W ósmym odcinku komentarza do ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2010; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875; dalej: u.c.p.g.) przedstawiamy zagadnienia związane z obowiązkami, które muszą spełniać podmioty zajmujące się odbiorem odpadów komunalnych. Opisujemy także warunki zakończenia działalności w zakresie odbierania odpadów – zarówno w przypadku dobrowolnej rezygnacji z kontynuowania działalności, jak i na skutek obligatoryjnego wykreślenia z rejestru działalności regulowanej i wydania decyzji administracyjnej orzekającej jej zakaz.
Ta ostatnia jest konsekwencją przekazania organowi administracji publicznej informacji niezgodnych ze stanem faktycznym lub prowadzenia działalności z naruszeniem warunków określonych prawem. Organ może również wykreślić przedsiębiorcę z rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów w trzech sytuacjach wskazanych w przepisach u.c.p.g.: wydania prawomocnego orzeczenia zakazującego przedsiębiorcy wykonywania takiej działalności gospodarczej, stwierdzenia trwałego zaprzestania wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej na terenie danej gminy lub stwierdzenia, że przedsiębiorca po raz drugi przekazuje niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne do instalacji innych niż instalacje komunalne, które zgodnie z ustawą z 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1579; dalej: nowelizacja z 19 lipca 2019 r.) zastąpiły regionalne instalacje przetwarzania odpadów komunalnych.
Komentowane przepisy regulują także kwestię obowiązków spoczywających na podmiotach odbierających odpady komunalne w zakresie m.in. koniecznego wyposażenia i utrzymywania go we właściwych warunkach technicznych i sanitarnych, miejsca oraz warunków przekazywania zebranych odpadów komunalnych, osiągnięcia wymaganych poziomów recyklingu oraz przekazywania szczegółowych rachunków w zakresie odbierania i zagospodarowania odpadów. Podmioty prowadzące instalacje komunalne są z kolei obowiązane – ale tylko na wniosek gminy lub podmiotu odbierającego odpady komunalne – przedstawić szczegółową kalkulację kosztów zagospodarowania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania.
Prezentowany fragment komentarza dotyczy również większości zawartych w u.c.p.g. regulacji z zakresu sprawozdawczości – adresatami tych przepisów są podmioty odbierające odpady komunalne, podmioty prowadzące punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych, podmioty zbierające odpady komunalne, podmioty prowadzące działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych oraz podmioty prowadzące instalacje komunalne. Wyjaśniamy także istniejące w poprzednim stanie prawnym wątpliwości odnośnie do istnienia obowiązku sprawozdawczego w świetle faktycznego zaprzestania odbierania odpadów komunalnych przy jednoczesnym pozostawaniu w rejestrze działalności regulowanej (kwestia sprawozdań zerowych).
Obowiązek sprawozdawczy spoczywa również na organach władzy publicznej – do składania rocznych sprawozdań z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi obowiązani są wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast oraz marszałkowie województwa.
Komentarz uwzględnia najnowsze zmiany dotyczące terminów przekazywania sprawozdań i analiz wprowadzone do u.c.p.g. ustawą z 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 875).
Kolejna część komentarza ukaże się 19 sierpnia 2020 r.
Przeoczyłeś tygodnik? Znajdziesz go w wydaniach DGP na www.edgp.gazetaprawna.pl
Wykaz skrótów
k.p.a. – ustawa z 14 czerwca 1960 r. ‒ Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 256; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 695)
nowelizacja z 19 lipca 2019 r. – ustawa z 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1579)
NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
p.o.ś. ‒ ustawa z 27 kwietnia 2001 r. ‒ Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1219)
p.p. – ustawa z 6 marca 2018 r. ‒ Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1292; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 424)
rozporządzenie z 11 stycznia 2013 r. ‒ rozporządzenie ministra środowiska z 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (Dz.U. z 2013 r. poz. 122)
u.c.p.g. – ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2010; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875)
u.d.i.p. ‒ ustawa z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1429; ost.zm. z 2020 r. poz. 695)
ustawa o odpadach ‒ ustawa z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 797; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875)
WSA ‒ Wojewódzki Sąd Administracyjny

Art. 9d. [Wymagania wobec podmiotu odbierającego odpady komunalne]

1. Podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości jest obowiązany do spełnienia następujących wymagań:

1) posiadania wyposażenia umożliwiającego odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz zapewnienia jego odpowiedniego stanu technicznego;
2) utrzymania odpowiedniego stanu sanitarnego pojazdów i urządzeń do odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości;
3) spełnienia wymagań technicznych dotyczących wyposażenia pojazdów do odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości;
4) zapewnienia odpowiedniego usytuowania i wyposażenia bazy magazynowo-transportowej.
2. Minister właściwy do spraw klimatu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe wymagania, o których mowa w ust. 1, kierując się koniecznością ujednolicenia wymagań dotyczących odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów.

komentarz

  • Komentowany przepis określa wymagania, które powinien spełnić podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości.
  • Wymagania zostały podzielone na cztery grupy:
– posiadanie odpowiedniego wyposażenia i zapewnienie jego odpowiedniego stanu technicznego,
–vutrzymanie odpowiedniego stanu sanitarnego pojazdów i urządzeń,
– odpowiednie wyposażenie pojazdów,
– zapewnienie odpowiedniego usytuowania i wyposażenia bazy magazynowo-transportowej.
  • Wymagania są formułowane bardzo ogólnie, co pozostawia daleko idące możliwości ich interpretacji. Uszczegółowienie powyższych wymagań zostało zawarte w rozporządzeniu ministra środowiska z 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (Dz.U. z 2013 r. poz. 122; dalej: rozporządzenie z 11 stycznia 2013 r.).
  • Odpowiednio do par. 2 rozporządzenia z 11 stycznia 2013 r. przedsiębiorca powinien posiadać bazę magazynowo-transportową usytuowaną w gminie, z której terenu przedsiębiorca odbiera odpady lub w odległości nie większej niż 60 km od granicy tej gminy. Baza musi być usytuowana na terenie, do którego przedsiębiorca ma tytuł prawny. Przedsiębiorca zobowiązany jest do zapewnienia odpowiedniego wyposażenia bazy magazynowo-transportowej, w szczególności:
– teren bazy magazynowo-transportowej powinien być zabezpieczony w sposób uniemożliwiający wstęp osobom nieupoważnionym;
– miejsca przeznaczone do parkowania pojazdów powinny być zabezpieczone przed emisją zanieczyszczeń do gruntu;
– miejsca magazynowania selektywnie zebranych odpadów komunalnych powinny być zabezpieczone przed emisją zanieczyszczeń do gruntu oraz zabezpieczone przed działaniem czynników atmosferycznych;
– teren bazy magazynowo-transportowej powinien być wyposażony w urządzenia lub systemy zapewniające zagospodarowanie wód opadowych i ścieków przemysłowych, pochodzących z terenu bazy zgodnie z wymaganiami ustawy z 20 lipca 2017 r. ‒ Prawo wodne (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 310; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875);
– baza powinna posiadać miejsca przeznaczone do parkowania pojazdów, pomieszczenie socjalne dla pracowników odpowiadające liczbie zatrudnionych osób, miejsca do magazynowania selektywnie zebranych odpadów z grupy odpadów komunalnych oraz legalizowaną samochodową wagę najazdową – w przypadku gdy na terenie bazy następuje magazynowanie odpadów, a także punkt bieżącej konserwacji i napraw pojazdów oraz miejsce do mycia i dezynfekcji pojazdów, o ile czynności te nie są wykonywane przez uprawnione podmioty zewnętrzne poza terenem bazy magazynowo-transportowej; część transportowa oraz część magazynowa bazy mogą znajdować się na oddzielnych terenach.
  • Paragraf 3 rozporządzenia z 11 stycznia 2013 r. określa wymogi dotyczące obowiązku posiadania wyposażenia umożliwiającego odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz jego odpowiedniego stanu technicznego. Zgodnie z nimi przedsiębiorca powinien posiadać co najmniej dwa pojazdy przystosowane do odbierania zmieszanych odpadów komunalnych oraz co najmniej dwa pojazdy przystosowane do odbierania selektywnie zebranych odpadów komunalnych, a także co najmniej jeden pojazd do odbierania odpadów bez funkcji kompaktującej. Pojazdy te powinny być trwale i czytelnie oznakowane, w widocznym miejscu, nazwą firmy oraz danymi adresowymi i numerem telefonu przedsiębiorcy. Ponadto na terenie bazy magazynowo-transportowej powinny znajdować się urządzenia do selektywnego gromadzenia odpadów komunalnych przed ich transportem do miejsc przetwarzania.
  • Przepisy rozporządzenia z 11 stycznia 2013 r. przewidują także regulacje dotyczące utrzymania odpowiedniego stanu sanitarnego pojazdów i urządzeń, m.in. poprzez ich odpowiednie zabezpieczenie przed niekontrolowanym wydostawaniem się na zewnątrz odpadów czy zapewnienie ich regularnego mycia i dezynfekcji (par. 4). Przepisy odnoszą się także do konieczności zapewnienia odpowiedniego stanu technicznego wyposażenia pojazdów, nakładając na przedsiębiorców m.in. obowiązek wyposażenia ich w system monitoringu korzystającego z systemu pozycjonowania satelitarnego i czujników zapisujących dane o miejscach wyładunku odpadów (par. 5).

Art. 9e. [Przekazywanie odebranych odpadów]

1. Podmiot odbierający odpady komunalne na podstawie umowy z właścicielem nieruchomości jest obowiązany do przekazywania odebranych od właścicieli nieruchomości:

1) selektywnie zebranych odpadów komunalnych bezpośrednio lub za pośrednictwem innego zbierającego odpady do instalacji odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami, o której mowa w art. 17 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach;
2) niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych bezpośrednio do instalacji komunalnej.

komentarz

  • Komentowany przepis określa obowiązki podmiotu odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości w zakresie ich przekazywania do zagospodarowania z uwzględnieniem poszczególnych frakcji odpadów. W art. 9e ust. 1 u.c.p.g. pkt 1 dotyczy odpadów selektywnie zbieranych, a pkt 2 odpadów zmieszanych.
  • Zgodnie z art. 9e ust. 1 pkt 1 u.c.p.g. podmiot odbierający odpady obowiązany jest przekazać selektywnie zebrane frakcje odpadów komunalnych do instalacji odzysku i unieszkodliwiania zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami, o której mowa w art. 17 ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 797; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875; dalej: ustawa o odpadach). Przepis ten implementuje art. 4 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.Urz. UE z 2008 r. L 312, s. 3), który przedstawia następującą kolejność priorytetów przy postępowaniu z odpadami:
– zapobieganie powstawaniu odpadów,
– przygotowywanie do ponownego użycia,
– recykling,
– inne procesy odzysku,
– unieszkodliwianie.
  • W poprzednim stanie prawnym na przedsiębiorcy odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości ciążył obowiązek przekazywania odebranych zmieszanych odpadów komunalnych oraz odpadów zielonych bezpośrednio do regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK) przypisanej do obsługi określonego terytorium. Nowelizacja z 19 lipca 2019 r. zniosła zasadę regionalizacji, formalnie uwalniając rynek gospodarowania odpadami. W konsekwencji odpady zmieszane mogą być przetwarzane w instalacjach położonych poza regionem, na którego terenie zostały wytworzone, ale zawsze z uwzględnieniem zasady bliskości, zgodnie z art. 20 ust. 1 i 2 ustawy o odpadach, tj. w miejscu powstania, a jeśli nie jest to możliwe, to jak najbliżej miejsca powstania przy zachowaniu hierarchii postępowania z odpadami i przy uwzględnieniu najlepszej dostępnej techniki lub technologii, o której mowa w art. 143 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. ‒ Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1219; dalej: p.o.ś.).
  • Naruszenie przez podmiot odbierający odpady obowiązku z art. 9e ust. 1 pkt 2 u.c.p.g. pociąga za sobą dotkliwe sankcje. Zgodnie z art. 9x ust. 1 pkt 3 u.c.p.g. podmiot, który nie przekazuje odebranych od właścicieli nieruchomości zmieszanych odpadów komunalnych do instalacji komunalnej, podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości od 500 zł do 2000 zł za pierwszy ujawniony przypadek, wymierzanej w drodze decyzji przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, właściwego ze względu na miejsce wpisania przedsiębiorcy do rejestru działalności regulowanej (art. 9x ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 9zb ust. 1 u.c.p.g.). Drugi stwierdzony przypadek naruszenia przedmiotowego obowiązku stanowi podstawę do wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru działalności regulowanej (por. uwagi do art. 9j ust. 2 pkt 4 u.c.p.g.) bądź wydania zakazu prowadzenia działalności jednostce gminnej (por. uwagi do art. 9k pkt 2 u.c.p.g.).
1a. (uchylony)
1b. (uchylony)
1c. Dopuszcza się przekazywanie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych za pośrednictwem stacji przeładunkowej, o której mowa w art. 23 ust. 10 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach.

komentarz

  • Podmiot odbierający zmieszane odpady komunalne (albo, odpowiednio do art. 9e ust. 1 pkt 1 u.c.p.g., od właścicieli nieruchomości) może przekazywać te odpady do instalacji komunalnej za pośrednictwem stacji przeładunkowej prowadzonej przez:
– podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości,
– prowadzącego instalację komunalną,
– prowadzącego instalację do przetwarzania bioodpadów.
1d. Dopuszcza się przekazywanie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych do termicznego przekształcania, jeżeli gmina, z której są odbierane te odpady, prowadzi selektywne zbieranie odpadów zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 4a.

komentarz

  • Podmiot odbierający zmieszane odpady komunalne od właścicieli nieruchomości może przekazywać te odpady do instalacji termicznego przekształcania, jeżeli gmina, w której przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą, organizuje selektywne zbieranie odpadów odpowiednio do przepisów rozporządzenia ministra środowiska z 29 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów (Dz.U. z 2019 r. poz. 2028) oraz regulaminów utrzymania porządku i czystości na terenie poszczególnych gmin.
2. Zakazuje się mieszania selektywnie zebranych odpadów komunalnych ze zmieszanymi odpadami komunalnymi odbieranymi od właścicieli nieruchomości oraz selektywnie zebranych odpadów komunalnych różnych rodzajów ze sobą.

komentarz

  • Mieszanie selektywnie zebranych odpadów komunalnych ze zmieszanymi odpadami komunalnymi lub selektywnie zebranymi odpadami różnych rodzajów ze sobą jest zagrożone administracyjną karą pieniężną w wysokości od 10 000 zł do 50 000 zł, wymierzaną w drodze decyzji przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, właściwego ze względu na miejsce wpisania przedsiębiorcy do rejestru działalności regulowanej (art. 9x ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 9zb ust. 1 u.c.p.g.).

Art. 9ea. [Obowiązek prowadzącego punkt selektywnego zbierania odpadów]

Podmiot prowadzący punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych jest obowiązany do:

1) przekazywania, bezpośrednio lub za pośrednictwem innego zbierającego odpady, selektywnie zebranych odpadów komunalnych do instalacji odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami, o której mowa w art. 17 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach;
2) (uchylony).

komentarz

  • Komentowany przepis nakłada na przedsiębiorcę prowadzącego punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych obowiązek przekazywania, bezpośrednio lub za pośrednictwem innego zbierającego odpady, selektywnie zebranych odpadów komunalnych do instalacji odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami, o której mowa w art. 17 ustawy o odpadach. Jest to analogiczne rozwiązanie do przewidzianego w art. 9e ust. 1 pkt 1 1 u.c.p.g. obowiązku przedsiębiorcy odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości (por. uwagi do art. 9e ust. 1 1 u.c.p.g.).

Art. 9f. (uchylony)

Art. 9g. [Cele ilościowe obowiązujące podmiot odbierający odpady komunalne]

Podmiot odbierający odpady komunalne na podstawie umowy z właścicielem nieruchomości jest obowiązany do osiągnięcia w danym roku kalendarzowym w odniesieniu do masy odebranych przez siebie odpadów komunalnych poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania, określonych w art. 3b ust. 1 i 2 oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 3c ust. 2.

komentarz

  • Celem komentowanego przepisu jest zagwarantowanie osiągnięcia celów ilościowych w zakresie poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania. Przedsiębiorca odbierający odpady komunalne jest obowiązany do zapewnienia osiągnięcia ustawowych celów ilościowych w odniesieniu do całego strumienia odpadów komunalnych z wyłączeniem innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych stanowiących odpady komunalne (art. 3b ust. 1 u.c.p.g.) oraz w odniesieniu do odpadów budowlanych i rozbiórkowych innych niż niebezpieczne (art. 3b ust. 2 u.c.p.g.).
  • Odpowiednio do art. 3b ust. 1 1 u.c.p.g. wymagane ustawą poziomy recyklingu i przygotowania do ponownego użycia odpadów komunalnych, z wyłączeniem innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych stanowiących odpady komunalne, powinny wynosić co najmniej:
– 50 proc. wagowo ‒ za każdy rok w latach 2020‒2024,
– 55 proc. wagowo ‒ za każdy rok w latach 2025‒2029,
– 60 proc. wagowo ‒ za każdy rok w latach 2030‒2034,
– 65 proc. wagowo ‒ za 2035 r. i za każdy kolejny rok,
natomiast poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne w odniesieniu do odpadów budowlanych i rozbiórkowych stanowiących odpady komunalne powinien wynosić co najmniej 70 proc. wagowo rocznie (art. 3b ust. 2 u.c.p.g.).
  • Poziomy recyklingu i przygotowania do ponownego użycia poszczególnych frakcji odpadów komunalnych (papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła) oraz poziomy recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych stanowiących odpady komunalne – w poszczególnych latach do 31 grudnia 2020 r., a także sposób obliczania tych poziomów, zostały określone w rozporządzeniu ministra środowiska z 14 grudnia 2016 r. w sprawie poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów komunalnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 2167).
  • Podmioty świadczące usługi odbierania odpadów są także obowiązane do osiągnięcia celów ilościowych określonych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 3c ust. 2 1 u.c.p.g., tj. w rozporządzeniu ministra środowiska z 15 grudnia 2017 r. w sprawie poziomów ograniczenia składowania masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (Dz.U. z 2017 r. poz. 2412).
  • Przedsiębiorca odbierający odpady komunalne na podstawie umowy z właścicielem nieruchomości, który nie wykonuje obowiązku określonego w art. 9g 1 u.c.p.g., podlega karze pieniężnej, obliczonej odrębnie dla wymaganego poziomu:
– recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami,
– ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania,
wymierzanej w drodze decyzji administracyjnej przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, właściwego ze względu na miejsce wpisania przedsiębiorcy do rejestru działalności regulowanej (art. 9x ust. 2 w zw. z art. 9zb ust. 1 1 u.c.p.g.). Karę pieniężną oblicza się jako iloczyn jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych na składowisku, określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 290 ust. 2 p.o.ś., tj. rozporządzeniu Rady Ministrów z 22 grudnia 2017 r. w sprawie jednostkowych stawek opłat za korzystanie ze środowiska (Dz.U. z 2017 r. poz. 2490), i brakującej masy odpadów komunalnych wyrażonej w tonach, wymaganej do osiągnięcia odpowiedniego poziomu recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami lub ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania (art. 9x ust. 3 1 u.c.p.g.).

Art. 9h. [Rachunek dla właściciela nieruchomości]

Podmiot odbierający odpady komunalne na podstawie umowy z właścicielem nieruchomości jest obowiązany przekazać właścicielowi nieruchomości, od którego odbiera odpady komunalne, rachunek, w którym są wyszczególnione koszty odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych.

komentarz

  • Podmiot odbierający odpady komunalne na podstawie umowy z właścicielem nieruchomości obowiązany jest do przekazania właścicielom nieruchomości rachunku, w którym odrębnie zostaną wskazane koszty odbierania, a odrębnie zagospodarowania.

Art. 9i. [Zakończenie działalności i wniosek o wykreślenie z rejestru]

W przypadku zakończenia działalności polegającej na odbieraniu odpadów komunalnych przedsiębiorca odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości jest obowiązany złożyć do właściwego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, w terminie 14 dni od dnia trwałego zaprzestania wykonywania tej działalności, wniosek o wykreślenie z rejestru.

komentarz

  • Komentowany przepis wprowadza obowiązek złożenia wniosku o wykreślenie z rejestru w ciągu 14 dni od dnia trwałego zaprzestania wykonywania działalności. Ustawodawca nie określa, co rozumie przez „trwałe zaprzestanie wykonywania działalności” – zarówno na gruncie przepisów 1 u.c.p.g., jak i innych aktów normatywnych. W piśmiennictwie prawniczym podnosi się, że na pojęcie „trwałego zaprzestania wykonywania działalności” składają się zarówno czynności faktyczne (np. wstrzymanie produkcji i sprzedaży lub świadczenia usług bądź zatrudnienia), jak i czynności prawne (np. przeprowadzenie likwidacji przedsiębiorstwa w sensie rachunkowomajątkowym, dokonanie zgłoszeń o zakończeniu działalności w urzędzie statystycznym, urzędzie skarbowym, oddziale ZUS)1. Stan polegający na „trwałym zaprzestaniu wykonywania działalności” oznacza definitywne i ostateczne zakończenie przez podmiot aktywności w danym zakresie2. Podkreśla się element woli towarzyszący zaistnieniu tego stanu: „trwałe zaprzestanie wykonywania działalności gospodarczej oznacza, że przedsiębiorca podjął decyzję o jej zakończeniu”3.
  • Czasowe zawieszenie nie powinno skutkować utratą statusu przedsiębiorcy odbierającego odpady, tym samym – powodować aktualizacji obowiązku złożenia wniosku o wykreślenie z rejestru działalności regulowanej. Jak wskazuje Naczelny Sąd Administracyjny: „prowadząc działalność przedsiębiorca może bowiem mieć okresy braku aktywności na rynku, ale to nie oznacza, że nie jest przedsiębiorcą prowadzącym działalność polegającą na odbieraniu odpadów komunalnych”4.
  • Dotrzymanie 14-dniowego terminu na złożenie wniosku o wykreślenie przedsiębiorcy z rejestru działalności regulowanej leży w interesie samego przedsiębiorcy, ponieważ każdy podmiot figurujący w rejestrze jako przedsiębiorca prowadzący działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych jest obowiązany realizować obowiązki określone przepisami u.c.p.g. do momentu wykreślenia z rejestru5.
  • Wydaje się, że przepis ten znajdzie zastosowanie także do przedsiębiorców, którzy nigdy nie wykonywali działalności na terenie danej gminy, a wpis do rejestru uzyskali jedynie na potrzeby postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na odbieranie odpadów komunalnych.
  • W przypadku, gdy przedsiębiorca nie złożył wniosku we wskazanym terminie, organ na podstawie art. 9j ust. 2 pkt 2 u.c.p.g. dokonuje wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru.

Art. 9j. [Decyzje o zakazie wykonywania działalności]

1. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta wydaje decyzję o zakazie wykonywania przez przedsiębiorcę działalności objętej wpisem, w przypadku gdy:

1) przedsiębiorca złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 9c ust. 4, niezgodne ze stanem faktycznym;
2) przedsiębiorca nie usunął naruszeń warunków wymaganych prawem do wykonywania działalności regulowanej w wyznaczonym przez organ terminie;
3) stwierdzi rażące naruszenie warunków wymaganych prawem do wykonywania działalności regulowanej przez przedsiębiorcę.

komentarz

  • Przedsiębiorca może zostać wykreślony z rejestru działalności regulowanej na skutek wydania przez organ rejestrowy decyzji o zakazie wykonywania przez przedsiębiorcę działalności objętej wpisem albo w wyniku naruszenia prawa w sposób określony przepisami.
  • Organ rejestrowy wydaje decyzję o zakazie wykonywania przez przedsiębiorcę działalności objętej wpisem w trzech przypadkach:
– złożenia niezgodnego ze stanem faktycznym oświadczenia o prawdziwości danych zawartych we wniosku o wpis oraz spełnieniu warunków wykonywania działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości określonych w u.c.p.g.,
– nieusunięcia naruszeń warunków wymaganych prawem do wykonywania działalności regulowanej pomimo wezwania organu do dokonania tego w określonym terminie,
– stwierdzenia przez organ rażącego naruszenia warunków wymaganych prawem do wykonywania działalności regulowanej przez przedsiębiorcę.
  • Odnośnie do pierwszej przesłanki (złożenia niezgodnego ze stanem faktycznym oświadczenia) – spełnianie przez przedsiębiorcę warunków wymaganych do wykonywania działalności regulowanej nie podlega weryfikacji w momencie dokonania wpisu przedsiębiorcy do rejestru, natomiast podlega kontroli, w szczególności przez organ prowadzący rejestr danej działalności po uzyskaniu wpisu. Na etapie składania wniosku o wpis do rejestru organ rejestrowy kontroluje jedynie formalne aspekty wniosku – czy wniosek zawiera wszystkie wymagane dane oraz oświadczenie, o których mowa w art. 9c ust. 3‒5 u.c.p.g. Sprawdzanie prawdziwości oświadczenia następuje już po dokonaniu wpisu i rozpoczęciu przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej i może nastąpić poprzez wezwanie do przedłożenia dokumentów potwierdzających spełnianie określonych w przepisach prawa wymagań związanych z wykonywaniem tej działalności6.
  • Wpis do rejestru ma jedynie charakter deklaratoryjny i służy potwierdzeniu posiadania przez przedsiębiorcę uprawnienia do wykonywania działalności, które nabywa on ex lege po spełnieniu warunków określonych przepisami u.c.p.g. (por. uwagi do art. 9c ust. 1 u.c.p.g.). Jak wskazuje się w orzecznictwie sądów administracyjnych: „złożenie przez przedsiębiorcę oświadczenia, którego niezgodność ze stanem faktycznym polega na braku spełnienia przez przedsiębiorcę wszystkich warunków wykonywania działalności regulowanej, oznacza, że od samego początku brak było materialnoprawnej podstawy wykonywania tej działalności”7. Tak dotkliwa sankcja w postaci pozbawienia przedsiębiorcy uprawnienia do wykonywania działalności gospodarczej jest skutkiem daleko idącej liberalizacji reglamentacji działalności gospodarczej, która zakłada brak kontroli spełniania warunków w momencie wpisu do rejestru. Przedsiębiorca, który złożył nieprawdziwe oświadczenie, nie podlega jednak odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań – art. 9c ust. 4 u.c.p.g. nie zawiera stosownej informacji o odpowiedzialność karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Sankcją w tym przypadku pozostaje zakaz wykonywania działalności gospodarczej objętej wpisem oraz administracyjna kara pieniężna w wysokości 10 000 zł (art. 9x ust. 1 pkt 1a u.c.p.g.). Jednocześnie należy wskazać, że zakaz dotyczy jedynie działalności objętej wpisem do rejestru, a nie wykonywania jakiejkolwiek działalności gospodarczej.
  • Obowiązek przechowywania przez przedsiębiorcę dokumentacji potwierdzającej spełnianie warunków wymaganych prawem do wykonywania działalności regulowanej (art. 43 ust. 6 ustawy z 6 marca 2018 r. ‒ Prawo przedsiębiorców; t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1292; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 424; dalej: p.p.) w założeniu ma ułatwić organowi kontrolę prawdziwości przedmiotowego oświadczenia.
  • Odnośnie do drugiej przesłanki (nieusunięcia naruszeń warunków wykonywania działalności w terminie) – dotyczy ona sytuacji, w której przedsiębiorca w momencie składania oświadczenia spełniał warunki wykonywania działalności gospodarczej objętej wpisem i naruszył je w trakcie wykonywania działalności. Organ stwierdził naruszenie i wezwał przedsiębiorcę do usunięcia naruszenia lub naruszeń odpowiednio do art. 9j ust. 1a u.c.p.g. Uchybienie terminowi wyznaczonemu przez organ rejestrowy na usunięcie naruszeń wiąże się z wydaniem decyzji o zakazie wykonywania działalności gospodarczej objętej wpisem.
  • Odnośnie do trzeciej przesłanki (rażące naruszenie warunków wykonywania działalności) – zarówno przepisy u.c.p.g., jak i innych aktów normatywnych nie precyzują, co należy rozumieć pod pojęciem „rażącego naruszenia”. Pojęcie to odnosi się z pewnością do naruszenia wyraźnej, niebudzącej wątpliwości normy prawa materialnego lub normy prawa procesowego8. Należy zgodzić się z W. Radeckim, że pewne światło na rozumienie tego pojęcia rzucają przyczyny wykreślenia z rejestru na podstawie art. 9j ust. 2 pkt 5 u.c.p.g., tj. przesłanka w postaci stwierdzenia, że przedsiębiorca po raz drugi przekazuje niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne do instalacji innych niż instalacje komunalne9. Pewną wskazówką mogą być także przykłady działań kwalifikowanych jako „rażące naruszenie” warunków prowadzenia działalności regulowanej na gruncie innych aktów normatywnych. I tak, odpowiednio do art. 45 ust. 2 ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 341; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2020), stan rażącego naruszenia warunków wykonywania działalności regulowanej charakteryzuje się wielokrotnością naruszeń tego samego rodzaju. Do przesłanek uzasadniających stwierdzenie rażącego naruszenia warunków prowadzenia działalności regulowanej może także zaliczać się działanie w sposób świadomy, ciągły, uporczywy i długotrwały10. Ocena wystąpienia przesłanki rażącego naruszenia warunków należy do organu prowadzącego rejestr działalności regulowanej, przy czym musi być ona jasno i klarownie wykazana w sprawie11. W orzecznictwie sądów administracyjnych podnosi się, że organ rejestrowy „musi określić i wskazać nie tylko, które zachowania Spółki i dlaczego stanowią naruszenie warunków wymaganych prawem do wykonywania działalności regulowanej przez przedsiębiorcę, ale dlaczego uznaje, że naruszenia te są [w] stopniu rażącym”12.
  • Formułowany w decyzji wydanej na podstawie art. 9j ust. 1 u.c.p.g. zakaz odnosi się do działalności objętej wpisem. Wydaje się więc prawidłowe stanowisko, że wydanie decyzji o zakazie wykonywania działalności regulowanej ze względu na rażące naruszenie warunków może nastąpić wyłącznie w odniesieniu do przedsiębiorcy, który wcześniej uzyskał taki wpis. Tezę tę potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, stwierdzając, że „przesłanki wymienione w pkt 1‒3 ust. 1 art. 71 u.s.d.g. (obecnie art. 9j ust. 1 u.c.p.g. – przyp. DZP) nie mogą stanowić podstawy wydania decyzji o zakazie wykonywania działalności regulowanej w przypadku, gdy nie był dokonany wpis tej działalności do rejestru”13. Należy uznać, że prowadzenie działalności regulowanej bez wymaganego prawem wpisu uruchamia sankcję prawnoadministracyjną w postaci kary pieniężnej określoną w art. 9x ust. 1 pkt 1 u.c.p.g. (por. uwagi do art. 9c ust. 1 u.c.p.g.).
1a. Przed wydaniem decyzji na podstawie ust. 1 pkt 2 wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w drodze postanowienia, wyznacza termin usunięcia stwierdzonych naruszeń, zawieszając na ten czas postępowanie. Termin ten nie może być dłuższy niż rok od dnia doręczenia przedsiębiorcy postanowienia.

komentarz

  • Komentowany przepis zobowiązuje organ do umożliwienia przedsiębiorcy usunięcia zidentyfikowanych w toku kontroli naruszeń w celu uniknięcia wydania decyzji o zakazie wykonywania działalności gospodarczej, o której mowa w art. 9j ust. 1 pkt 2 u.c.p.g.
  • Odpowiednio do art. 379 ust. 1 p.o.ś, wójt, burmistrz lub prezydent miasta sprawują kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska w zakresie objętym właściwością tych organów. Organ rejestrowy jest uprawniony do wstępu wraz z rzeczoznawcami i niezbędnym sprzętem przez całą dobę na teren nieruchomości, obiektu lub ich części, na których prowadzona jest działalność gospodarcza, a w godz. 6‒22 ‒ na pozostały teren, do przeprowadzania badań lub wykonywania innych niezbędnych czynności kontrolnych, do żądania pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i przesłuchiwania osób w zakresie niezbędnym do ustalenia stanu faktycznego oraz do żądania okazania dokumentów i udostępnienia wszelkich danych mających związek z problematyką kontroli (art. 379 ust. 2 p.o.ś.). Organ rejestrowy może także wystąpić do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o podjęcie odpowiednich działań będących w jego kompetencji, jeżeli w wyniku kontroli stwierdzi naruszenie przez kontrolowany podmiot przepisów o ochronie środowiska lub poweźmie uzasadnione podejrzenie, że takie naruszenie mogło nastąpić (art. 379 ust. 3 p.o.ś.). Kontrola prowadzona przez organ rejestrowy kończy się sporządzeniem protokołu czynności kontrolnych (art. 380 ust. 1 p.o.ś.). Jednak w przeciwieństwie do organów inspekcji ochrony środowiska organ rejestrowy nie jest władny wydawać zarządzeń pokontrolnych. Powyższe oznacza, że sam protokół z kontroli nie wywołuje skutków prawnych14, ale może doprowadzić do podjęcia czynności przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska – w tym do wydania zarządzenia pokontrolnego, odpowiednio do art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz.U. z 2020 r. poz. 995). Organ rejestrowy może także nałożyć na przedsiębiorcę administracyjną karę pieniężną określoną w art. 9x u.c.p.g.
  • Termin na usunięcie naruszeń przez przedsiębiorcę nie może przekroczyć jednego roku od dnia doręczenia postanowienia w tej sprawie. Po bezskutecznym upłynięciu tego terminu organ rejestrowy jest obowiązany wydać decyzję o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej objętej wpisem.
1b. Decyzja, o której mowa w ust. 1, podlega natychmiastowemu wykonaniu.

komentarz

  • Komentowany przepis powoduje, że przedsiębiorca traci prawo do wykonywania działalności objętej wpisem w momencie wydania decyzji o zakazie wykonywania działalności, o której mowa w art. 9j ust. 1 u.c.p.g.
  • Decyzja zakazująca przedsiębiorcy dalszego prowadzenia działalności objętej wpisem podlega wzruszeniu w toku postępowania odwoławczego i może być zaskarżona do sądu administracyjnego. W konsekwencji pojawia się zasadne pytanie odnośnie do legalności działalności gospodarczej w okresie między wydaniem decyzji o zakazie a pomyślnym dla przedsiębiorcy rozstrzygnięciem uchylającym tę decyzję. Wskazuje się w piśmiennictwie, że „w interesie przedsiębiorcy leży to, aby po wykreśleniu go z rejestru i przed ponownym wpisaniem go do tego rejestru zaprzestał on wykonywania działalności gospodarczej, ponieważ z formalnego punktu widzenia wykonywanie działalności gospodarczej objętej wpisem do rejestru w tym okresie nie jest legalne”15.
1c. W przypadku wydania decyzji, o której mowa w ust. 1, wójt, burmistrz lub prezydent miasta z urzędu wykreśla przedsiębiorcę z rejestru.

komentarz

  • Decyzja o zakazie wykonywania działalności wydana na podstawie art. 9j ust. 1 u.c.p.g. niesie za sobą daleko idące konsekwencje. Po pierwsze, organ z urzędu wykreśli przedsiębiorcę z rejestru działalności regulowanej (art. 9j ust. 5 u.c.p.g.). Po drugie, organ odmówi takiemu przedsiębiorcy wpisu do rejestru, jeżeli od czasu wydania decyzji o zakazie działalności nie upłynęły trzy lata (art. 43 ust. 3 pkt 2 p.p.).
  • W poprzednim stanie prawnym obowiązywał przepis jednoznacznie wskazujący, że wykreślenie z rejestru na skutek wydania decyzji o zakazie wykonywania działalności odnosi się także do rejestrów tej działalności regulowanej prowadzonych w innych gminach16. Wobec braku podobnej regulacji należy uznać, że komentowany zakaz dotyczy wyłącznie gminy, której organ rejestrowy wydał przedmiotową decyzję.
2. Wykreślenie z rejestru następuje także w przypadku gdy:
1) wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej wpisem;
2) stwierdzono trwałe zaprzestanie wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej na terenie gminy objętej wpisem;
3) (uchylony);
4) stwierdzono, że przedsiębiorca po raz drugi przekazuje niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne do instalacji innych niż instalacje komunalne, z zastrzeżeniem art. 9e ust. 1c i 1d;
5) (uchylony).
6) przedsiębiorca nie złożył sprawozdania, o którym mowa w art. 9n, w terminie 365 dni od terminu wskazanego w art. 9n ust. 2.
3. Wykreślenie z rejestru w przypadkach określonych w ust. 2 pkt 2 i 4 następuje w drodze decyzji.

komentarz

  • Artykuł 9j ust. 2 u.c.p.g. określa drugą grupę przesłanek wykreślenia wpisu do rejestru przez prowadzący go organ. Komentowany przepis mówi jedynie o wykreśleniu z rejestru i nie stanowi podstawy do wydania decyzji o zakazie prowadzenia działalności. Wykreślenie z rejestru jest czynnością materialno-techniczną, nie następuje w formie decyzji, z wyjątkiem sytuacji, gdy wykreślenie z rejestru nastąpiło na podstawie stwierdzenia trwałego zaprzestania wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej na terenie gminy objętej wpisem lub stwierdzenia, że przedsiębiorca po raz drugi przekazuje niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne do instalacji innych niż instalacje komunalne. Wykreślenie przedsiębiorcy z rejestru działalności regulowanej w drodze decyzji umożliwia kwestionowanie tego rozstrzygnięcia w toku postępowania administracyjnego i sądowoadministracyjnego. [ramka]
  • Wykreślenie z rejestru na podstawie art. 9j ust. 2 pkt 4 u.c.p.g. stanowi przesłankę do odmowy wpisu na podstawie art. 9ja u.c.p.g.

ramka

Przyczyny wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru ©℗
• Wydanie prawomocnego orzeczenia zakazującego przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej wpisem (art. 9j ust. 2 pkt 1 u.c.p.g.) – mowa jest tu o środku karnym przewidzianym w art. 41 par. 2 ustawy z 6 czerwca 1997 r. ‒ Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1950; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1086); sąd może orzec zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej w razie skazania za przestępstwo popełnione w związku z prowadzeniem takiej działalności, jeżeli dalsze jej prowadzenie zagraża istotnym dobrom chronionym prawem; orzeczenie sądu powinno zakazywać prowadzenia działalności w zakresie odbierania odpadów od właścicieli nieruchomości;
• Stwierdzenie trwałego zaprzestania wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej na terenie gminy objętej wpisem (art. 9j ust. 2 pkt 2 u.c.p.g.); odnośnie do pojęcia „trwałego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej” por. uwagi do art. 9i u.c.p.g.;
• Stwierdzenie, że przedsiębiorca po raz drugi przekazuje zmieszane odpady komunalne, odpady zielone lub pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania do instalacji innych niż regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych (art. 9j ust. 2 pkt 4 u.c.p.g.).

Art. 9ja. [Ponowny wpis do rejestru]

Przedsiębiorca, którego wykreślono z rejestru, może uzyskać ponowny wpis do rejestru w tym samym zakresie działalności gospodarczej nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia wykreślenia z rejestru z powodów, o których mowa w art. 9j ust. 1 lub ust. 2 pkt 4.

komentarz

  • Komentowany przepis jest uszczegółowieniem art. 43 ust. 3 pkt 2 i 3 p.p. Zgodnie z nim organ prowadzący rejestr działalności regulowanej odmawia przedsiębiorcy wpisu do rejestru w przypadku wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru tej działalności regulowanej w wyniku wydania przez organ prowadzący rejestr decyzji o zakazie wykonywania przez przedsiębiorcę działalności objętej wpisem w okresie trzech lat poprzedzających złożenie wniosku (art. 43 ust. 3 pkt 2 p.p.) oraz w przypadkach określonych w odrębnych przepisach (art. 43 ust. 3 pkt 3 p.p.).
  • Warto przy tym odnotować, że art. 9ja u.c.p.g. obejmuje sytuacje, w których przedsiębiorca został wykreślony z rejestru w przypadkach:
– wydania decyzji o zakazie wykonywania przez przedsiębiorcę działalności objętej wpisem na skutek złożenia niezgodnego ze stanem faktycznym oświadczenia dołączanego do wpisu do rejestru (art. 9j ust. 1 pkt 1 u.c.p.g.),
– wydania decyzji o zakazie wykonywania przez przedsiębiorcę działalności objętej wpisem na skutek nieusunięcia naruszeń warunków wymaganych prawem do wykonywania działalności regulowanej w wyznaczonym przez organ terminie (art. 9j ust. 1 pkt 2 u.c.p.g.),
– wydania decyzji o zakazie wykonywania przez przedsiębiorcę działalności objętej wpisem na skutek rażącego naruszenia warunków wymaganych prawem do wykonywania działalności regulowanej przez przedsiębiorcę (art. 9j ust. 1 pkt 3 u.c.p.g.),
– wykreślenia z rejestru na skutek stwierdzenia, że przedsiębiorca po raz drugi przekazuje niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne do instalacji innych niż instalacje komunalne (art. 9j ust. 2 pkt 4 u.c.p.g.),
podczas gdy art. 43 ust. 3 pkt 2 p.p. odnosi się jedynie do przypadków wydania decyzji o zakazie wykonywania przez przedsiębiorcę działalności objętej wpisem. Powyższe oznacza, że ustawodawca rozszerzył katalog przesłanek uzasadniających odmowę wpisu o przypadek stwierdzenia ponownego naruszenia obowiązku przekazywania odpadów do instalacji komunalnych. Odnośnie do relacji między przepisami u.c.p.g. a p.p. por. uwagi do 9b ust. 1 u.c.p.g.

Art. 9k. [Konsekwencje naruszenia warunków wykonywania działalności]

1. W przypadku gdy stwierdzono, że gminna jednostka organizacyjna odbierająca odpady komunalne od właścicieli nieruchomości:

1) nie spełnia wymagań określonych dla podmiotu odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości,
2) po raz drugi przekazuje niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne do instalacji innych niż instalacje komunalne, z zastrzeżeniem art. 9e ust. 1c i 1d;
‒ wojewódzki inspektor ochrony środowiska zakazuje, w drodze decyzji, wykonywania przez tę jednostkę działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na okres 3 lat.
2. W przypadku naruszenia przez gminną jednostkę organizacyjną odbierającą odpady komunalne od właścicieli nieruchomości warunków wymaganych prawem do wykonywania działalności regulowanej niestanowiącego rażącego naruszenia, na wniosek tej jednostki wojewódzki inspektor ochrony środowiska może, w drodze postanowienia, określić termin usunięcia stwierdzonych naruszeń, zawieszając na ten czas postępowanie. Termin ten nie może być dłuższy niż rok od dnia doręczenia jednostce postanowienia.

komentarz

  • Gminne jednostki organizacyjne odbierające odpady komunalne obowiązane są, podobnie jak przedsiębiorcy, do spełnienia wymagań z art. 6d ust. 1 u.c.p.g. Gminne jednostki organizacyjne nie podlegają jednak obowiązkowi wpisu do rejestru działalności regulowanej przedsiębiorców odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, co uniemożliwia zastosowanie wobec nich sankcji wykreślenia z rejestru w przypadku naruszenia warunków wykonywania działalności lub naruszenia zasad wykonywania działalności.
  • Gminne jednostki organizacyjne mogą prowadzić działalność w zakresie odbioru odpadów komunalnych na podstawie indywidualnych umów z właścicielami nieruchomości niezamieszkanych, które nie zostały objęte systemem gminnym na podstawie art. 6c ust. 2 u.c.p.g. Gminne jednostki organizacyjne nie mogą odbierać odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości objętych systemem gminnym, ponieważ nie mogą wziąć udziału w przetargu organizowanym na podstawie art. 6d ust. 1 u.c.p.g.
  • Organem uprawnionym do wydania zakazu jest wojewódzki inspektor ochrony środowiska. W przeciwieństwie do decyzji w przedmiocie zakazu wykonywania działalności objętej wpisem, o której mowa w art. 9j ust. 1 u.c.p.g., decyzja kierowana do gminnych jednostek organizacyjnych nie jest natychmiast wykonalna – wykonanie tej decyzji następuje dopiero po jej uprawomocnieniu się17.
  • Analogicznie do art. 9j ust. 1a u.c.p.g. komentowany przepis umożliwia gminnej jednostce organizacyjnej usunięcie zidentyfikowanych w toku kontroli naruszeń w celu uniknięcia wydania decyzji o zakazie wykonywania działalności gospodarczej. W przeciwieństwie jednak do decyzji kierowanej do przedsiębiorcy – wyznaczenie terminu następuje w trybie wnioskowym.

Art. 9l. (uchylony)

Art. 9m. [Kalkulacja kosztów zagospodarowania niesegregowanych odpadów]Prowadzący instalację komunalną jest obowiązany, na wniosek gminy lub podmiotu odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, przedstawić szczegółową kalkulację kosztów zagospodarowania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania, z uwzględnieniem składowych tych kosztów, w terminie 7 dni od dnia jego złożenia.

komentarz

  • Komentowany przepis uprawnia gminę oraz podmiot odbierający odpady od właścicieli nieruchomości do wystąpienia do prowadzącego instalację komunalną o przedstawienie kalkulacji kosztów zagospodarowania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania, z uwzględnieniem składowych tych kosztów, w terminie siedmiu dni od dnia jego złożenia.
  • Prowadzący instalację komunalną, który nie przedstawia kalkulacji, o której mowa w art. 9m u.c.p.g., podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości 500 zł za każdy nieprzekazany dokument, wymierzanej w drodze decyzji przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, właściwego ze względu na miejsce wpisania przedsiębiorcy do rejestru działalności regulowanej (art. 9za w zw. z art. 9zb ust. 2 u.c.p.g.).

Art. 9n. [Sporządzanie rocznych sprawozdań przez podmioty odbierające odpady komunalne]

1. Podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości jest obowiązany do sporządzania rocznych sprawozdań.

komentarz

  • Komentowany przepis ustanawia obowiązek sprawozdawczy w stosunku do podmiotów odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości. Za podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości należy uznać zarówno przedsiębiorcę wpisanego do rejestru działalności regulowanej, o którym mowa w art. 9b u.c.p.g., jak i przedsiębiorcę, który odbiera odpady komunalne z naruszeniem obowiązku wpisu do rejestru, a także gminne jednostki organizacyjne odbierające odpady komunalne od właścicieli nieruchomości. W przypadku przedsiębiorcy wpisanego do rejestru działalności regulowanej obowiązki wynikające z art. 9n u.c.p.g. aktualizują się z momentem wpisu do rejestru bez względu na to, czy podmiot ten faktycznie prowadzi działalność w zakresie objętym wpisem, i pozostają aktualne do wykreślenia z rejestru (por. uwagi do art. 9j u.c.p.g.).
  • Obowiązek sprawozdawczy realizowany i rozliczany jest w skali roku.
  • Przedsiębiorca, który przekazuje nierzetelne sprawozdanie, o którym mowa w art. 9n ust. 1 u.c.p.g., podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości od 200 zł do 500 zł, jeżeli sprawozdanie zostanie uzupełnione lub poprawione w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania, o którym mowa w art. 9p ust. 2 u.c.p.g., a w przypadku niezastosowania się do wezwania – podlega karze pieniężnej w wysokości od 500 zł do 5000 zł, wymierzanej w drodze decyzji przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, właściwego ze względu na miejsce wpisania przedsiębiorcy do rejestru działalności regulowanej (art. 9x ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 9zb ust. 1 u.c.p.g.).
  • Przedsiębiorca, który przekazuje po terminie sprawozdanie, o którym mowa w art. 9n ust. 1 u.c.p.g., podlega karze pieniężnej w wysokości 100 zł za każdy dzień opóźnienia, nie więcej jednak niż za 365 dni. Karę tę wymierza w drodze decyzji wójt, burmistrz lub prezydent miasta, właściwy ze względu na miejsce wpisania przedsiębiorcy do rejestru działalności regulowanej (art. 9x ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 9zb ust. 1 u.c.p.g.).
  • W przypadku gdy przedsiębiorca postanowił zakończyć działalność gospodarczą objętą wpisem, obowiązany jest poinformować o tym organ w ciągu 14 dni od podjęcia tej decyzji (por. uwagi do art. 9i u.c.p.g.).
2. Sprawozdanie jest przekazywane wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta w terminie do dnia 31 stycznia za poprzedni rok kalendarzowy.

komentarz

  • Komentowany przepis ustanawia termin na złożenie rocznego sprawozdania. Termin ten ma charakter materialnoprawny, nie procesowy. Jak podnosi się w orzecznictwie sądów administracyjnych: „termin z art. 9n ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach ewidentnie nie jest terminem procesowym. (…) Wprawdzie bowiem obowiązek przekazania organowi sprawozdania z jego upływem nie wygasa, jednak niemożliwym jest po jego upływie terminowe zrealizowanie przewidzianego ustawą obowiązku, a nadto opóźnienie rodzi przewidziane ustawą sankcje”18. Tym samym do terminów określonych w komentowanym przepisie nie stosuje się przepisów ustawy z 14 czerwca 1960 r. ‒ Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 256; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 695; dalej: k.p.a.) w tym art. 57 par. 4 i 5 k.p.a. Jeżeli zatem 31 stycznia przypada w danym roku w dzień ustawowo wolny od pracy lub w sobotę, to nie ma zastosowania reguła, zgodnie z którą za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy następny dzień powszedni (por. art. 57 par. 4 k.p.a.).
3. Sprawozdanie zawiera:
1) imię i nazwisko lub nazwę, adres zamieszkania lub siedziby podmiotu odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, numer rejestrowy, o którym mowa w art. 9b ust. 4 pkt 5, numer rejestrowy, o którym mowa w art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile został nadany;
2) informacje o miejscu prowadzenia działalności;
3) informacje o masie:
a) poszczególnych rodzajów odebranych od właścicieli nieruchomości odpadów komunalnych oraz sposobie zagospodarowania tych odpadów, wraz ze wskazaniem nazwy i adresu instalacji, do których zostały one przekazane,
b) pozostałości z sortowania odpadów komunalnych i pozostałości z procesu mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, powstałych z odebranych od właścicieli nieruchomości odpadów komunalnych, przekazanych do składowania albo do termicznego przekształcania,
c) odpadów komunalnych przekazanych do przygotowania do ponownego użycia i recyklingu,
d) innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych będących odpadami komunalnymi, przekazanych do przygotowania do ponownego użycia, recyklingu i innych procesów odzysku.

komentarz

  • Komentowany przepis określa informacje, których wskazania wymaga prawidłowo wypełnione sprawozdanie roczne. Zalicza się do nich dane identyfikujące podmiot odbierający odpady i miejsce prowadzenia działalności objętej wpisem oraz szczegółowe informacje o masie odebranych odpadów z uwzględnieniem sposobów ich zagospodarowania.
  • Od 1 stycznia 2020 r. sprawozdania roczne są przekazywane wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta wyłącznie za pośrednictwem Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami.
  • Ze względu na przedłużenie prac związanych z uruchomieniem modułu sprawozdawczości w systemie Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami oraz wprowadzenie na terenie kraju stanu epidemicznego związanego z koronawirusem SARS-CoV-2 sprawozdania za rok 2019 przekazuje się w terminie do 31 sierpnia 2020 r. (art. 12a ust. 1 u.c.p.g.).
4. Podmiot odbierający odpady komunalne na podstawie umowy z właścicielem nieruchomości jest obowiązany zamieścić w sprawozdaniu także informacje o osiągniętych poziomach recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania w ostatnim sprawozdaniu składanym za dany rok.

komentarz

  • Rozszerzenie obowiązków sprawozdawczych wobec podmiotów odbierających odpady komunalne na podstawie umowy z właścicielem nieruchomości wynika bezpośrednio z regulacji zawartej w art. 9g u.c.p.g., która zobowiązuje je do osiągnięcia w danym roku kalendarzowym, w odniesieniu do masy odebranych przez siebie odpadów komunalnych, poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 3b ust. 2 i art. 3c ust. 2 u.c.p.g. (por. uwagi do art. 9g u.c.p.g.).
5. Podmiot, o którym mowa w ust. 4, w sprawozdaniu podaje liczbę właścicieli nieruchomości, od których odebrał odpady komunalne, oraz dołącza do sprawozdania wykaz właścicieli nieruchomości, z którymi w okresie objętym sprawozdaniem zawarł umowy na odbieranie odpadów komunalnych, a także wykaz tych właścicieli nieruchomości, z którymi umowy te uległy rozwiązaniu lub wygasły. W wykazach zamieszcza się imię i nazwisko albo nazwę oraz adres właściciela nieruchomości, adres nieruchomości oraz w przypadku rozwiązania umowy ‒ informację, do kiedy umowa obowiązywała.

komentarz

  • Podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości jest obowiązany do wskazania w sprawozdaniu liczby właścicieli nieruchomości, od których odebrał odpady komunalne, a także dołączenia do sprawozdania wykazu właścicieli nieruchomości, z którymi w danym roku zawarł umowy na odbieranie odpadów komunalnych, oraz wykazu tych właścicieli nieruchomości, z którymi umowy te uległy rozwiązaniu lub wygasły. W przypadku budynków wielolokalowych wskazuje się dane kontaktowe wspólnoty mieszkaniowej albo spółdzielni mieszkaniowej – odpowiednio do art. 2 ust. 3 u.c.p.g.
6. Podmiot, o którym mowa w ust. 1, który w danym roku nie odbierał na terenie danej gminy odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, przekazuje wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta, w terminie, o którym mowa w ust. 2, sprawozdanie zerowe.

komentarz

  • Podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości jest obowiązany do składania sprawozdań zerowych w odniesieniu do okresów, w których nie prowadził działalności gospodarczej objętej wpisem. Pojęcie sprawozdania zerowego odnosi się do sposobu wypełnienia sprawozdania, o którym mowa w art. 9n ust. 1 u.c.p.g.
  • Komentowany przepis został wprowadzony ustawą z 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 87). W poprzednim stanie prawnym kwestia istnienia obowiązku sprawozdawczego w świetle faktycznego zaprzestania odbierania odpadów komunalnych przy jednoczesnym pozostawaniu w rejestrze działalności regulowanej budziła liczne wątpliwości. W orzecznictwie NSA wyodrębniły się dwie linie orzecznicze odnoszące się do tego zagadnienia. Zgodnie z pierwszą z nich adresatem obowiązku sprawozdawczego, o którym mowa w art. 9n ust. 1 u.c.p.g., miał być wyłącznie podmiot faktycznie świadczący usługi w zakresie odbierania odpadów w oparciu o stosowną umowę. Tezę tę uzasadniano celem ustanowienia obowiązku sprawozdawczego, którym „jest przedstawienie obrazu postępowania z odpadami, ich odzyskiem, recyklingiem, co w przypadku podmiotów nieprowadzących w konkretnej gminie danej działalności jest bezprzedmiotowe, gdyż pozostaje obojętne dla celu zamierzonego przez ustawodawcę”19. W drugiej linii orzeczniczej zwyciężyło podejście formalne i połączenie obowiązku sprawozdawczego z samym tylko faktem posiadania wpisu w rejestrze działalności regulowanej: „obowiązkiem sprawozdawczym jest obciążony każdy podmiot, który według wpisu do rejestru działalności regulowanej jest podmiotem/przedsiębiorcą prowadzącym działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, a nie tylko podmiot faktycznie odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości. (…) Przyjęcie, że faktyczne nieodbieranie odpadów zwalnia od informowania organu (składania sprawozdań) w istocie doprowadziłoby do sytuacji faworyzującej określoną grupę podmiotów, a przez to naruszyłoby zasadę równości wobec prawa. Prowadząc działalność, przedsiębiorca może bowiem mieć okresy braku aktywności na rynku, ale to nie oznacza, że nie jest przedsiębiorcą prowadzącym działalność polegającą na odbieraniu odpadów komunalnych. Jest on takim przedsiębiorcą zarówno przed pierwszym dokonaniem odbioru odpadów komunalnych, w okresach przerwy pomiędzy odbieraniem tych odpadów, jak i po zaprzestaniu faktycznego odbierania odpadów komunalnych, aż do momentu wykreślenia z rejestru. Różnicowanie tych okresów działalności w kontekście ciążącego na przedsiębiorcy obowiązku składania sprawozdań jest nieuzasadnione”20.
  • Powyższy problem został rozwiązany przez dodanie art. 9n ust. 6 u.c.p.g. Ustawodawca przychylił się do drugiej z zaprezentowanych linii orzeczniczych, opowiadającej się za formalnym charakterem obowiązku sprawozdawczego. Potwierdza to orzecznictwo NSA: „w obecnym stanie prawnym nie ulega więc wątpliwości, że każdy przedsiębiorca wpisany do prowadzonego rejestru działalności regulowanej w zakresie odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości ma obowiązek składania sprawozdania niezależnie od tego, czy rzeczywiście w danym okresie odpady odbierał. Takie rozwiązanie jest niezbędne dla realizacji przez właściwe organy obowiązku ciągłej analizy stanu gospodarowania odpadami komunalnymi na danym terenie gminy czy miasta”21. Jednocześnie podnosi się, że obowiązek składania sprawozdania zerowego dotyczy jedynie takiego podmiotu, który „generalnie na terenie danej gminy odpady komunalne odbierał, lecz z jakiegoś względu nie czynił tego w kolejnym półroczu, a nie każdego podmiotu wpisanego do rejestru”22. Powyższe oznacza, że sankcja za niezłożenie sprawozdania zerowego nie może dotyczyć podmiotu, który takiej działalności nie podjął mimo dokonania wpisu w rejestrze działalności regulowanej.
7. Sprawozdanie jest przekazywane wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta za pośrednictwem Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami.

komentarz

  • Od 1 stycznia 2020 r. sprawozdanie, o którym mowa w art. 9n ust. 1 u.c.p.g., może być przekazane właściwemu organowi rejestrowemu wyłącznie za pośrednictwem modułu sprawozdawczości funkcjonującego w Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami. Jednocześnie ze względu na przedłużenie prac związanych z uruchomieniem wszystkich funkcjonalności Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami oraz z uwagi na wprowadzenie na terenie kraju stanu epidemicznego związanego z koronawirusem SARS-CoV-2 sprawozdania za rok 2019 przekazuje się w terminie do 31 sierpnia 2020 r. (art. 12a ust. 1 u.c.p.g.).

Art. 9na. [Sporządzanie rocznych sprawozdań przez podmioty prowadzące punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych]

1. Podmiot prowadzący punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych, z wyłączeniem gminy, jest obowiązany do sporządzania rocznych sprawozdań.

2. Sprawozdanie jest przekazywane wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta w terminie do 31 stycznia za poprzedni rok kalendarzowy.
3. Sprawozdanie zawiera:
1) imię i nazwisko lub nazwę, adres zamieszkania lub siedziby podmiotu prowadzącego punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych, numer rejestrowy, o którym mowa w art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile został nadany;
2) informacje o miejscu prowadzenia punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych;
3) informacje o masie:
a) poszczególnych rodzajów zebranych odpadów komunalnych oraz sposobie ich zagospodarowania, wraz ze wskazaniem nazwy i adresu instalacji, do których zostały one przekazane,
b) pozostałości z sortowania odpadów komunalnych powstałych z zebranych odpadów komunalnych, przekazanych do składowania,
c) odpadów komunalnych przekazanych do przygotowania do ponownego użycia i recyklingu,
d) innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych będących odpadami komunalnymi, przekazanych do przygotowania do ponownego użycia, recyklingu i innych procesów odzysku.
4. Sprawozdanie jest przekazywane wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta za pośrednictwem Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami.

komentarz

  • Komentowany przepis nakłada na podmiot prowadzący punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych, z wyłączeniem gmin, obowiązek sporządzania rocznych sprawozdań. Jest to analogiczne rozwiązanie do przewidzianego w art. 9n ust. 1 u.c.p.g. obowiązku przedsiębiorcy odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości (por. uwagi do art. 9n u.c.p.g.). Za przekazanie sprawozdań nierzetelnych lub złożenie ich po terminie grożą administracyjne kary pieniężne. [ramka]

ramka

Kary administracyjne za lekceważenie obowiązków sprawozdawczych ©℗
Podmiot prowadzący punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych, który:
• przekazuje nierzetelne sprawozdanie, o którym mowa w art. 9na ust. 1 u.c.p.g., podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości od 200 zł do 500 zł, jeżeli sprawozdanie zostanie uzupełnione lub poprawione w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania, o którym mowa w art. 9p ust. 2, a w przypadku niezastosowania się do wezwania od 500 zł do 5000 zł, wymierzanej w drodze decyzji przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, właściwego ze względu na miejsce wpisania przedsiębiorcy do rejestru działalności regulowanej (art. 9xa ust. pkt 2 w zw. z art. 9zb ust. 1a u.c.p.g.);
• przekazuje po terminie sprawozdanie, o którym mowa w art. 9n ust. 1 u.c.p.g., podlega karze pieniężnej w wysokości 100 zł za każdy dzień opóźnienia, nie więcej jednak niż za 365 dni; karę tę wymierza w drodze decyzji wójt, burmistrz lub prezydent miasta, właściwy ze względu na miejsce wpisania przedsiębiorcy do rejestru działalności regulowanej (art. 9xa pkt 3 w zw. z art. 9zb ust. 1a u.c.p.g.).

Art. 9nb. [Sporządzanie rocznych sprawozdań przez podmioty zbierające odpady komunalne]

1. Podmiot zbierający odpady komunalne, z wyłączeniem podmiotu, o którym mowa w art. 9na ust. 1, oraz podmiotu zbierającego odpady komunalne przyjmującego odpady komunalne od innego zbierającego odpady komunalne, jest obowiązany do sporządzania rocznych sprawozdań.

2. Sprawozdanie jest przekazywane wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta w terminie do 31 stycznia za poprzedni rok kalendarzowy.
3. Sprawozdanie zawiera:
1) imię i nazwisko lub nazwę, adres zamieszkania lub siedziby podmiotu zbierającego odpady komunalne, numer rejestrowy, o którym mowa w art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile został nadany;
2) informacje o miejscu prowadzenia działalności;
3) informacje o masie:
a) poszczególnych rodzajów zebranych odpadów komunalnych, ze szczególnym uwzględnieniem odpadów opakowaniowych, wraz ze wskazaniem nazwy i adresu instalacji, do których zostały przekazane zebrane odpady komunalne,
b) odpadów komunalnych przygotowanych do ponownego użycia i do recyklingu, powstałych z zebranych odpadów komunalnych.
3a. Do złożenia sprawozdania w terminie, o którym mowa w ust. 2, jest obowiązany również podmiot zbierający odpady komunalne, o którym mowa w ust. 1, posiadający zezwolenie na zbieranie odpadów komunalnych w miejscu położonym na obszarze danej gminy, który w danym roku nie zbierał na terenie tej gminy odpadów komunalnych.
4. Sprawozdanie jest przekazywane wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta za pośrednictwem Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami.

komentarz

  • Komentowany przepis nakłada na podmiot zbierający odpady komunalne obowiązek sporządzania rocznych sprawozdań. Jest to analogiczne rozwiązanie do przewidzianego w art. 9n ust. 1 u.c.p.g. obowiązku przedsiębiorcy odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości (por. uwagi do art. 9n ust. 1 u.c.p.g.).
  • Jeżeli chodzi o art. 9nb ust. 3a u.c.p.g., to mimo braku doprecyzowania ze strony ustawodawcy należy przyjąć, że obowiązek złożenia rocznego sprawozdania przez podmiot zbierający odpady komunalne, który ma zezwolenie na zbieranie odpadów komunalnych w miejscu położonym na obszarze danej gminy, a który w danym roku nie zbierał na terenie tej gminy odpadów komunalnych, dotyczy sprawozdania zerowego.
  • Podmiot zbierający odpady komunalne, który przekazuje nierzetelne sprawozdanie, o którym mowa w art. 9nb ust. 1 u.c.p.g., podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości od 200 zł do 500 zł, jeżeli sprawozdanie zostanie uzupełnione lub poprawione w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania, o którym mowa w art. 9p ust. 2 u.c.p.g., a w przypadku niezastosowania się do wezwania od 500 zł do 5000 zł, wymierzanej w drodze decyzji przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, właściwego ze względu na miejsce położenia punktu zbierania odpadów komunalnych, stanowiących frakcje odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła (art. 9xaa pkt 1 w zw. z art. 9zb ust. 1aa u.c.p.g.).
  • Podmiot zbierający odpady komunalne, który przekazuje po terminie sprawozdanie, o którym mowa w art. 9nb ust. 1 u.c.p.g., podlega karze pieniężnej w wysokości 100 zł za każdy dzień opóźnienia, nie więcej jednak niż za 365 dni. Karę tę wymierza w drodze decyzji wójt, burmistrz lub prezydent miasta, właściwy ze względu na miejsce położenia punktu zbierania odpadów komunalnych, stanowiących frakcje odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła (art. 9xaa pkt 2 w zw. z art. 9zb ust. 1aa u.c.p.g.).

Art. 9o. [Sporządzanie kwartalnych sprawozdań przez podmioty prowadzące działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych]

1. Podmiot prowadzący działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych jest obowiązany do sporządzania kwartalnych sprawozdań.

2. Sprawozdanie jest przekazywane wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta w terminie do końca miesiąca następującego po kwartale, którego dotyczy.
3. Sprawozdanie zawiera:
1) imię i nazwisko lub nazwę, adres zamieszkania lub siedziby podmiotu prowadzącego działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych, numer decyzji w sprawie wydania zezwolenia na prowadzenie tej działalności, o ile nie jest zwolniony z obowiązku jej posiadania, oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile został nadany;
2) informację, za który kwartał i rok sporządzane jest sprawozdanie;
3) informacje o ilości odebranych z obszaru gminy nieczystości ciekłych:
a) bytowych,
b) przemysłowych;
4) informacje o ilości przekazanych do stacji zlewnej odebranych z obszaru gminy nieczystości ciekłych:
a) bytowych,
b) przemysłowych
‒ wraz ze wskazaniem nazwy i adresu stacji zlewnej, do której zostały przekazane odebrane nieczystości ciekłe;
5) wyjaśnienia dotyczące różnicy między ilością nieczystości ciekłych odebranych z obszaru gminy a ilością tych nieczystości przekazanych do stacji zlewnych, jeżeli występuje taka różnica;
6) liczbę właścicieli nieruchomości, od których zostały odebrane nieczystości ciekłe;
7) datę sporządzenia sprawozdania;
8) podpis prowadzącego działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych lub podpis osoby upoważnionej do występowania w jego imieniu na podstawie pełnomocnictwa.
4. Podmiot, o którym mowa w ust. 1, dołącza do sprawozdania wykaz właścicieli nieruchomości, z którymi w okresie objętym sprawozdaniem zawarł umowy na opróżnianie zbiorników bezodpływowych i transport nieczystości ciekłych, oraz wykaz właścicieli nieruchomości, z którymi umowy te uległy rozwiązaniu lub wygasły. W wykazach zamieszcza się imię i nazwisko albo nazwę oraz adres właściciela nieruchomości, a także adres nieruchomości.

komentarz

  • Komentowany przepis nakłada na podmiot prowadzący działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych obowiązek sporządzania kwartalnych sprawozdań. Jest to analogiczne rozwiązanie (pomijając częstotliwość składania sprawozdań) do przewidzianego w art. 9n ust. 1 u.c.p.g. obowiązku przedsiębiorcy odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości (por. uwagi do art. 9n ust. 1 u.c.p.g.).
  • Podmiot prowadzący działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych, który przekazuje nierzetelne sprawozdanie, o którym mowa w art. 9o ust. 1 u.c.p.g., podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości od 200 zł do 500 zł, jeżeli sprawozdanie zostanie uzupełnione lub poprawione w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania, o którym mowa w art. 9p ust. 2, a w przypadku niezastosowania się do wezwania od 500 zł do 5000 zł, wymierzanej w drodze decyzji przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych (art. 9xb ust. pkt 1 w zw. z art. 9zb ust. 1b u.c.p.g.).
  • Podmiot prowadzący działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych, który przekazuje po terminie sprawozdanie, o którym mowa w art. 9o ust. 1 u.c.p.g., podlega karze pieniężnej w wysokości 100 zł za każdy dzień opóźnienia, nie więcej jednak niż za 365 dni. Karę tę wymierza w drodze decyzji wójt, burmistrz lub prezydent miasta, właściwy ze względu na miejsce prowadzenia działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych (art. 9xb pkt 2 w zw. z art. 9zb ust. 1b u.c.p.g.).

Art. 9oa. [Informacje przekazywane przez podmiot prowadzący instalację komunalną przedsiębiorcy odbierającemu odpady komunalne]

1. Prowadzący instalację komunalną jest obowiązany przekazać przedsiębiorcy odbierającemu odpady komunalne od właścicieli nieruchomości lub gminie, z którymi ma zawarte umowy, informację o odpadach przekazanych mu przez tego przedsiębiorcę lub gminę, które poddał procesowi przygotowania do ponownego użycia, recyklingu lub przekazał w tym celu innemu posiadaczowi odpadów.

2. Informacja o odpadach pochodzących z odpadów komunalnych z terenu danej gminy zawiera dane o:
1) rodzajach i masie odpadów papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła poddanych recyklingowi i przygotowanych do ponownego użycia lub przekazanych w tym celu innemu posiadaczowi odpadów wraz ze wskazaniem procesu odzysku, któremu został poddany odpad;
2) rodzajach i masie odpadów budowlanych i rozbiórkowych stanowiących odpady komunalne przygotowanych do ponownego użycia, poddanych recyklingowi oraz poddanych innym formom odzysku lub przekazanych w tym celu innemu posiadaczowi odpadów wraz ze wskazaniem procesu odzysku, któremu został poddany odpad;
3) masie wytworzonych i poddanych składowaniu pozostałości z sortowania i pozostałości z mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych.
3. Informacja o masie odpadów komunalnych poddanych recyklingowi, przygotowanych do ponownego użycia oraz poddanych odzyskowi może być podawana jako iloczyn średniego procentowego wskaźnika osiągniętego w danej instalacji, odpowiednio dla:
1) recyklingu, lub
2) przygotowania do ponownego użycia, lub
3) odzysku
‒ oraz łącznej masy odpadów komunalnych przekazanych przez gminę.
4. Informacja o masie pozostałości z sortowania i pozostałości z mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych poddanych składowaniu może być podawana jako iloczyn średniego procentowego wskaźnika osiągniętego w danej instalacji dla poddanych składowaniu odpowiednio:
1) pozostałości z sortowania odpadów komunalnych, lub
2) pozostałości z mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych
‒ oraz łącznej masy odpadów komunalnych przekazanych przez gminę.
5. Prowadzący instalację komunalną przekazuje informację o odpadach, które poddał procesowi przygotowania do ponownego użycia, recyklingu lub odzysku innymi metodami lub przekazał w tym celu innemu posiadaczowi odpadów:
1) przedsiębiorcy odbierającemu odpady komunalne od właścicieli nieruchomości dwa razy w roku: za pierwsze półrocze ‒ w terminie do dnia 15 lipca i za drugie półrocze – w terminie do dnia 15 stycznia;
2) gminie raz w roku ‒ w terminie do dnia 15 stycznia za poprzedni rok kalendarzowy.
6. Minister właściwy do spraw klimatu może określić, w drodze rozporządzenia, wzór informacji, o której mowa w ust. 1, kierując się potrzebą ujednolicenia zawartych w niej danych.

komentarz

  • Adresatem obowiązku określonego w art. 9oa ust. 1 u.c.p.g. jest podmiot prowadzący instalację komunalną. Jest on obowiązany przekazać przedsiębiorcy odbierającemu odpady komunalne od właścicieli nieruchomości lub gminie, z którymi ma zawarte umowy, informację w zakresie zagospodarowania odpadów przekazanych mu przez te podmioty.
  • Kolejne ustępy przepisu doprecyzowują zakres przedmiotowego obowiązku, którego realizacja wymaga przekazania informacji o poszczególnych rodzajach odpadów poddanych procesowi przygotowania do ponownego użycia, recyklingu lub odzysku innymi metodami lub przekazanych w tym celu innemu posiadaczowi odpadów.
  • Informacja o powyższej treści jest przekazywana, odpowiednio, dwa razy w roku w terminie do 15 lipca i za drugie półrocze ‒ w terminie do 15 stycznia – w przypadku przedsiębiorcy odbierającemu odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, oraz raz w roku w terminie do 15 stycznia za poprzedni rok kalendarzowy – w przypadku gminy.
  • Do chwili obecnej nie zostały wydane przepisy wykonawcze określające wzór informacji, o której mowa w art. 9oa ust. 1 u.c.p.g.

Art. 9p. [Weryfikacja sprawozdań]

1. W celu weryfikacji danych zawartych w sprawozdaniu, o którym mowa w art. 9n ust. 1, art. 9na ust. 1, art. 9nb ust. 1 lub art. 9o ust. 1, wójt, burmistrz lub prezydent miasta może zobowiązać podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, podmiot prowadzący punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych, podmiot zbierający odpady komunalne, podmiot prowadzący działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych, prowadzącego instalację komunalną lub innego posiadacza odpadów do okazania dokumentacji, na podstawie której są sporządzane dokumenty na potrzeby ewidencji odpadów oraz dokumentów potwierdzających przetworzenie odpadów.

2. W przypadku gdy sprawozdanie jest sporządzone nierzetelnie, wójt, burmistrz lub prezydent miasta wzywa podmiot, który przekazał sprawozdanie, do jego uzupełnienia lub poprawienia w terminie 14 dni.

komentarz

  • Komentowany przepis upoważnia wójta, burmistrza lub prezydenta miasta do dokonania weryfikacji sprawozdań składanych przez podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, przez podmiot prowadzący punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych, przez podmiot zbierający odpady komunalne, przez podmiot prowadzący działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych oraz przez prowadzącego instalację komunalną lub innego posiadacza odpadów.
  • Weryfikacja sprawozdań nie odbywa się na podstawie przepisów k.p.a. ani nie jest częścią kontroli, o której mowa w art. 9u ust. 1 u.c.p.g. Należy więc uznać, że omawiana regulacja wprowadza autonomiczny i, w założeniu, kompleksowy tryb weryfikacji sprawozdań.
  • Przez weryfikację sprawozdania należy rozumieć czynności materialno-techniczne podejmowane przez pracowników urzędów gminnych lub miejskich, prowadzące do porównania danych ze sprawozdań kwartalnych ze stanem rzeczywistym.
  • Przeprowadzenie weryfikacji nie kończy się rozstrzygnięciem (pozytywnym czy negatywnym). Jedynym skutkiem jej przeprowadzenia może być użycie instrumentu prawnego w postaci wezwania do uzupełnienia lub poprawienia sprawozdania w przypadku stwierdzenia jego nierzetelności.
  • Gdy organ stwierdzi w toku wykonywania czynności weryfikacyjnych, że dane ze sprawozdania nie odpowiadają rzeczywistości, jest obowiązany do wezwania podmiotu składającego sprawozdanie do jego uzupełnienia lub poprawienia w terminie 14 dni.

Art. 9q. [Sprawozdanie sporządzane przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta]

1. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest obowiązany do sporządzania rocznego sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi.

komentarz

  • Obowiązkiem sprawozdawczym zostały obciążone organy gminy. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest obowiązany do sporządzenia i przekazania rocznych sprawozdań marszałkowi województwa i wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska według ich właściwości miejscowej. Obowiązek realizowany jest rocznie (lata kalendarzowe), za pośrednictwem modułu sprawozdawczości funkcjonującego w Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami.
2. Sprawozdanie jest przekazywane marszałkowi województwa i wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska w terminie do 31 marca roku następującego po roku, którego dotyczy.

komentarz

  • Komentowany przepis określa termin przekazania sprawozdania. Termin ten, podobnie jak w przypadku terminów określonych na potrzeby składania kwartalnych sprawozdań przez podmioty odbierające odpady komunalne do właścicieli nieruchomości, ma charakter materialnoprawny, nie procesowy. W związku z tym aktualne pozostają uwagi poczynione w komentarzu do art. 9n ust. 2 u.c.p.g. Jednocześnie ze względu na przedłużenie prac związanych z uruchomieniem wszystkich funkcjonalności Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami oraz z uwagi na wprowadzenie na terenie kraju stanu epidemicznego związanego z koronawirusem SARS-CoV-2 sprawozdania za rok 2019 przekazuje się w terminie do 31 października 2020 r. (art. 12a ust. 2 u.c.p.g.).
  • Gmina, która przekazuje sprawozdanie po ustawowym terminie, podlega karze pieniężnej w wysokości 100 zł za każdy dzień opóźnienia, nie więcej jednak niż za 365 dni, wymierzanej w drodze decyzji przez właściwego wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska (art. 9z ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 9zb ust. 2 u.c.p.g.). Zastosowanie tej sankcji jest niezależne od jakichkolwiek innych okoliczności poza przekazaniem sprawozdania po terminie23. Kwestie związane z powstaniem opóźnienia, takie jak nagłe zmiany kadrowe czy wejście w życie nowelizacji ustawy, nie wpływają na konieczność zastosowania komentowanego przepisu24.
  • Wójt, burmistrz lub prezydent miasta może złożyć wniosek do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o zawieszenie zapłaty kary pieniężnej, o której mowa w art. 9z ust. 2 u.c.p.g., przed upływem terminu, w którym ma być ona uiszczona.
3. Sprawozdanie zawiera:
1) nazwę gminy lub związku międzygminnego, który przejął zadania gminy, o których mowa w art. 3 ust. 2, w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi, rodzaj gminy i liczbę mieszkańców gminy lub związku międzygminnego;
2) informacje o masie poszczególnych rodzajów odpadów komunalnych odebranych z terenu gminy oraz sposobie ich zagospodarowania, wraz ze wskazaniem nazwy i adresu instalacji, do których zostały przekazane;
3) informacje o działających na terenie gminy punktach selektywnego zbierania odpadów komunalnych, masie odpadów w nich zebranych oraz o sposobie ich zagospodarowania, wraz ze wskazaniem nazwy i adresu instalacji, do których zostały przekazane zebrane odpady komunalne;
4) informacje o masie pozostałości z sortowania i pozostałości z mechaniczno-biologicznego przetwarzania, przekazanych do składowania powstałych z odebranych i zebranych z terenu gminy odpadów komunalnych;
5) informacje o osiągniętych poziomach:
a) recyklingu i przygotowania do ponownego użycia odpadów komunalnych,
b) recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych stanowiących odpady komunalne,
c) ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania;
6) liczbę właścicieli nieruchomości, od których zostały odebrane odpady komunalne.

komentarz

  • Co do danych zawartych w sprawozdaniu aktualne pozostają rozważania przedstawione w komentarzu do art. 9n i 9o u.c.p.g.
4. Niezłożenie sprawozdania jest równoznaczne z niewykonaniem obowiązków, o których mowa w art. 3b i art. 3c.

komentarz

  • W pierwszej kolejności należy zauważyć, że niezłożenie przez gminę sprawozdania rocznego jest obarczone poważną sankcją. Naruszenie to zostało zrównane z niewykonaniem obowiązków ustawowych dotyczących celów w zakresie recyklingu i przygotowania do ponownego użycia odpadów komunalnych, z wyłączeniem innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych stanowiących odpady komunalne, a także recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych stanowiących odpady komunalne oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania. Powyższe wskazuje, że intencją prawodawcy było zmobilizowanie gmin do terminowego składania sprawozdań rocznych.
  • W tym miejscu konieczne jest poczynienie kilku uwag dotyczących ustalenia, kiedy mamy do czynienia z niezłożeniem sprawozdania, a kiedy z opóźnieniem w jego złożeniu. Przepisy u.c.p.g. penalizują bowiem nie tylko niezłożenie sprawozdania (art. 9z ust. 2 w zw. z art. 9q ust. 4 u.c.p.g.), lecz także opóźnienie w jego złożeniu (art. 9z ust. 1 u.c.p.g.). Jednocześnie ustawodawca nie określił jakichkolwiek przesłanek pozwalających uznać, że sprawozdanie nie zostało w ogóle złożone. Dlatego należy uznać, że z niezłożeniem sprawozdania będziemy mieć do czynienia dopiero w sytuacji, w której gmina nie złoży sprawozdania do momentu wydania decyzji o nałożeniu na nią kary pieniężnej, o której mowa w art. 9z ust. 2 w zw. z art. 9q ust. 4 u.c.p.g. Postępowanie w sprawie nałożenia kary pieniężnej w związku z niezłożeniem rocznego sprawozdania toczy się według przepisów k.p.a. Należy w związku z tym podkreślić, że złożenie przez gminę rocznego sprawozdania po wszczęciu postępowania w sprawie nałożenia kary, ale przed wydaniem decyzji w sprawie, powinno prowadzić do uznania, że sprawozdanie zostało złożone, a wszczęte postępowanie stało się bezprzedmiotowe (art. 105 par. 1 k.p.a.).
  • Niezależnie od powyższego uważamy, że komentowany przepis został sformułowany wadliwie, co istotnie utrudnia jego stosowanie. Z jednej strony obowiązek przekazywania sprawozdań rocznych rozliczany jest w okresach rocznych. Z drugiej strony niezłożenie rocznego sprawozdania ma oznaczać niewykonanie obowiązków, m.in. w zakresie ograniczenia masy odpadów ulegających biodegradacji deponowanych na składowiskach, odpowiednio do art. 3c ust. 1 pkt 2 u.c.p.g., który na realizację tego obowiązku wyznacza datę 16 lipca 2020 r. W konsekwencji powyższe prowadzi do uznania, że w przypadku gmin obowiązek ograniczenia masy odpadów ulegających biodegradacji rozliczany jest wyłącznie w dacie wskazanej w art. 3c ust. 1 pkt 2 u.c.p.g. (16 lipca 2020 r.).
  • Mając na uwadze powyższe, należy uznać, że w obecnym stanie prawnym dyskusyjna jest możliwość sankcjonowania gminy z tytułu niewykonania obowiązków wynikających z art. 3c ust. 1 pkt 2 u.c.p.g. w systemie rocznym.
5. Sprawozdanie jest przekazywane marszałkowi województwa za pośrednictwem Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami.

komentarz

  • Od 1 stycznia 2020 r. sprawozdania roczne są przekazywane marszałkowi województwa i wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska wyłącznie za pośrednictwem Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami.

Art. 9r. [Weryfikacja sprawozdania przez marszałka województwa]

1. Marszałek województwa weryfikuje dane zawarte w sprawozdaniu, o którym mowa w art. 9q ust. 1.

2. W przypadku gdy sprawozdanie, o którym mowa w art. 9q ust. 1, jest sporządzone nierzetelnie, marszałek województwa wzywa wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, który przekazał sprawozdanie, do jego uzupełnienia lub poprawienia w terminie 30 dni, a w przypadku gdy jest to drugie lub kolejne wezwanie - w terminie 14 dni.
3. Jeżeli z weryfikacji, o której mowa w ust. 1, wynika, że gmina dopuściła się naruszenia, o którym mowa w art. 9z ust. 1 lub 2, marszałek województwa zawiadamia o stwierdzonym naruszeniu wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.

komentarz

  • Złożenie przez gminę rocznego sprawozdania marszałkowi województwa rozpoczyna proces weryfikacji danych sprawozdania. Komentowany przepis nie wskazuje, w jakim trybie i na podstawie jakich dokumentów dokonywana jest weryfikacja danych z rocznego sprawozdania gminnego. Wydaje się, że w celu jej przeprowadzenia marszałek województwa może korzystać z dokumentów pozyskanych w toku wykonywania uprawnień kontrolnych nad prowadzącymi instalacje komunalne (por. uwagi do art. 9w u.c.p.g.). Nierzetelne sprawozdanie będzie więc takim sprawozdaniem, które nie odzwierciedla stanu rzeczywistego, udokumentowanego w ramach realizacji uprawnień kontrolnych marszałka województwa.
  • Stwierdzenie nierzetelności sprawozdania powoduje, że marszałek województwa wzywa wójta, burmistrza lub prezydenta miasta do jego uzupełnienia lub poprawienia. Ustawodawca zastosował tutaj analogiczny mechanizm jak w przypadku weryfikacji kwartalnych sprawozdań, z tą różnicą, że termin na uzupełnienie lub poprawienie wynosi, odpowiednio, 30 dni oraz – w przypadku drugiego lub kolejnego wezwania – 14 dni.
  • Gmina, która przekazuje nierzetelne sprawozdanie roczne, podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości od 200 zł do 500 zł, jeżeli sprawozdanie zostanie uzupełnione lub poprawione odpowiednio w terminie 30 lub 14 dni od dnia doręczenia wezwania do uzupełnienia lub poprawienia sprawozdania, a w przypadku niezastosowania się do wezwania od 500 zł do 5000 zł. Karę wymierza w drodze decyzji właściwy wojewódzki inspektor ochrony środowiska (art. 9z ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 9zb ust. 2 u.c.p.g.).
Odnośnie do pojęcia nierzetelności sprawozdania – por. uwagi do art. 9p ust. 2 u.c.p.g.

Art. 9s. [Sprawozdanie marszałka województwa]

1. Marszałek województwa jest obowiązany do sporządzania rocznego sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi.

2. Sprawozdanie jest przekazywane ministrowi właściwemu do spraw klimatu w terminie do 15 lipca roku następującego po roku, którego dotyczy.

komentarz

  • Marszałek województwa, do którego składane są roczne sprawozdania gminy, jest obowiązany do sporządzenia i złożenia ministrowi właściwemu ds. klimatu rocznych sprawozdań z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami.
  • Podobnie jak w przypadku terminu na złożenie sprawozdań kwartalnych (art. 9n ust. 2 u.c.p.g.) i rocznych sprawozdań gminy (art. 9q ust. 2 u.c.p.g.) termin określony w komentowanej regulacji ma charakter materialnoprawny, nie procesowy. W związku z tym aktualne pozostają uwagi poczynione w komentarzu do art. 9n ust. 2 u.c.p.g.
  • Jednocześnie ze względu na przedłużenie prac związanych z uruchomieniem wszystkich funkcjonalności Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami oraz z uwagi na wprowadzenie na terenie kraju stanu epidemicznego związanego z koronawirusem SARS-CoV-2 sprawozdania za rok 2019 przekazuje się w terminie do 31 grudnia 2020 r. (art. 12a ust. 3 u.c.p.g.).
3. Sprawozdanie zawiera:
1) nazwę województwa, rodzaj i liczbę gmin lub związków międzygminnych, które przejęły zadania gminy, o których mowa w art. 3 ust. 2, w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi, oraz liczbę mieszkańców województwa;
2) informacje o masie poszczególnych rodzajów odebranych z terenu województwa odpadów komunalnych oraz sposobie ich zagospodarowania, wraz ze wskazaniem nazwy i adresu instalacji, do których zostały przekazane;
3) informacje o działających na terenie województwa punktach selektywnego zbierania odpadów komunalnych i podmiotach zbierających odpady komunalne, o których mowa w art. 9nb ust. 1;
4) informacje o masie pozostałości z sortowania i pozostałości z mechaniczno-biologicznego przetwarzania, przekazanych do składowania powstałych z odebranych i zebranych z terenu województwa odpadów komunalnych;
5) informacje o osiągniętych przez gminy lub związki międzygminne, które przejęły zadania gminy, o których mowa w art. 3 ust. 2, w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi, z terenu województwa poziomach:
a) recyklingu i przygotowania do ponownego użycia odpadów komunalnych,
b) recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych stanowiących odpady komunalne,
c) ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania;
6) liczbę właścicieli nieruchomości, od których zostały odebrane odpady komunalne.
4. W przypadku gdy sprawozdanie jest sporządzone nierzetelnie, minister właściwy do spraw klimatu wzywa marszałka województwa, który przekazał sprawozdanie, do jego uzupełnienia lub poprawienia w terminie 30 dni.
5. Sprawozdanie jest przekazywane ministrowi właściwemu do spraw klimatu za pośrednictwem Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami.

komentarz

  • Artykuł 9s ust. 3 zawiera zakres informacji, które powinno zawierać roczne sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi.
  • Regulacja w zakresie weryfikacji sprawozdań przekazywanych przez marszałka województwa określona w art. 9s ust. 4 u.c.p.g. jest analogiczna do tej zawartej w art. 9r ust. 2 u.c.p.g., dlatego aktualne pozostają uwagi poczynione w komentarzu do tego przepisu.
  • Za niezłożenie sprawozdania rocznego lub uchybienie terminowi przekazania sprawozdania przez marszałka w przepisach u.c.p.g. nie została przewidziana sankcja.
  • Od 1 stycznia 2020 r. sprawozdania roczne są przekazywane marszałkowi województwa i wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska wyłącznie za pośrednictwem Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami.

Art. 9t. (uchylony)

Art. 9ta. [Kryteria oceny dotrzymania terminu]1. Termin do złożenia deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz sprawozdań, o których mowa w art. 9o ust. 1, uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem deklaracja lub sprawozdanie zostało:

1) nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. ‒ Prawo pocztowe (Dz.U. z 2018 r. poz. 2188 oraz z 2019 r. poz. 1051 i 1495) lub
2) wysłane w formie dokumentu elektronicznego do właściwego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, marszałka województwa, wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska lub ministra właściwego do spraw klimatu, a nadawca otrzymał urzędowe poświadczenie odbioru.

komentarz

  • Komentowany przepis ma charakter porządkowy i jest analogiczny do regulacji zawartej w art. 57 par. 5 pkt 1 i 2 k.p.a. Zgodnie z nią deklaracje o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz sprawozdania przedstawianych przez podmioty prowadzące działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych uznaje się za złożone w terminie, jeżeli przed jego upływem zostaną nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego lub wysłane w formie dokumentu elektronicznego do właściwego organu.
  • O zachowaniu terminu do wniesienia odwołania decyduje data stempla pocztowego25. W przypadku przekazania właściwemu organowi deklaracji lub sprawozdania za pośrednictwem komunikacji elektronicznej termin uznaje się za zachowany wyłącznie w przypadku urzędowego poświadczenia odbioru dokumentu przez jego adresata.
2. W przypadku awarii systemu teleinformatycznego, w którym Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami jest prowadzona, uniemożliwiającej złożenie sprawozdań, o których mowa w art. 9n ust. 1, art. 9na ust. 1, art. 9nb ust. 1, art. 9q ust. 1 i art. 9s ust. 1, w terminie określonym odpowiednio w art. 9n ust. 2, art. 9na ust. 2, art. 9nb ust. 2, art. 9q ust. 2 i art. 9s ust. 2, podmioty obowiązane składają sprawozdania niezwłocznie po ustaniu awarii.
3. Administrator Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami zamieszcza komunikat o czasie trwania awarii na swojej stronie Biuletynu Informacji Publicznej oraz na stronie internetowej rejestru umożliwiającej dostęp do indywidualnego konta w Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami, o ile jest to technicznie możliwe.

komentarz

  • Komentowane przepisy są zbieżne z regulacją zawartą w art. 76 ust. 2a ustawy o odpadach, przewidującą – w przypadku awarii systemu teleinformatycznego, w którym prowadzona jest Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami – możliwość złożenia sprawozdania o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami z nich powstającymi oraz o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami w możliwie najszybszym terminie po ustaniu awarii.
  • Należy zwrócić uwagę, że komentowany przepis dotyczy wyłącznie sprawozdań składanych przez:
– podmioty zajmujące się odbiorem odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (art. 9n ust. 1 u.c.p.g.),
– podmioty prowadzące punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych (art. 9na ust. 1 u.c.p.g.),
– podmioty zajmujące się odbiorem odpadów komunalnych (art. 9nb ust. 1 u.c.p.g.),
– wójta (burmistrza, prezydenta miasta) z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi (art. 9q ust. 1 u.c.p.g.),
– marszałka województwa z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi (art. 9s ust. 1 u.c.p.g.).
Przepisy nie dotyczą więc sprawozdań przedstawianych przez podmioty prowadzące działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych (art. 9o ust. 1 u.c.p.g.) oraz podmioty prowadzące instalację komunalną (art. 9oa u.c.p.g.). Wynika to oczywiście z tego, że wymienione sprawozdania nie są przekazywane za pośrednictwem Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami.
  • Informacja o trudnościach w dostępie do indywidualnego konta w Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami powinna zostać opublikowana na właściwej stronie Biuletynu Informacji Publicznej oraz, o ile to technicznie możliwe ze względu na awarię – na stronie Bazy danych o produktach i opakowaniach.

Art. 9taa. [Maksymalny czas na korekty sprawozdań]

Nie dokonuje się korekty sprawozdań, o których mowa w art. 9n ust. 1, art. 9na ust. 1, art. 9nb ust. 1, art. 9o ust. 1, art. 9q ust. 1 i art. 9s ust. 1, po upływie 2 lat od terminu ich przekazania określonego odpowiednio w art. 9n ust. 2, art. 9na ust. 2, art. 9nb ust. 2, art. 9o ust. 2, art. 9q ust. 2 i art. 9s ust. 2.

komentarz

  • Komentowany przepis zakazuje zmiany sprawozdań składanych przez:
– podmioty zajmujące się odbiorem odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (art. 9n ust. 1 u.c.p.g.),
– podmioty prowadzące punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych (art. 9na ust. 1 u.c.p.g.),
– podmioty zajmujące się odbiorem odpadów komunalnych (art. 9nb ust. 1 u.c.p.g.),
– podmioty prowadzące działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych (art. 9o ust. 1 u.c.p.g.),
– wójta (burmistrza, prezydenta miasta) z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi (art. 9q ust. 1 u.c.p.g.),
– marszałka województwa z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi (art. 9s ust. 1 u.c.p.g.),
po upływie dwóch lat od terminu na ich przekazanie właściwemu organowi.
  • Celem komentowanego przepisu jest zapobieżenie sytuacjom zamierzonego ciągłego aktualizowania danych ze sprawozdań oraz sytuacjom, gdy takie sprawozdanie nie jest w ogóle składane26.
  • Należy zwrócić uwagę, że komentowany przepis nie obejmuje swoim zakresem sprawozdań składanych przez podmioty prowadzące instalację komunalną (art. 9oa u.c.p.g.).©℗
Przypisy
[1] W odniesieniu do analogicznej regulacji dotyczącej działalności regulowanej obowiązującej w poprzednim stanie prawnym por. C. Kosikowski, komentarz do art. 30 [w:] C. Kosikowski, „Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz”, Warszawa 2013.
[2] B. Rakoczy, komentarz do art. 60 [w:] B. Rakoczy, „Ustawa o odpadach. Komentarz”, Warszawa 2013.
[3] M. Sieradzka, komentarz do art. 30 [w:] M. Sieradzka, M. Zdyb, „Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz”, Warszawa 2013.
[4] Wyrok NSA z 7 lutego 2017 r., sygn. akt II OSK 1279/15.
[5] Tamże.
[6] Wyrok WSA w Gdańsku z 8 czerwca 2017 r., sygn. akt III SA/Gd 325/17.
[7] Tamże.
[8] Wyrok WSA w Warszawie z 18 listopada 2015 r., sygn. akt VI SA/Wa 1069/15.
[9] W. Radecki, komentarz do art. 9j [w:] W. Radecki, „Utrzymanie czystości i porządku w gminach. Komentarz”, Warszawa 2016.
[10] W odniesieniu do działalności gospodarczej w zakresie usług detektywistycznych por. wyrok WSA w Warszawie z 18 listopada 2015 r., sygn. akt VI SA/Wa 1069/15.
[11] Wyrok WSA w Gliwicach z 28 listopada 2019 r., sygn. akt III SA/Gl 772/19.
[12] Tamże.
[13] Wyrok WSA w Warszawie z 16 sierpnia 2017 r., sygn. akt VI SA/Wa 297/17.
[14] K. Gruszecki, komentarz do art. 380 [w:] K. Gruszecki, „Prawo ochrony środowiska. Komentarz”, Warszawa 2019.
[15] C. Kosikowski, komentarz do art. 71 [w:] C. Kosikowski, op. cit.
[16] Art. 71 ust. 3 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2168; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 398).
[17] W. Radecki, komentarz do art. 9k [w:] W. Radecki, op. cit.
[18] Wyrok WSA w Gliwicach z 29 sierpnia 2014 r., sygn. akt II SA/Gl 433/14.
[19] Wyrok WSA w Warszawie z 9 maja 2014 r., sygn. akt IV SA/Wa 371/14.
[20] Wyrok NSA z 29 września 2016 r., sygn. akt II OSK 3224/14.
[21] Wyrok NSA z 6 grudnia 2019 r., sygn. akt II OSK 234/18.
[22] Wyrok WSA w Lublinie z 7 lutego 2019 r., sygn. akt II SA/Lu 740/18.
[23] Por. np. wyrok WSA w Warszawie z 11 czerwca 2014 r., sygn. akt IV SA/Wa 727/14.
[24] Por. np. wyrok WSA w Warszawie z 12 grudnia 2014 r., sygn. akt IV SA/Wa 1612/14.
[25] Por. np. wyrok NSA z 11 września 2007 r., sygn. akt I OSK 1872/06.
[26] Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 3495, VIII kadencja, s. 14.