Radny zmienił pracę, a nowy pracodawca wymaga od niego większej dyspozycyjności. Czy samorządowiec może złożyć wniosek o udzielenie mu wolnego na czas wykonywania zadań w gminie w każdym dowolnym terminie?

Zgodnie z art. 25 ust. 3 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 594 ze zm.) pracodawca ma obowiązek zwolnić radnego z pracy w celu umożliwienia mu udziału w pracach organów gminy. Formalnie oznacza to np. obowiązek zwolnienia radnego na czas trwania sesji rady wraz z czasem potrzebnym na dojazd i powrót. Przepis nie wskazuje jednak, jak często oraz, w jakim wymiarze powinno owo zwolnienie pracownika następować. Wniosek o zwolnienie pracownik radny może złożyć w każdym momencie. Przepisy nie wymagają, aby z taką prośbą występował z odpowiednim wyprzedzeniem. W praktyce często powoduje to dezorganizację pracy u pracodawcy. Dlatego powinien on wymagać, aby radny informował o swojej nieobecności jak najwcześniej.

Po zakończonych pracach pracownik radny powinien należycie udokumentować swoją nieobecność. Może to nastąpić poprzez dostarczenie dokumentu potwierdzającego fakt uczestnictwa w pracach organów samorządowych, tj. np. zawiadomienie o zwołaniu sesji. Wobec braku stosownych regulacji na gruncie obowiązujących przepisów pracodawca może bardziej szczegółowo określić sposób dokumentowania nieobecności pracownika radnego w pracy i wymagać np. dostarczenia zaświadczenia pochodzące od rady gminy.
Za czas zwolnienia radny nie zachowuje prawa do wynagrodzenia od macierzystego zakładu pracy (uchwała SN z 10 maja 1994 r., I PZP 22/94, LEX nr 11806). Istotne jest jednak, że w czasie korzystania z takiego zwolnienia radny korzysta z ochrony przed wypowiedzeniem umowy o pracę na podstawie art. 41 kodeksu pracy. Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia (por. wyrok SN z 15 maja 1997 r., I PKN 148/97, OSNCP 1998, nr 7, poz. 210).
dr Magdalena Zwolińska adwokat z kancelarii DLA Piper Wiater sp. k. / Dziennik Gazeta Prawna