Miasta już od początku przyszłego roku będą mogły skuteczniej zakazywać wjazdu właścicielom najbardziej trujących aut. Obowiązek wprowadzania stref czystego transportu (SCT) w każdej gminie powyżej 100 tys. mieszkańców wejdzie w życie 1 stycznia 2030 r. Tak zakłada Ministerstwo Klimatu i Środowiska, które jest autorem projektu nowelizacji ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych innych ustaw.
Wszystkie gminy będą mogły tworzyć SCT na nowych zasadach, zanim ten obowiązek obligatoryjnie wejdzie w życie. Obecnie możliwość wprowadzania zakazu wjazdu dla najbardziej trujących pojazdów mają jedynie miasta powyżej 100 tys. mieszkańców i tylko w zabudowie śródmiejskiej (to ograniczenie ma zniknąć).
Z projektu wynika, że do strefy czystego transportu w latach 2021–2025 będą mogły wjeżdżać pojazdy spełniające co najmniej normę Euro 4, normę Euro 5 – w latach 2026–2030 i co najmniej normę Euro 6 w latach 2026–2030. Uzależnienie wjazdu do strefy od norm Euro postulowali eksperci. Informacje o tym, którą normę z europejskich standardów emisji spalin spełnia pojazd, znajdują się w jego dokumentacji technicznej. Kontrola, czy dany samochód mógł wjechać do strefy, nie będzie więc skomplikowanym zadaniem.
80 proc. pojazdów to samochody o normie emisji spalin Euro 4i poniżej
Obecnie miasto, które chce ustanowić STC, może dopuścić wjazd tylko dla pojazdów napędzanych energią elektryczną, gazem ziemnym oraz wodorem (a także policji i straży pożarnej). Tak restrykcyjne ograniczenia sprawiają, że gminy niechętnie je tworzą, bo samochodów spełniających te kryteria wciąż jest bardzo mało. Rady gmin mogą też wprowadzać wyłączenia z zakazu, co – jak pokazał przykład Krakowa – spowodowało, że w praktyce utworzona strefa czystego transportu staje się fikcją.
Kierowcy, którzy będą chcieli wjechać do strefy czystego transportu, będą musieli na przedniej szybie samochodu (dolny róg po lewej stronie) umieścić naklejkę z informacją o normach spełnianych przez samochód (to również postulaty organizacji działających na rzecz poprawy jakości powietrza). Projekt przewiduje, że będą je wydawać diagności w stacjach kontroli pojazdów (koszt wydania naklejki ma wynosić do 5 zł).
W projekcie nie przewidziano zmian dotyczących wjazdu do strefy jej mieszkańców. Do strefy mają być natomiast dopuszczone samochody osób, które pomagają innym w niezbędnych sprawach życia codziennego, a także należące do mikro i małych przedsiębiorców prowadzących na jej terenie działalność. Wjadą do niej także auta zasilane gazem LPG i pojazdy służb miejskich.
Projekt jest przychylny dla carsharingu, czyli współdzielenia samochodu polegającego na krótkoterminowym najmie auta. Auta te będą zwolnione z opłat za parkowanie i będą mogły poruszać się po bus pasach.
Etap legislacyjny
Projekt na etapie uzgodnień międzyresortowych