W 2018 roku doszło w Polsce do 128 zachorowań na Odrę. W zeszłym roku było ich 58. Jak wygląda sytuacja Polski na tle Europy i w poszczególnych województwach?



Jak poinformował wczoraj Główny Inspektor Sanitarny lekarze zgłosili do stacji sanitarno-epidemiologicznej w Pruszkowie dziesięć potwierdzonych zachorowań na odrę wśród dzieci jednej ze szkół podstawowych w Pruszkowie i ich rodzin. W tym ognisku znalazła się cała sześcioosobowa rodzina. Poza tymi przypadkami zachorowań są również trzy pojedyncze przypadki zachorowań nie potwierdzone i nie powiązane ze sobą, które odnotowano w innych miejscowościach powiatu pruszkowskiego.

Wszystkie osoby, które zachorowały na odrę w Pruszkowie nie były zaszczepione przeciwko odrze.

Zdaniem GIS fakt wzrostu liczby osób odmawiających szczepień dzieci w Polsce jest niepokojący.

Jak wynika z raportów zamieszczanych co roku w Przeglądzie epidemiologicznym w 2010 roku nastąpił znaczny postęp w walce z odrą w Polsce: w porównaniu z rokiem poprzednim wskaźnik zapadalności na tę chorobę spadł o 87 proc. Już rok później sytuacja nie była tak dobra. Od 2011 roku epidemiolodzy nieustannie informują o pogorszeniu sytuacji, a zapadalność na odrę - rośnie. Znajduje to odzwierciedlenie w danych dotyczących liczby nieszczepionych dzieci. W 2011 roku liczba szczepionych dzieci spadła z utrzymującego się przez lata poziomu 99,8 proc. do 99 proc. i spadek ten wciąż postępował:

Najgorzej sytuacja wygląda w województwie mazowieckim. Na odrę zaszczepiło tu swoje dziecko 94,2 proc. rodziców. Jak podkreślają epidemiolodzy bezpieczną granicą, która gwarantuje, brak rozprzestrzeniania się epidemii to 95 proc. zaszczepionego społeczeństwa.

Sytuacja w kolejnych latach może się pogarszać, ponieważ - jak wynika z raportu Komisji Europejskiej - Polska znalazła się wśród krajów, w których społeczeństwo najmniej ufa szczepionkom, a szczepienie dzieci za ważne uznaje 76 proc. Polaków. Najbardziej nieufna wobec zabezpieczania szczepionkami jest grupa najmłodszych dorosłych, czyli osób w wieku 18–24 lat i 25–34 lat. One też nie bardzo wierzą w skuteczność i bezpieczeństwo (szczególnie mocno to widać przy pytaniach o MMR, czyli zastrzyk chroniący przed odrą). To o tyle istotne, że w tym przedziale wiekowym znajdują się opiekunowie maluchów, którzy decydują o tym, czy ich dzieci zostaną zaszczepione, czy nie.

Przeciwnicy szczepień twierdzą, że szczepienie dzieci często prowadzi do szeregu powikłań (Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych – NOP). Mogą one powodować autyzm i inne wady neurorozwojowe, a także paraliż czy śmierć łóżeczkową. Przyczyną NOP może być: działanie samej szczepionki (np. uczulenie na jej składnik), nieprawidłowe podanie szczepionki lub inny czynnik, przypadkowo występujący w tym samym czasie, co szczepienie. Odczyny poszczepienne mogą wystąpić natychmiast po szczepieniu albo po kilku dniach, a nawet tygodniach.

Problemem ruchu antyszczepionkowego zajęło się Biuro Analiz Sejmowych. Z ostatniej publikacji wynika, że przy szczepionkach stosowanych w Polsce jeden NOP występuje przeciętnie raz na 10 000 szczepień. Liczba przypadków NOP w 2013 r. wyniosła ogółem 1848. Jak pisze BAS, do oficjalnych danych na temat NOP należy odnosić się z pewną rezerwą. W opinii Konsultanta Krajowego w dziedzinie Epidemiologii z 2008 r. zgłaszalność chorób zakaźnych i NOP w Polsce jest niedostateczna i bardzo zróżnicowana terytorialnie.

Zdaniem GIS zachorowania na odrę w Polsce są związane przede wszystkim z zawlekaniem choroby z zagranicy lub zakażeniem osób, które nie są zaszczepione przeciwko odrze przez osoby niebędące narodowości polskiej. W 2015 roku największym problemem byli podróżni, którzy wracali z Niemiec. Wraz ze spadkiem liczby osób zaszczepionych przeciwko odrze, wzrasta liczba zachorowań na tę chorobę w Polsce:

Odra jest wysoce zaraźliwą chorobą wirusową.Łatwo przenosi się z osoby chorej na osoby nieuodpornione. Człowiek jest jedynym rezerwuarem wirusa. Wirus ten przenosi się drogą kropelkową (kaszel, kichanie osoby chorej na osoby zdrowe) oraz przez bezpośrednią styczność z wydzieliną z nosa, gardła lub moczem osoby chorej. Od momentu zakażenia wirusem odry do wystąpienia pierwszych objawów choroby może upłynąć 10-12 dni.

Przed wprowadzeniem szczepień przeciw odrze w dzieciństwie chorowała prawie każda osoba. Epidemie występowały co 2-3 lata. W Polsce przed wprowadzeniem szczepień przeciw odrze (lata 1965-1974) liczba rejestrowanych przypadków kształtowała się od 70 000 do 130 000 w latach pomiędzy epidemiami oraz od 135 000 do 200 000 w latach epidemicznych. Umierało 200-300 dzieci, a tysiące miało ciężkie powikłania wymagające długotrwałej hospitalizacji. Obecnie w Europie obserwujemy niepokojący wzrost liczby zachorowań na odrę, w tym również zgony.

Od 1998 r. odra objęta jest Programem Eliminacji koordynowanym przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), w którym uczestniczy 51 krajów Regionu Europejskiego.

Liczba zachorowań na odrę w Europie rośnie z każdym rokiem. W 2018 roku tylko w jednym europejskim kraju nie zanotowano żadnego przypadku tej choroby: