Nie są opodatkowane zaległe diety, jeśli w miesiącach, za które przysługują, mieściły się w limicie ustawowego zwolnienia – orzekł NSA.
Sprawa dotyczyła sołtysa, a zarazem radnego gminy, któremu w związku z pełnieniem obu tych funkcji przysługiwały dwie diety. Rada miejska podejmowała jednak niezgodne z prawem uchwały w sprawie określenia zasad przyznawania diet i zwrotu kosztów podróży dla sołtysów. W efekcie radny nie otrzymywał należnych mu pieniędzy za lata 2007–2013.
Dopiero gdy złożył pozew do sądu przeciwko gminie o zapłatę zaległych diet, doszło do ugody. Gmina zobowiązała się do wypłaty tych pieniędzy w sześciu miesięcznych ratach.
Problem polegał na tym, że zaległe diety doliczała do bieżących. W efekcie, po ich zsumowaniu, przewyższały one limit zwolnienia przewidziany w art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o PIT dla diet otrzymywanych przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich. Wówczas limit ten wynosił 2280 zł, obecnie jest to 3 tys. zł.
Gmina uznała, że skoro wypłacone należności przewyższały limit, to zwolnienie nie ma zastosowania.
Co innego uważał radny. Argumentował, że limitem objęte są kwoty dotyczące danego miesiąca, a nie wypłacone w danym miesiącu, a to – jak podkreślał - istotna różnica. Oznacza bowiem, że zaległe diety są do wysokości limitu zwolnione z PIT – tłumaczył.
Potwierdził to dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, ale minister finansów zmienił interpretację organu. Uznał, że wypłacając w danym roku zaległe diety, należy je przyporządkować do miesięcy z bieżącego roku i ustalić, czy nie przekraczają one limitu z art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o PIT.
Nie zgodziły się z tym sądy obu instancji. WSA w Warszawie zwrócił uwagę na to, że gmina przez wiele lat uchylała się od realizacji obowiązku wypłaty diet. Dopiero postępowanie sądowe doprowadziło do zawarcia ugody i wypłaty zaległych kwot. Podatnik nie może zostać pozbawiony zwolnienia z PIT tylko dlatego, że podmiot zobowiązany do wypłaty uchylał się od zrealizowania swojego obowiązku – uznał WSA.
Potwierdził również, że zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o PIT obejmuje kwoty należne za dany miesiąc, a nie wypłacone w danym miesiącu.
Tego samego zdania był Naczelny Sąd Administracyjny. Orzekł, że zwolnienie z podatku nie może zależeć od woli gminy i prawidłowego wykonania przez nią obowiązków płatnika.
Sędzia Paweł Dąbek podkreślił, że podatnik spełnił warunki z art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o PIT. Diety nie przekraczały bowiem limitu miesięcznego, a ich późniejsze wypłaty (w 2015 r.) można przyporządkować do poszczególnych miesięcy z lat wcześniejszych.
– Skoro można rozliczyć diety za dany rok, to można również to zrobić za poprzednie lata – stwierdził sędzia Dąbek.

orzecznictwo

Wyrok NSA z 14 listopada 2019 r., sygn. akt II FSK 3884/17. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia