Organy administracji publicznej będą musiały wyznaczyć koordynatorów odpowiadających za zapewnienie dostępności ich obiektów i usług dla osób niepełnosprawnych. Będą też składać cykliczne raporty dotyczące tego, jak są dostosowane do ich potrzeb.
Takie obowiązki nakłada na urzędy, szkoły, szpitale, muzea oraz inne podmioty publiczne ustawa z 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz.U. poz. 1696), która jutro wchodzi w życie. Zgodnie z jej przepisami wspomniane instytucje będą zobowiązane do spełniania określonych w niej minimalnych standardów w zakresie dostępności architektonicznej, informacyjno-komunikacyjnej oraz cyfrowej – przy czym w przypadku tej ostatniej stosowane będą wymagania wynikające z ustawy o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 848). Na dostosowanie się do nich urzędy będą miały dwa lata. Zanim to jednak nastąpi, będą musiały zapewniać osobom niesamodzielnym tzw. dostęp alternatywny, polegający np. na pomocy innej osoby przy załatwianiu danej sprawy. Co istotne, po upłynięciu wspomnianego okresu przejściowego wejdą w życie przepisy, które umożliwią niepełnosprawnym złożenie skargi do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) na brak zapewnienia dostępności przez podmiot publiczny. Jego prezes będzie zaś mógł nałożyć na taką instytucję grzywnę.
Następnym obowiązkiem dla urzędów będzie wyznaczenie koordynatora ds. dostępności. Do jego zadań będzie należało m.in. przygotowanie i nadzorowanie działań na rzecz poprawy dostępności instytucji oraz monitorowanie stanu ich przystosowania do potrzeb osób niepełnosprawnych. Dodatkowo podmioty publiczne będą musiały składać co cztery lata raporty na temat dostępności do ministra inwestycji i rozwoju. Będzie do tego służyć, opracowany przez resort formularz, a na złożenie pierwszego raportu urzędy będą miały czas do 31 marca 2021 r.
Ponadto ustawa przewiduje powołanie Funduszu Dostępności, który będzie finansowany m.in. z pieniędzy UE oraz Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Jego środkami będzie zarządzał Bank Gospodarstwa Krajowego, udzielając na preferencyjnych warunkach pożyczek i kredytów. Będzie z nich można pokryć koszty likwidacji barier architektonicznych, np. montaż wind w budynkach użyteczności publicznej oraz mieszkalnictwa wielorodzinnego.
– Ta ustawa wychodzi naprzeciw oczekiwaniom środowisk osób ze szczególnymi potrzebami i będzie przeciwdziałać ich wykluczaniu z życia publicznego. Jednocześnie daje ona organom administracji czas na dostosowanie się do jej wymogów, dlatego to na ile przyczyni się do poprawy ich sytuacji, będzie można zweryfikować dopiero za jakiś czas – mówi Jacek Zadrożny, członek Rady Dostępności.
Etap legislacyjny
Ustawa wchodzi w życie 20 września 2019 r.