Rok 2020 będzie pierwszym pełnym rokiem, w którym samorządy odczują trzy zmiany w podatku dochodowym wprowadzone przez ustawodawcę w 2019 r.
tygodnik GP okładka 3 stycznia 2020 / Dziennik Gazeta Prawna

Zmiany w podatku dochodowym odchudzą budżety

Ustawą z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1394) zwolniono od 1 sierpnia 2019 r. od opodatkowania osoby do ukończenia 26. roku życia (z przychodów do 85 528 zł).
Ważne! Samorządy stracą na korzystnych dla obywateli zmianach podatkowych co najmniej 6 mld zł. Szacunki te są zaniżone, gdyż oparto je na dochodach podatników w 2017 r. i nie uwzględniono ich znaczącego wzrostu w następnych latach.
Z kolei ustawa z 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1835) wprowadziła – z mocą od 1 października 2019 r. – dwie dalsze zmiany. Otóż podwyższono ponad dwukrotnie pracownicze ryczałty kosztów uzyskania przychodu, a równocześnie obniżono stawkę podatkową w pierwszym przedziale o jeden punkt procentowy, z 18 do 17 proc. Dołączone do projektów ustaw oceny skutków regulacji szacują dla 2020 r. dla dochodów JST następujące ubytki:
  • zwolnienie z PIT osób do ukończenia 26 lat – 1,138 mld zł,
  • podniesienie pracowniczych ryczałtów kosztów uzyskania przychodu – 1,7 mld zł
  • obniżenie stawki w pierwszym przedziale – 3,12 mld zł.
W kwotach bezwzględnych plan na 2020 r. przewiduje nieznaczny wzrost dochodów samorządów z PIT w stosunku do planu na 2019 r. – o 1,1 mld zł i 2 proc.

• Wzrost wynagrodzenia minimalnego i jego skutki

Rozporządzenie Rady Ministrów z 10 września 2019 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1778) ustaliło, że w 2020 r. będzie ono wynosiło 2600 zł miesięcznie, a minimalna stawka godzinowa – 17 zł. Nigdy do tej pory jednorazowo nie podwyższono wynagrodzenia minimalnego o tak dużą kwotą (350 zł). Koszty zwiększa dodatkowo zasada wprowadzona przez ustawę z 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2019 r. poz. 1564). Począwszy od 2020 r. przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia w relacji do wynagrodzenia minimalnego nie bierze się pod uwagę dodatku stażowego (przysługuje on z mocy prawa np. pracownikom samorządowym i nauczycielom).
2600 zł będzie wynosiło minimalne wynagrodzenie za pracę w 2020 r., a stawka godzinowa – 17 zł
Rząd i organizacje samorządowe oceniają skutki podwyższenia minimalnego wynagrodzenia w drastycznie odmienny sposób. Rząd szacuje, że w 2020 r. wskutek jego działania wydatki samorządów wzrosną łącznie o 697 mln zł, równocześnie ich dochody wzrosną o 266,3 mln zł z tytułu PIT od wyższych wynagrodzeń (co daje bilans 430,6 mln zł in minus). Analogiczne wyliczenia dla nowelizacji ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę wskazują na negatywny bilans dla sektora rządowego i samorządowego łącznie w wysokości 231,6 mln zł (wzrost wydatków o 265,9 mln zł i większe o 34,2 mln zł wpływy z PIT). Także te szacunki są zaniżone, gdyż uwzględniają jedynie bezpośrednie koszty podniesienia wynagrodzeń osób otrzymujących pensje niższe od nowej wysokości minimalnego wynagrodzenia. Organizacje samorządowe zwracają uwagę, że nie wzięto pod uwagę np. wzrostu cen usług czy robót budowlanych zakupywanych przez JST spowodowanych zwiększeniem kosztów wykonawców oraz innych pośrednich skutków. Zdaniem samorządów w tym przypadku należy mówić o kwocie wielomiliardowej, ponieważ podniosą się koszty wykonywania właściwie wszystkich zadań.