Powiat, uchwalając godziny pracy aptek, powinien brać pod uwagę nie tylko uzasadnione potrzeby ludności, ale również to, czy grafik nadmiernie nie obciąża właścicieli placówek – stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie.



Rada powiatu uchwałą ustaliła przedział godzinowy pracy aptek ogólnodostępnych. Określiła też harmonogram dyżurów (świątecznych i nocnych), który stał się załącznikiem do uchwały. Wcześniej uzyskała opinie okręgowej izby aptekarskiej oraz wójtów gmin i burmistrzów z terenu powiatu.
Narzucony z góry grafik nie spodobał się jednej z aptek, która zaskarżyła uchwałę powiatu do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. Zdaniem placówki uchwała nie zawierała żadnego uzasadnienia. Stwierdziła, że narzucenie aptekom obowiązku dyżurów stanowi istotną ingerencję w ich działalność, poza tym przy ustalaniu rozkładu godzin rada powiatu powinna uwzględnić m.in. liczbę ludności, zagęszczenie zabudowy mieszkalnej oraz umiejscowienie placówek udzielających świadczeń leczniczych. A uchwałę przyjęto bez przeprowadzenia jakichkolwiek analiz.
Apteka dalej wskazywała, że mała liczba ludności ma wpływ na trudności z zatrudnieniem farmaceutów mogących zapewnić obsadę apteki w trakcie nocnych dyżurów, a koszty takiego rozwiązania są znacznie wyższe niż ewentualne dochody – z powodu znikomego zainteresowania placówką podczas późnych dyżurów.
Właściciel placówki zwrócił też uwagę, że izba aptekarska, podobnie jak w latach ubiegłych, nie widziała podstaw i konieczności pełnienia dyżurów przez apteki w tej miejscowości. Zdaniem izby, mając na uwadze rzeczywiste potrzeby pacjentów oraz dogodną komunikację z inną miejscowością, gdzie będą funkcjonowały placówki całodobowe, wystarczający jest czas pracy do godz. 22.00. Powiat jednak nie chciał ustosunkować się do takiej opinii.
W odpowiedzi starosta wniósł o oddalenie skargi jako bezzasadnej. Jego zdaniem godziny pracy apteki powinny być dostosowane do bieżącycyh potrzeb ludności, ale nie można pomijać sytuacji nadzwyczajnych, których częstotliwości występowania nie sposób przewidzieć. Rozkład powinien uwzględniać także zapewnienie świadczeń aptecznych w porze nocnej, w niedziele, święta i inne dni wolne od pracy, gdy nie funkcjonują ogólnodostępne apteki.
Starosta dodał, że w świetle uchwały wszyscy mieszkańcy powiatu mają zapewnioną jak najlepszą dostępność do usług aptecznych we wskazanych okresach, bez konieczności pokonywania znacznych odległości, by kupić lek.
WSA nie zgodził się ze starostą. Sąd zwrócił uwagę, że uchwała nie uwzględnia możliwości finansowych i kadrowych aptek. Nie zawiera również uzasadnienia. Tym samym nie można było ocenić, dlaczego władze samorządowe nie uwzględniły wniosków właścicieli aptek w zakresie 24-godzinnych dyżurów na terenie powiatu, jak również nie odniesiono się do konstytucyjnej zasady proporcjonalności, czyli nie rozważono, czy nałożony obowiązek dyżurów nie stanowi nadmiernego i zbędnego obciążenia w stosunku do właścicieli aptek. Nie została też uwzględniona opinia organu samorządu aptekarskiego.
Wyrok jest nieprawomocny.
ORZECZNICTWO
Wyrok WSA w Krakowie z 15 maja 2018 r. sygn. akt III SA/Kr 113/18. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia