Według nowelizacji Kodeksu wyborczego, osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe na każdą karę, a nie tylko na karę pozbawienia wolności, nie będzie miała prawa wybieralności w wyborach na wójta, burmistrza, prezydenta miasta. Dotychczas nie mogła kandydować osoba skazana za takie przestępstwa na karę pobawienia wolności.
Nowela zakłada też powrót do jednej obwodowej komisji wyborczej w wyborach do Sejmu, Senatu, Parlamentu Europejskiego oraz prezydenckich. Dwie komisje wyborcze - ds. przeprowadzenia głosowania i ds. ustalenia wyników głosowania - będą powoływane tylko przy wyborach samorządowych i przy ponownych wyborach samorządowych.
Zgodnie z nowelizacją, skład każdej obwodowej komisji wyborczej związany jest z wielkością obwodu głosowania. W obwodach do 1000 mieszkańców w skład komisji wyborczej powołuje się 7 osób, w obwodach głosowania od 1001 do 2000 mieszkańców - 9 osób, w obwodach głosowania od 2001 do 3000 mieszkańców - 11 osób, a w obwodach głosowania powyżej 3000 mieszkańców - 13 osób. Dotychczas w skład obwodowej komisji wyborczej wchodziło 9 członków.
Zgodnie ze zmianami, zgłoszenia do składów obwodowych komisji wyborczych mogą być dokonywane bezpośrednio przez wyborców - komisarz wyborczy może uzupełnić skład komisji o takie osoby, jeżeli liczba zgłoszonych kandydatów jest mniejsza niż ustawowy skład liczbowy obwodowej komisji wyborczej.
Nowelizacja przewiduje również, że decyzję o wpisaniu lub o odmowie wpisania do rejestru wyborców osoby stale zamieszkującej na obszarze gminy bez zameldowania na pobyt stały, wydaje wójt w terminie pięciu, a nie jak dotychczas trzech dni, od dnia wniesienia wniosku; wyborca do złożonego wniosku będzie musiał dołączyć adres czasowego przebywania.
Zgodnie z nowymi przepisami, osoby spokrewnione z kandydatami w wyborach mogą być członkami obwodowych komisji wyborczych w innych okręgach wyborczych, niż okręg, w którym kandyduje osoba z nimi spokrewniona.
Nowela ujednolica przepisy dotyczące wygaśnięcia mandatów radnych i wójtów oraz mandatów posłów, senatorów oraz posłów do PE. Mandat wójta, burmistrza i prezydenta miasta oraz radnego wygasa automatycznie z dniem wyboru na posła, senatora, czy posła do PE. Dotychczas radnemu lub wójtowi wybranemu na posła, senatora lub posła do PE, przysługiwał dwutygodniowy okres na podjęcie decyzji, czy chce sprawować dotychczasową funkcję, czy też objąć mandat posła, senatora, czy posła do PE. Na postanowienie komisarza wyborczego, stwierdzającego wygaśnięcie mandatu radnego lub wójta nie będzie przysługiwała skarga do sądu administracyjnego. (PAP)
autorka: Wiktoria Nicałek