W kategorii miasta powyżej 100 tys. mieszkańców na podium znalazły się Gdańsk, Lublin i Łódź.
I MIEJSCE – GDAŃSK
Dziennik Gazeta Prawna
Poznajmy się i działajmy razem
Mieszkańcy najpierw lepiej się poznają, a potem wspólnie zastanawiają, co zmienić w miejskiej przestrzeni – tak jest w Gdańsku. Miasto organizuje i wspiera wiele inicjatyw obywatelskich. W tym roku odbędzie się jubileuszowa, 10. edycja Gdańskich Dni Sąsiadów. To impreza, która przyciąga tysiące gdańszczan, zachęca ich do aktywności we własnych dzielnicach i na własnych podwórkach. Każda grupa mieszkańców, która ma pomysł na zorganizowanie zabawy, może liczyć na pomoc, a także otrzymać wsparcie finansowe (maks. 500 zł brutto) w ramach Gdańskiego Funduszu Sąsiedzkiego.
W mieście rozwija się też sieć centrów lokalnych – domów i klubów sąsiedzkich, tworzone są dzielnicowe portale internetowe. Gmina sprzyja działalności organizacji pozarządowych, udostępniając im przestrzeń na spotkania i umożliwiając wymianę poglądów. Latem ubiegłego roku w tym celu rozpoczęto realizację programu „Solidarność Codziennie”. Prowadzony jest edukacyjny cykl seminariów dla społeczników „Gdańska Szkoła Solidarności Codziennie”, powstały również projekty animacji społeczności lokalnej z uwzględnieniem działań integrujących mieszkańców na obszarach rewitalizowanych. Gmina podejmuje też działania na rzecz integracji imigrantów.
Od ośmiu lat realizowany jest Projekt Rewitalizacji Dolnego Miasta w Gdańsku. W 2017 r. rozpoczął się jego II etap, obejmujący Dolne Miasto, a także Stare Przedmieście i plac Wałowy. Cały proces realizowany jest przy współudziale mieszkańców, a dzięki dofinansowaniu z UE ma powstać baza lokalowa do prowadzonych działań społecznych (Placówka Wsparcia Dziennego, Centrum Wsparcia i Terapii Rodziny) i poprawić się jakość przestrzeni publicznej.
Wiele robi się dla rozwoju biznesu – w 2017 r. funkcjonowały zwolnienia z podatku od nieruchomości, m.in. dla nowych inwestycji tworzących miejsca pracy i podmiotów prowadzących działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej. Gdański Urząd Pracy odnosił sukcesy w szkoleniu pracowników i podnoszeniu kwalifikacji już zatrudnionych oraz wspierając cudzoziemców w podejmowaniu legalnej pracy.
II MIEJSCE – LUBLIN
Dziennik Gazeta Prawna
Śródmieście – wielka rewitalizacja
Mieszkańcy Lublina dzięki programowi rewitalizacji Śródmieścia odzyskali teren o powierzchni 4,4 ha. Główna ulica – Krakowskie Przedmieście – zmienia się w deptak (prace mają sie zakończyć najpóźniej do lipca), a uporządkowane trzy place: Litewski, Krąpca i Czechowicza stały się miejscem do wypoczynku i spacerów, ale przede wszystkim do aktywizacji społecznej. Seniorzy zyskali wygodne i łatwo dostępne miejsce spotkań, młodzież i dzieci przestrzeń do aktywnego spędzania czasu. Trwale bezrobotni dostali zaś możliwość pracy, latem działa tu bowiem prowadzona przez nich kawiarenka. Projekt „Rewitalizacja części Śródmieścia Miasta Lublin” jest wart 66,7 mln zł, w tym 48,7 mln zł to środki zewnętrzne.
Miasto stawia też na rozwiązania ekologiczne. W Śródmieściu nasadzono nowe rośliny, odporne na zmiany klimatyczne, ograniczono ruch kołowy, proponując przesiadkę z samochodu na rower, do czego zachęca stacja rowerów miejskich. Deptak i plac oświetlono, stosując energooszczędne rozwiązania. Na miejscu starej fontanny zbudowano nową wraz z kompleksem urządzeń wodnych. Lublin wychodzi z założenia, że w uporządkowanej przestrzeni łatwiej prowadzi się działania o charakterze aktywizującym. Dlatego w ślad za zmianą wyglądu centrum w ubiegłym roku przedstawiono wiele propozycji dla mieszkańców, np. „Kreatywne Przemiany” – cykl warsztatów skierowany do małych przedsiębiorców z tych obszarów miasta, które straciły swój dawny charakter i podupadały. Uczono ich, jak prawidłowo zaaranżować przestrzeń i zmienić wystrój wnętrza. W ten sposób doszło do kilku spektakularnych metamorfoz sklepów i zakładów usługowych.
W 2017 r. lublinianie integrowali się na jubileuszu 700-lecia miasta. Różnego rodzaju imprezy zgromadziły ponad milion uczestników. Miasto zorganizowało również Tydzień Dialogu Międzypokoleniowego i ponad 200 wydarzeń o charakterze edukacyjnym, kulturalnym, zdrowotnym. Dzięki środkom z budżetu obywatelskiego realizowano także projekty promujące aktywny styl życia. Z inicjatywy mieszkańców i organizacji społecznych powstała Zielona Sala Wykładowa na lubelskim Starym Mieście, niewielki park, którego przeznaczeniem – poza rekreacją – jest prowadzenie warsztatów, spotkań czy wykładów poza budynkami.
III MIEJSCE – ŁÓDŹ
Dziennik Gazeta Prawna
Pozyskać inwestorów i mieszkańców
Łodzi ubywa mieszkańców, z danych GUS na koniec 2017 r. wynika, że obecnie jest ich 690 tys., o 6 tys. mniej niż rok wcześniej. Prognozy na przyszłość nie są dobre – migracje, niska dzietność i starzenie się społeczeństwa wymuszają na włodarzach działania. Wspólnie z prawie 130 firmami i trzema największymi uczelniami realizowany jest program „Młodzi w Łodzi”. Fundowane są stypendia dla tych, którzy zdecydują się studiować na najbardziej pożądanych dla pracodawców kierunkach. Są dofinansowania do akademików oraz lektoratów języków obcych. Miasto organizuje regionalne targi pracy i prowadzi wiele inicjatyw, które ułatwiają inwestorom funkcjonowanie na lokalnym rynku, np. oferuje nośniki reklamowe usytuowane w atrakcyjnych miejscach czy konferencje prasowe z udziałem lokalnych władz.
Łódź chce przyciągać inwestorów swoim centralnym położeniem w Polsce i Europie oraz dobrze zorganizowanym transportem. Miasto rewitalizuje też historyczne centrum, które łączy się z nowymi, coraz popularniejszymi obiektami. Realizowanych jest osiem projektów odnowy – to w sumie 150 ha miejskich obszarów, a wartość inwestycji to miliard złotych. W ramach tego projektu odnawianych jest 70 starych kamienic, przebudowuje się 9 placów i parków miejskich oraz 33 skrzyżowania i odcinki ulic. Miasto się zmienia – by poprawić jakość życia mieszkańców i przyciągnąć inwestorów. Kluczowe branże to te związane z logistyką i transportem, AGD oraz IT, ale także modą i nowoczesnym włókiennictwem. Ta ostatnia branża nawiązuje do przeszłości miasta, czasu wielkich fabryk Poznańskiego czy Herbsta. To postprzemysłowe dziedzictwo, tradycja i pieczołowicie odnawiana architektura, wykorzystanie dawnych fabryk na infrastrukturę hotelową czy rozrywkową powoduje, że miasto jest coraz bardziej popularne wśród turystów i może liczyć na rozwój w tej dziedzinie. By ułatwić działalność przedsiębiorcom, w urzędzie miejskim powstała komórka, która koordynuje sprawy związane z inwestycjami – od początku do końca. Pomocą dla małych i średnich firm jest zwolnienie z podatku dochodowego. Może ono sięgnąć nawet 55 proc. wartości inwestycji związanej z tworzeniem nowych miejsc pracy. Uznając, że miasto to ludzie, włodarze od kilku lat promują budżet obywatelski. W 2017 r. zgłoszono ponad tysiąc wniosków, do realizacji wybrano 233. Przeznaczono na nie 40 mln zł. Gmina organizuje również wydarzenia integrujące mieszkańców, m.in. urodziny Łodzi, cykl imprez w łódzkich parkach – „Zielona Łódź” czy „Łódzkie Senioralia”. W 4. edycji imprezy w ciągu 15 dni seniorzy mieli okazję wziąć udział w 700 wydarzeniach, z oferty skorzystało ok. 60 tys. osób.