Ograniczenie pobytu na oddziale do minimum, z zapewnieniem sali jednoosobowej, specjalna dieta, leki w najniższych dawkach – to niektóre z wytycznych dotyczących standardów opieki nad ciężarną w kryzysie psychicznym.
O ich opracowanie zwrócił się do ministra zdrowia rzecznik praw pacjenta. Na taką potrzebę wskazywali rzecznicy praw pacjenta szpitala psychiatrycznego.
Zasygnalizowane przez nich problemy dotyczyły m.in. leczenia farmakologicznego (w niektórych oddziałach lekarze przyjmują jako standard stopniowe lub natychmiastowe odstawienie leków psychotropowych kobietom w ciąży, w innych praktykowane jest zlecanie i podawanie ich nawet w pierwszym trymestrze ciąży, czasem mimo sprzeciwu ze strony pacjentek – także z użyciem środków przymusu bezpośredniego), braku badań i konsultacji ginekologicznych, warunków pobytu w szpitalu oraz diety. Rzecznicy zwracali również uwagę na problemy kobiet chorych psychicznie w okresie połogu – gdy na oddział położniczy przyjmowana jest pacjentka z oddziału psychiatrycznego, zdarza się wypisywanie jej tego samego lub następnego dnia po porodzie, podczas gdy dziecko zostaje na oddziale noworodkowym bez matki.
W odpowiedzi na pismo rzecznika wiceminister zdrowia Waldemar Kraska poinformował, że zwrócił się do konsultantów krajowych w dziedzinie położnictwa i ginekologii oraz w dziedzinie psychiatrii z prośbą o przedstawienie stanowiska w sprawie konieczności opracowania takich standardów. Konsultanci prof. Krzysztof Czajkowski (w dziedzinie ginekologii i położnictwa) oraz prof. Piotr Gałecki (w dziedzinie psychiatrii) przygotowali takie wytyczne.
Zalecają w nich m.in. wyposażenie oddziałów psychiatrycznych w testy ciążowe, wskazują także na konieczność zapewnienia pacjentkom konsultacji ginekologiczno-położniczych, a w razie konieczności przeniesienia na specjalistyczny oddział.
Jeśli chodzi o warunki pobytu, specjaliści rekomendują, by w przypadku ciężarnych pobyt na oddziale w miarę możliwości ograniczać, a jeśli jest on konieczny, to taką pacjentkę należy umieścić w wyposażonej w łazienkę sali jednoosobowej lub z jak najmniejszą liczbą współpacjentek, niestwarzających zagrożenia fizycznego. Wśród zaleceń jest też zapewnienie dodatku białkowego dla kobiet w drugiej połowie ciąży oraz pięciu posiłków na dobę.
Leczenie farmakologiczne powinno być ograniczone do leków dopuszczonych do stosowania podczas ciąży i w minimalnych dawkach, pewne grupy preparatów należy podawać tylko wówczas, gdy korzyści przeważają nad ryzykiem.
Kobiety po 37. tygodniu ciąży powinny być leczone na oddziałach położniczych z zapewnieniem konsultacji psychiatrycznej i tam pozostać w pierwszych dniach po porodzie. Oddziały psychiatryczne nie dysponują bowiem sprzętem potrzebnym do monitorowania końcowej fazy ciąży ani zapewniającym opiekę nad noworodkiem.