgodnie z tegorocznym mechanizmem, od marca najniższe emerytury, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renty rodzinne i renty socjalne wzrosły do 1200 zł brutto, a renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy – do 900 zł brutto. Szwed zapowiedział, że w planie na 2021 r. jest, by świadczenia wzrosły o co najmniej 50 zł brutto. "W ostatnich pięciu latach minimalne emerytury wzrosły prawie o 40 proc." - dodał.
Szwed zwracał też uwagę, że rząd realizuje szereg programów wspierających seniorów. Wymienił m.in. program wparcia na rzecz aktywności społecznej osób starszych na lata 2014 - 2020 (ASOS), który od przyszłego roku będzie działał pod nową nazwą "Aktywni Plus". Podkreślił, że w ramach tej inicjatywy zrealizowano ponad 2,7 tys. projektów, z których skorzystało prawie 1,4 mln seniorów, w tym także wiele osób z niepełnosprawnością. Szwed przypomniał, że w każdym roku na program ASOS przeznaczano 40 mln zł.
Wiceminister rodziny przekonywał, że nowa formuła programu będzie bardziej rozbudowana i dostosowana do nowych wyzwań. Skupi się m.in. na zmniejszeniu poziomu wykluczenia cyfrowego wśród seniorów. Osoby starsze będą też zachęcani do podejmowania działań charytatywnych na rzecz innych osób, w tym wolontariatu. Program ma zwiększyć poziom samoorganizacji środowiska osób starszych w życiu publicznym. Podejmowane będą również działania na rzecz budowania pozytywnego wizerunku starzenia się i starości w uniwersalnej świadomości społecznej.
Szwed wspomniał też o programie "Senior Plus", który jest skierowany do samorządów na tworzenie dziennych domów i klubów seniora. W 2020 r. budżet programu to 80 mln zł. Z tej formy wsparcia - jak mówił wiceminister - skorzystało w tym roku 858 samorządów. Przekazał, że w ciągu pięciu lat funkcjonowania programu "Senior Plus" na terenie kraju utworzono ponad 770 ośrodków wsparcia seniora, które łącznie oferowały 20 tys. miejsc. Szwed zapewnił, że program, pomimo trudności związanych z pandemią koronawirusa, będzie w przyszłym roku kontynuowany.
Wiceszef resortu rodziny mówił też o programie "Opieka 75 plus" realizowany przez samorządy, które po rozszerzeniu formuły programu mogą zlecać te zadania podmiotom prywatnym. "Opieka 75 plus" jest skierowana do gmin do 60 tys. mieszkańców. "Wynika to z tego, że te usługi w mniejszych miejscowościach były na słabym poziomie" - ocenił Szwed. Poinformował, że w 2019 r. z programu skorzystało 435 gmin, a w 2020 r. do programu przystąpiły 542 gminy. Według rządowych szacunków w tym roku koszt programu to 22 mln zł.
Szwed przypomniał też o działaniach podejmowanych w czasie epidemii koronawirusa. Jak mówił, uruchomiony został program "Wspieraj Seniora". W ramach tej inicjatywy działa Solidarnościowy Korpus Wsparcia Seniorów, który polega na dostarczaniu niezbędnej pomocy – np. w postaci zakupów – osobom starszym, które zdecydowały się na pozostanie w domu z powodu pandemii.
Wraz z uruchomieniem programu, działać zaczęła specjalna infolinia pod numerem telefonu (22) 505 11 11. Za jej pośrednictwem osoby starsze mogą zgłosić swoje zapotrzebowanie np. na dostarczenie produktów spożywczych czy środków ochrony osobistej. Osoba przyjmująca zgłoszenie przekazuje prośbę oraz dane kontaktowe seniora do odpowiedniego ośrodka pomocy społecznej. Wsparcie udzielane jest tak szybko, jak to możliwe. Koszty zakupów ponosi senior.
"Do Korpusu zgłosiło się już ponad 10 tys. wolontariuszy i ponad 150 organizacji. Dziś z tego programu skorzystało już ponad 17 tys. osób" - przekazał Szwed. Dodał, że na program przeznaczono 100 mln, z czego samorządy wykorzystały już 60 mln zł.
Obecny podczas posiedzenia komisji minister w kancelarii premiera Adam Andruszkiewicz podkreślił, że wspomniane działania w czasie pandemii są przyczynkiem do pokazania solidarności międzypokoleniowej. Zwrócił uwagę, że osoby starsze są szczególnie narażone na wykluczenie cyfrowe.
Przypomniał, że od 12 listopada inicjatywa pomocy seniorom poszerzyła się program "Cyfrowy Wolontariusz", który ma na celu podnoszenie kompetencji cyfrowych u seniorów. Wskazał, że w jego ramach istnieje możliwość poproszenia o pomoc w korzystaniu z narzędzi do komunikowania się na odległość czy załatwianiu spraw urzędowych przez Internet.
"Od tego czasu otrzymaliśmy poprzez zgłoszenia na stronie internetowej wspierajseniora.pl ponad 350 zgłoszeń. Większość osób została odpowiednio przeszkolona, jak udzielać profesjonalnej pomocy naszym seniorom i już ta pomoc jest na bieżąco świadczona. Polega ona m.in. na założeniu skrzynki mailowej, na założeniu profilu zaufanego, czy na sprawach codziennych, jak dokonywanie zakupów online" - powiedział Andruszkiewicz. Dodał, że seniorzy są także ostrzegani o niebezpieczeństwach wynikających z korzystania z internetu.