PIP sprawdzi w całym kraju, czy pracodawcy respektują zakaz pracy w święta oraz prawidłowo korzystają z wyjątku od niego. To największa taka akcja od kilku lat.
15 sierpnia wypada święto państwowe i kościelne, w związku z czym tego dnia obowiązuje zakaz pracy w handlu. Państwowa Inspekcja Pracy zapowiada, że na terenie całego kraju zostaną przeprowadzone nasilone kontrole czynnych placówek handlowych. Poprzednio PIP tak intensywnie sprawdzała, czy zakaz pracy w święto jest przestrzegany, osiem lat temu.
Główny Inspektorat Pracy wskazuje, że decyzja o przeprowadzeniu wzmożonych kontroli została podjęta w związku z powtarzającymi się sygnałami o łamaniu zakazu pracy w handlu w święta. Do inspekcji trafiały także informacje o nieprzestrzeganiu innych przepisów prawa pracy, głównie przez małe placówki. Potwierdza to sprawozdanie GIP z działalności inspekcji w poprzednim roku, w którym wskazano, że w mniejszych punktach odnotowano większą skalę zarówno zatrudniania pracowników w święta, jak i naruszania przepisów o czasie pracy.
W związku z tym 15 sierpnia inspektorzy pracy mają sprawdzać:
- kto i na jakiej podstawie wykonuje pracę,
- czy osoby ją świadczące mają aktualne badania lekarskie oraz czy odbyły niezbędne szkolenia z zakresu bhp,
- czy cudzoziemcy pracujący w placówkach handlowych są zatrudnieni legalnie,
- jak są przestrzegane przepisy o czasie pracy, wypłacie wynagrodzenia oraz bezpieczeństwa i higieny pracy.
Za naruszenie przepisów inspekcja może nałożyć mandat od 1 do 2 tys. zł, a gdy nieprawidłowości się powtarzają – do 5 tys. zł. Jeśli sprawa zostanie skierowana do sądu, grozi grzywna do 30 tys. zł (jednak z reguły zasądzane są co najwyżej kilkutysięczne).
Przepis dotyczący zakazu pracy w handlu w dni świąteczne obowiązuje od 26 października 2007 r. Chodzi o art. 1519a ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm., dalej: k.p.), który wskazuje, że praca w placówkach handlowych w święta, nawet gdy przypadają one w niedzielę, jest niedozwolona. Od tej zasady ustawa przewiduje wyjątek – dopuszcza pracę przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności.
PIP zaznacza, że nie ma przeszkód prawnych, aby w sklepach otwartych 15 sierpnia pracę wykonywali ich właściciele lub inne osoby pracujące na podstawie umów cywilnoprawnych – jednak w tym przypadku praca nie może być świadczona w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy.
28 proc. taki odsetek małych sklepów skontrolowanych przez PIP w 2015 r. dopuścił się nieprawidłowości przy wykonywaniu pracy w święta