Samorząd może zwolnić z podatku od nieruchomości. Jednak nie może to dotyczyć określonej grupy osób, np. wyrabiających miotły.
Rady gmin i miast posiadają kompetencje do wprowadzenia na swoim terenie dodatkowych zwolnień niż określone w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 95, poz. 613 z późn. zm.). Adam Hellwig, doradca podatkowy i starszy menedżer w PwC, przyznaje, że można uchwalić jedynie zwolnienia o charakterze przedmiotowym. Nie można natomiast wprowadzać zwolnień, które odnoszą się wprost do konkretnych podmiotów albo konkretnych grup podatników.
– Rada gminy nie może też wprowadzać zwolnień przedmiotowo-podmiotowych, czyli takich, które definiują rodzaj nieruchomości objętych zwolnieniem ale dookreślają np. cechy podmiotów, które mogą ze zwolnienia skorzystać – wyjaśnia ekspert.
O zakazie uchwalania zwolnień podmiotowych lub podmiotowo-przedmiotowych orzekają też sądy. Przykładowo WSA w Gliwicach (sygn. akt I SA/Gl 181/11) stwierdził, że nie można wprowadzić zwolnienia z podatku dla budynków lub ich części i gruntów związanych z działalnością gospodarczą osób fizycznych w zakresie m.in. szewstwa, naprawy maszyn rolniczych i sprzętu rolniczego, wikliniarstwa, wyrobu mioteł, a także gruntów zajętych pod boiska sportowe.
Z kolei WSA w Bydgoszczy (sygn. akt I SA/Bd 156/11) orzekł, że rada gminy nie miała prawa uchwalić zwolnienia dla budynków inwentarskich i stodół, które są własnością emerytów i rencistów. Zwolnieniem takim nie zostały objęte wszystkie budynki inwentarskie i stodoły.
W innym wyroku, tym razem NSA (sygn. akt II FSK 1945/09) uznał, że rada gminy lub miasta nie może uchwalić zwolnienia dla budynków będących własnością lub współwłasnością osób, których jedynym dochodem są świadczenia z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym, wypłacane wyłącznie z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
Nie można również wprowadzić zwolnienia dla budynków, budowli lub ich części oraz gruntów zajętych na potrzeby bezpieczeństwa publicznego przez organy ochrony prawnej – uznał WSA w Poznaniu (sygn. akt I SA/Po 135/10).
Adam Hellwig dodaje, że uchwała rady gminy będzie też sprzeczna z prawem, jeśli uchwali ona np. zwolnienie z podatku od nieruchomości i uzależni jego zastosowanie od utworzenia nowych miejsc pracy, przy czym kwota zwolnienia uzależniona będzie od liczby stanowisk pracy (co potwierdził WSA w Poznaniu, sygn. akt I SA/Po 965/08).
632 mln zł wyniosły ulgi i zwolnienia, jakich udzieliły samorządy w podatku od nieruchomości w 2010 roku