Kombatanci, którzy wymagają pomocy lekarza, mają szczególne uprawnienia. Mają prawo do bezpłatnych leków i sprzętu ortopedycznego.
Uprawnienia takie przysługują tylko niektórym starszym osobom. Należą do nich inwalidzi wojenni, ich małżonkowie pozostający na ich wyłącznym utrzymaniu, wdowy i wdowcy po poległych żołnierzach i zmarłych inwalidach wojennych oraz osobach represjonowanych, uprawnione do renty rodzinnej, a także cywilne niewidome ofiary działań wojennych.

Prawo do bezpłatnych lekarstw

Osoby te mają prawo do bezpłatnych leków przepisywanych na receptę, dopuszczonych do obrotu na terenie Polski. Za leki dostępne bez recepty muszą płacić jednak tak, jak pozostali.
Kombatanci nie otrzymają recepty na bezpłatny medykament, jeśli nie mają legitymacji poświadczającej uprawnienie. Wydaje ją ZUS na wniosek uprawnionego. Także współmałżonkowie oraz inne osoby uprawnione powinni legitymować się zaświadczeniem zakładu o tym, że należy się im ten przywilej.

540 tys. kombatantów i osób represjonowanych jest w Polsce

Dokument ten należy okazywać zarówno lekarzowi, jak i w aptece. Receptę na bezpłatny lek może wypisać tylko lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, czyli taki, który zawarł z NFZ umowę upoważniającą go do jej wystawiania. Recepta musi zawierać numer PESEL pacjenta. Do jego wpisania zobowiązany jest lekarz.
Warto sprawdzić, wychodząc z gabinetu lekarskiego, czy recepta nie zawiera błędów. Farmaceuta nie może bowiem dopisać numeru PESEL na recepcie, jeśli zapomniał to zrobić lekarz.
W takiej sytuacji inwalida będzie musiał zapłacić pełną wartość wypisanego leku lub wrócić do lekarza po wypisanie nowej recepty. Farmaceuta w aptece może jedynie skorygować numer PESEL, jeżeli został wpisany mylnie lub w sposób nieczytelny.
Należy pamiętać, że na zrealizowanie recepty wszyscy pacjenci mają 30 dni od daty jej wystawienia. Po tej dacie dokument traci ważność.
Wyjątkiem od tej zasady są recepty na antybiotyki. Termin ich realizacji nie może przekroczyć 7 dni od daty wystawienia. W aptece kombatantom przysługuje dodatkowy przywilej. Mogą dokonać zakupu poza kolejnością.

Bezpłatne wyroby medyczne

Inwalidom wojennym przysługuje także prawo do bezpłatnych przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych. Są to np. wózki inwalidzkie, różnego rodzaju protezy, aparaty ortopedyczne, aparaty słuchowe, obuwie ortopedyczne, materace przeciwodleżynowe i kule.
Te przedmioty, jeśli lekarz zalecił ich stosowanie, przysługują kombatantom bezpłatnie, ale tylko do granicy limitu ceny, który ustala minister zdrowia.
W praktyce oznacza to, że jeżeli cena danego wyrobu(np. protezy czy aparatu słuchowego) jest wyższa od ustalonego limitu, senior musi dopłacić nadwyżkę z własnej kieszeni.

298 mln zł wydał NFZ na leki na inwalidów wojennych w 2010 roku

Przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze są refundowane w różnej wysokości i na określony czas. Szczegółowy ich wykaz wraz z kwotami refundacji i okresami ich użytkowania można sprawdzić w załączniku do rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu zaopatrzenia w wyroby medyczne.
Na przykład protezową wkładkę do buta, która uzupełni stopę po amputacji palców, inwalida wojenny może nabyć raz na trzy lata. Ustalony przez ministra zdrowia limit ceny dla tego wyrobu wynosi 140 zł.
Zlecenie na dany przedmiot ortopedyczny lub środek pomocniczy kombatantowi wystawia lekarz. Wykaz specjalistów uprawnionych do tej czynności znajduje się również w powyższym rozporządzeniu ministra zdrowia. W zależności od rodzaju przedmiotu bądź środka lekarz może wypisać zlecenie raz na określony w przepisach okres użytkowania.

Zlecenie potwiedza Fundusz Zdrowia

Otrzymane zlecenie lekarskie musi zostać potwierdzone do refundacji przez oddział wojewódzki NFZ. Zlecenie może być potwierdzone osobiście przez pacjenta, inną osobę w jego imieniu lub drogą pocztową. Do potwierdzenia zlecenia przez NFZ niezbędne są: dowód osobisty oraz aktualny dowód ubezpieczenia(legitymacja emeryta lub rencisty).
Ze zleceniem potwierdzonym przez NFZ senior powinien się zgłosić do wybranej placówki na terenie kraju, która podpisała umowę z NFZ, gdzie będzie mógł dokonać zakupu potrzebnego mu sprzętu. Z NFZ rozlicza się placówka, a nie pacjent. Ten ostatni będzie musiał dopłacić jedynie różnicę, jeśli cena sprzętu przekracza limit określony w przepisach.

Leczenie u specjalisty poza kolejką

Kombatanci mogą też liczyć na szybszą pomoc medyczną. Przysługuje im bowiem prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością. Dotyczy to jednak tylko placówek, które działają w ramach systemu ubezpieczeń zdrowotnych.
Oznacza to, że wybrana przez seniora kombatanta placówka medyczna, która ma kontrakt z NFZ, powinna niezwłocznie zapisać go na wizytę u specjalisty, nawet jeżeli pozostali ubezpieczeni muszą czekać w wielomiesięcznej kolejce.
Inwalidzi wojenni nie muszą też czekać na zabieg lub operację, ponieważ w przeciwieństwie do innych ubezpieczonych nie obowiązuje ich kolejka. Uprawnienie kombatanta do leczenia poza kolejnością jest weryfikowane na podstawie legitymacji wydawanej przez ZUS.
Ważne
Kombatant nie skorzysta z bezpłatnych leków oraz szybszego leczenia bez legitymacji wydanej przez ZUS
Podstawa prawna
Art. 46, 47, 47c ustawy z 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. 2008 r., nr 164, poz. 1027).
Par. 16 rozporządzenia ministra zdrowia z 17 maja 2007 roku w sprawie recept lekarskich (Dz.U. nr 97, poz. 646).
Załącznik do rozporządzenia ministra zdrowia z 24 stycznia 2011 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu zaopatrzenia w wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi oraz środkami pomocniczymi (Dz.U. nr 23, poz. 127).