Żołnierze mogą służyć na kontrakcie dłużej niż 12 lat. Ostatecznie decyduje o tym dowódca jednostki, a nie ustawowy limit, który został zniesiony. Mają też prawo zajmować wysokie stanowiska, mimo że nie posiadają odpowiedniego stopnia wojskowego.
Czy kapitan może trafić na stanowisko generalskie
Jestem żołnierzem zawodowym w stopniu kapitana. Mam ukończone studia wyższe techniczne z tytułem magistra inżyniera i kwalifikacje, które są deficytowe w armii. Nie posiadają ich nawet moi przełożeni. Czy istnieje możliwość awansowania na wyższe stanowisko z pominięciem mianowania na wyższy stopień?
TAK
Ostatnia nowelizacja ustawy o służbie żołnierzy zawodowych daje ministrowi obrony narodowej (i tylko jemu) prawo do wyznaczenia – w szczególnie uzasadnionych przypadkach – żołnierza zawodowego na stanowisko służbowe wyższe o dwa i więcej stopni wojskowych bez mianowania na wyższy stopień. Jeśli np. wśród generałów na stanowisko kierownicze nie ma osoby z określonymi kwalifikacjami i kompetencjami, to można na nie powołać żołnierza z dużo niższym stopniem wojskowym, np. kapitana.
Wciąż będzie miał taki właśnie stopień, ale z generalskim uposażeniem. Jeżeli zostanie odwołany z funkcji, automatycznie przestanie pobierać wyższy żołd.
Podstawa prawna
Art. 1 pkt 3 ustawy z 30 stycznia 2016 r. o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (czeka na podpis prezydenta).
Czy po maturze można studiować w wojsku
W tym roku kończę liceum i chciałbym pójść na studia do szkoły oficerskiej. Od dawna interesuję się armią i chętnie związałbym się z nią na stałe. Czy znany jest termin, do którego należy składać niezbędne dokumenty?
TAK
Termin na składanie dokumentów przez osoby zainteresowane studiowaniem na uczelniach wojskowych upływa 31 marca 2016 r. Najwięcej miejsc przewidzianych jest w Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie (280), Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Lądowych we Wrocławiu (150), Wyższej Szkole Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie (74) i Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni (30). Trzeba jednak mieć na względzie, że wojskowe uczelnie cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem. W ubiegłym roku o jedno miejsce na uczelni wrocławskiej ubiegało się 18 osób. Zanim jednak kandydaci trafią do szkoły na egzaminy, wcześniej są kierowani przez komendantów WKU na badania psychologiczne i lekarskie. Część odpada m.in. z powodów zdrowotnych, a część z powodu porażki na maturze. Ci, którzy pozostają, w połowie lipca przystępują do sprawdzianu z wychowania fizycznego i rozmowy kwalifikacyjnej. Na tej podstawie wybierani są najlepsi, którzy jednocześnie studiują i mieszkają w koszarach, przygotowując się przez pięć lat do służby w armii.
Podstawa prawna
Art. 126 ustawy z 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1414 ze zm.).
Czy służba kontraktowa przejdzie w stałą
Od dwóch lat służę w korpusie szeregowych. Podpisałem z dowódcą kontrakt na kolejne dwa lata. Dowiedziałem się od kolegi, że zniesiono limit służby żołnierzy kontraktowych. Czy to oznacza, że dowódca może ze mną zawrzeć umowę na czas nieokreślony?
NIE
Żołnierze z korpusu szeregowych mogą służyć wyłącznie na kontrakcie. Służba kontraktowa może występować obok stałej również w korpusie podoficerów i oficerów. Ostatnia nowelizacja zniosła limit 12 lat dla żołnierzy na kontrakcie, czyli tych, którzy nie mieli możliwości w tym okresie awansować do służby stałej. Czas kontraktu pozostaje bez zmian. Dowódca może zawrzeć z żołnierzem umowę minimum na dwa lata, a maksymalnie na sześć. Nowelizacja nic w tym zakresie nie zmieniła. Głównie dowódca będzie decydował o tym, czy zawierać z żołnierzem kolejny kontrakt, czy też podziękować mu za współpracę. Teoretycznie żołnierze mogą służyć nawet do 60. roku życia, jednak dowódcy jednostek nie będą, zwłaszcza w korpusie szeregowych, pozwalać na tak długą służbę. Tym bardziej że wymagana jest w nim sprawność fizyczna.
Podstawa prawna
Art. 1 pkt 1 ustawy z 30 stycznia 2016 r. o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (czeka na podpis prezydenta).
Czy można przejść do armii z innej formacji
Od kilku lat pracuję w Państwowej Straży Pożarnej, w której szykują się zwolnienia. Docelowo chciałbym przejść do armii zawodowej. Czy dowódca może się na to zgodzić?
TAK
Żołnierzem zawodowym może zostać również funkcjonariusz innych służb mundurowych. Wtedy, przy przejściu do armii, stosuje się przepisy o równorzędności stopni policyjnych, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej i stopni wojskowych ze stopniami służbowymi Straży Granicznej.
O przeniesieniu ze służb do armii decyduje dowódca jednostki wojskowej, do którego osoba służąca np. w straży powinna się zwrócić. A ten – jeśli będzie miał odpowiednie wolne stanowisko dla doświadczonego ochotnika – może mu zaproponować etat odpowiadający co najmniej posiadanemu już przez niego stopniowi w danej służbie. Przejście ze straży do armii zawodowej wymaga jednak od kandydata przystąpienia do procesu rekrutacji. Musi zaliczyć m.in. sprawdzian ze sprawności fizycznej i wykazać się odpowiednimi kwalifikacjami. Strażaka lub funkcjonariusza innych służb mundurowych obowiązują te same wymagania, jak innych kandydatów na żołnierzy zawodowych. Może więc nim zostać tylko osoba, która ma obywatelstwo polskie i nieposzlakowaną opinię (nie była karana sądownie). Dodatkowym atutem przy przejściu z innej służby jest posiadanie odpowiednich kwalifikacji.
Podstawa prawna
Par. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 5 lutego 2010 r. w sprawie stopni policyjnych, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Więziennej lub Straży Granicznej odpowiadających poszczególnym stopniom wojskowym (Dz.U. nr 27, poz. 135).
Czy po gimnazjum można zostać żołnierzem
Mam 18 lat i zgłosiłem się na ochotnika do tegorocznej kwalifikacji wojskowej. Otrzymałem kategorię „A”. Dodatkowo wskazałem, że ukończyłem kurs spawacza i tokarza. Co więcej, posiadam doświadczenie. Dowiedziałem się od przedstawicieli WKU, że jeden z dowódców poszukuje kandydata na żołnierza z takimi kwalifikacjami. Czy mimo młodego wieku mogę jeszcze w tym roku zostać żołnierzem?
TAK
Do armii zawodowej może trafić osoba, która ukończyła 18 lat. Wcześniej jednak musi się zgłosić do Wojskowej Komendy Uzupełnień, która kieruje do kwalifikacji wojskowej. W jej trakcie specjalna komisja lekarska zdecyduje, czy ochotnik nadaje się do armii. Jeśli wyniki będą pozytywne, może się ubiegać o przyjęcie do służby zawodowej. W armii zawodowej służą żołnierze służby kontraktowej i stałej. W korpusie szeregowych przewidziana jest tylko służba kontraktowa. Osoba po ukończonym gimnazjum może służyć wyłącznie w korpusie szeregowym. Nie oznacza to jednak, że szeregowy żołnierz nie może się starać o przejście np. do korpusu podoficerów i pozostać w armii na stałe – musi mieć jednak co najmniej wykształcenie średnie (bez matury). Jeśli ukończył jedynie gimnazjum, wojsko umożliwia w trakcie służby kontynuowanie nauki. O pierwszy stopień oficerski – podporucznika mogą się ubiegać jedynie kandydaci z wykształceniem wyższym magisterskim.
O przejściu do służby stałej decyduje dowódca jednostki. Zanim to nastąpi, żołnierz musi uzyskać bardzo dobrą ocenę ze służby kontraktowej.
Podstawa prawna
Art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy z 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1414 ze zm.).
Czy z kategorią D można służyć w armii
Kilka lat temu otrzymałem kategorię D, bo miałem liczne skomplikowane złamania w wyniku wypadku i często chorowałem. Teraz jednak czuję się znacznie lepiej. Czy jest możliwe sprawdzenie mojej zdolność fizycznej do służby?
NIE
Wojsko co do zasady nie zmienia kategorii wojskowej ze słabszej na lepszą, bo to wiąże się z dodatkowymi kosztami. Taka osoba ma niewielkie szanse na służbę w armii. Co więcej nie zostanie wezwana również na przymusowe ćwiczenia w czasie pokoju. Wezwania może się spodziewać jedynie w razie wybuchu wojny. Natomiast w żadnym z tych przypadków nie zostanie wezwana osoba, który ma kategorię E.
Podstawa prawna
Art. 28 ust. 4c, art. 30a ust. 1 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 827 ze zm.).
Czy rezerwa zwiększa szanse na stały kontrakt
Jestem pracownikiem ochrony i od ponad roku jednocześnie służę w Narodowych Siłach Rezerwowych. Systematycznie uczestniczę w ćwiczeniach i zaliczam je z bardzo dobrym wynikiem. Docelowo myślę o wstąpieniu do armii zawodowej. Czy moja dotychczasowa służba może w tym pomóc?
TAK
Żołnierz NSR po podpisaniu kontraktu z dowódcą jednostki i otrzymaniu przydziału kryzysowego może w trakcie jego trwania ubiegać się o status żołnierza zawodowego. Najpierw musi się jednak zgłosić do wojskowej komendy uzupełnień. Do służby zawodowej mogą trafić osoby, które mają największe doświadczenie w służbie w wojsku i są do niej zdolne. Żołnierz NSR zawiera pierwszy kontakt na okres od dwóch do sześciu lat. To wiąże się z otrzymaniem karty przydziału kryzysowego, która zobowiązuje go do stawienia się do służby i odbycia co roku do 30 dni ćwiczeń. Jeśli w tym czasie będzie się wyróżniał w realizacji powierzonych mu zadań, to dowódca może mu wystawić bardzo dobrą opinię. Taka opinia jest podstawą do ubiegania się o status żołnierza zawodowego.
Podstawa prawna
Art. 59b ust. 4–6, art. 99a, art. 99b ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 827).