Funkcjonowanie dyskoteki może być uciążliwe dla okolicznych mieszkańców. Zanim jednak gmina podejmie uchwałę w sprawie ograniczenia czasu funkcjonowania instalacji lub korzystania z urządzeń, z których emitowany hałas może negatywnie oddziaływać na środowisko musi przeprowadzić odpowiedni analizy.
Jestem właścicielem lokalu, w którym prowadzę dyskotekę. Po protestach mieszkańców rada gminy podjęła uchwałę w sprawie ograniczenia na naszym terenie czasu funkcjonowania instalacji lub korzystania z urządzeń, z których emitowany hałas może negatywnie oddziaływać na środowisko. Ograniczenie dotyczy dyskotek i lokali gastronomicznych i obowiązuje w godz. od 16.00 do 9.00 dnia następnego w dni robocze oraz przez całą dobę w niedziele i święta. Mimo że moja działalność nie powoduje zakłócania ciszy nocnej, podjęta uchwała doprowadziła do tego, że nie mogę jej prowadzić. Rada gminy nie wykazała, że hałas emitowany przez instalacje oraz urządzenia wyliczone w uchwale faktycznie może negatywnie oddziaływać na środowisko, a tym samym nie dowiodła, że zachodzą przesłanki do podjęcia tego aktu. Czy gmina mogła wprowadzić taki zakaz?
Z przedstawionych okoliczności wynika, że rada gminy w opisywanej sytuacji nie powinna była podjąć uchwały. Wprawdzie zgodnie z art. 157 ustawy – Prawo ochrony środowiska (dalej: p.o.ś.) rada gminy może, w drodze uchwały, ustanawiać ograniczenia co do czasu funkcjonowania instalacji lub korzystania z urządzeń, z których emitowany hałas może negatywnie oddziaływać na środowisko (ograniczenia nie dotyczą instalacji lub urządzeń znajdujących się w miejscach kultu religijnego).
Podstawą powzięcia tego aktu nie mogą być jednak wyłącznie protesty mieszkańców. Warunkiem bowiem wydania uchwały na mocy art. 157 p.o.ś. jest wykazanie tego, że hałas emitowany z określonego typu urządzeń może negatywnie oddziaływać na środowisko.
Ten pogląd potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 czerwca 2017 r. (sygn. akt II OSK 1815/16). W orzeczeniu stwierdzono, że ustawodawca nie upoważnił rady gminy do dowolnej i samowolnej oceny, iż danego typu instalacja bądź urządzenia emitują hałas, który negatywnie oddziałuje na środowisko.
Obowiązek wykazania
NSA podkreślił, że rada gminy wprowadzając ograniczenia, o których mowa w art. 157 par. 1 p.o.ś., powinna wykazać, że hałas emitowany z danej instalacji lub urządzenia faktycznie negatywnie oddziałuje na środowisko. Dopiero bowiem ustalenie, że emitowany hałas z tego typu instalacji lub urządzeń przekracza dopuszczalne granice poziomów hałasu w środowisku, których normy określono w rozporządzeniu ministra środowiska z 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 112), może stanowić podstawę do wydania przez radę gminy aktu przewidzianego art. 157 p.o.ś. (por. też wyrok NSA z 2 lutego 2016 r., sygn. akt II OSK 1355/14). Brak takich ustaleń świadczy o naruszeniu wskazanego przepisu.
Pytanie o konstytucyjność
Na marginesie trzeba wspomnieć, że tego typu uchwała może być kwestionowana jako niekonstytucyjna. Warto zwrócić uwagę na stanowisko WSA w Szczecinie, wyrażone w wyroku z 17 marca 2016 r. (sygn. akt II SA/Sz 1353/15). Otóż zdaniem tego sądu w sprawie przez niego rozpatrywanej uchwała rady została wydana z istotnym naruszeniem zawartej w art. 32 konstytucji zasady równości wobec prawa. Szczeciński sąd wskazał, że uchwała w par. 1 i 2 różnicuje sytuację podmiotów prowadzących działalność budowlaną oraz prowadzących i organizujących dyskoteki, wieczorki taneczne, koncerty, festyny, salony gry oraz działalność gastronomiczną, w ten sposób, że wobec wymienionych kategorii podmiotów wprowadzone zostały ograniczenia co do czasu funkcjonowania instalacji lub korzystania z urządzeń, z których emitowany hałas może negatywnie oddziaływać na środowisko.
Ograniczenia te nie dotyczą natomiast podmiotów prowadzących inne rodzaje działalności, które również mogą korzystać z instalacji i urządzeń emitujących hałas negatywnie oddziaływujący na środowisko. W ocenie WSA w Szczecinie brak jest racjonalnego uzasadnienia dla przyjętych w uchwale gminy wyłączeń spod zakazu korzystania z urządzeń i używania instalacji, z których hałas może negatywnie oddziaływać na środowisko, ale z których nie wydostaje się na zewnątrz budynku oraz imprez organizowanych przez jednostki organizacyjne gminy. Zdaniem sądu brak wskazania jasnych i jednoznacznych kryteriów dokonanego w ww. zapisach uchwały zróżnicowania nie spełnia warunków wynikających z konstytucyjnej zasady równości wobec prawa.
Tak więc w opisywanym przypadku przedsiębiorca może zaskarżyć uchwałę. Rada gminy przed jej podjęciem powinna była bowiem co najmniej zadbać o przeprowadzenie stosownych badań (ocen, analiz) wykazujących, że korzystanie z instalacji i urządzeń może negatywnie oddziaływać na środowisko.
!Rada gminy może w drodze uchwały ustanawiać ograniczenia co do czasu funkcjonowania instalacji lub korzystania z urządzeń, z których emitowany hałas może negatywnie oddziaływać na środowisko. Uchwała musi być uzasadniona odpowiednimi badaniami i analizami.
Podstawa prawna
Art. 157 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 519 ze zm.).